Uluslararası siyaset çalışmalarında bir dış politika aracı olarak diplomasi ile Osmanlılar arasındaki ilişkiye dair her zaman önyargılı bir tavır olduğu dikkatlerden kaçmamaktadır. Osmanlıların fetihlerle büyüyen bir askeri sistem olduğu ve bu anlayışın sonucu olarak diplomasiyle ilgilenmediklerine yönelik genel geçer kabul, artık tartışılmaya açılmakta, bu konuda önemli çalışmalar yapılmaktadır.

Osmanlılar ve diplomasiye dair bir diğer önyargı ise Doğu Avrupa’dan Yemen’e uzanan bu imparatorluk sisteminin Avrupa ile olan ilişkisinin boyutudur. Osmanlıları Avrupa tarihinin ve kimliğinin dışında görme alışkanlığı son yıllara kadar sorgulanmaksızın kabul edilmiştir. Oysa bugün Rönesans’tan itibaren 19. yüzyıldaki kriz dönemine kadar Osmanlıların hem ekonomik ve politik, hem de diplomatik olarak bu kimliğin şekillenmesinde rolünün olduğu akademik çalışmalarla ortaya konmaktadır.

İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Namık Sinan Turan’ın çalışması Rönesans’la birlikte ilk izlerini gördüğümüz yeni bir diplomasi anlayışı karşısında Osmanlı tavrını, Avrupa devletler sisteminin oluşumundaki katkılarını da dikkate alarak, bütünsel bir yaklaşımla Osmanlı diplomasisi ile kurumlarının ve siyasi gelişmelerin izini sürüyor.

Bu çalışmada Turan, klasik dönemde yerleşmiş olan diplomasi kurumlarını, bunların işleyiş yöntemlerini ve Osmanlıların dış politika tercihlerini aktarırken, çizdiği geniş çerçevenin içine Kanuni Sultan Süleyman’ın Habsburglara karşı denge siyasetindeki François’dan, İngiltere’ye karşı Abdülhamid’in denge unsuru olarak sarıldığı Alman İmparatoru’na kadar önemli tarihsel kişilikleri de dahil ediyor.

İmparatorluk ve Diplomasi: Osmanlı Diplomasisinin İzinde, Osmanlı kurumlarıyla dış politikanın yüzyıllar içinde nasıl bir süreçten geçerek evrildiğini, imparatorluğun sosyal dönüşümüne bağlı olarak anlatması açısından bir başvuru eseri özelliği kazanmaktadır.

 

Dr. Turan’ın bu çalışması, dış siyasi gelişmeler karşısında bu güne kadar ihmal edilen kurumsal yapı ve dış politika sürecinde belirleyici olan zihniyet dünyasını da işin içine dahil ederek önemli bir boşluğu doldurmaktadır.

– Prof. Dr. Murat Özyüksel, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi

 

Teşekkür

Giriş

BİRİNCİ BÖLÜM Erken Osmanlılar ve Diplomasi
Bir İmparatorluğun Kökleri
Osmanlı Diplomasisinin Kavramsal Altyapısı
Bizans-Osmanlı Siyasi ve Diplomatik İlişkileri
Osmanlıların Balkan ve Akdeniz Devletleriyle İlişkileri

İKİNCİ BÖLÜM Rönesans Dünyası, Diplomasi ve Osmanlılar
Rönesans: Yeni Bir Düzenin Kurulması
Rönesans ve Diplomasi Kurumu
Fatih Sultan Mehmed: İmparatorluk ve Diplomasi
II. Mehmed Dönemi ve Dış Gelişmeler
Osmanlılar ve Avrupa
Mısır’daki Memluklarla Diplomatik İlişkiler
Levant’ın İmparatorluk Başkenti ve Diplomasi
Akdeniz’de Diplomatik Bir Merkez Olarak Osmanlı İmparatorluğu
İran’da Safevilerin Yükselişi
Doğu Sorunu: Osmanlı-Memluk Rekabeti
Sultan Selim’in Avrupa Diplomasisi

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Avrupa'da Osmanlı Gücünün Pekişmesi
Kanuni Sultan Süleyman ve Diplomasi
Orta Avrupa’da Osmanlı-Habsburg Hesaplaşması
Sultanın Müttefiki “Pek Hıristiyan Bir Kral”: Osmanlı-Valois İşbirliği
Avrupa’da Protestanlığın Gelişimi Sürecinde Osmanlı Diplomasisi
Süleyman’ın İmparatorluğu ve Doğu’daki Durum
Kızıldeniz’de Portekiz’le Mücadele
16. Yüzyılda Kapitülasyonlar ve Diplomasi
Klasik Çağın Diplomasi Kurumları
Diplomasinin Törensel Yüzü Elçi Kabulleri

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Kriz, Değişim ve Diplomasi
Krizin Diplomaside Etkileri: Akdeniz’de Osmanlı Sarsıntısı
Avrupa’da Yeni Denge Karşısında Osmanlı Siyaseti
Yeni Müttefik Arayışı: Osmanlılar’ın Kuzeyli Müttefikleri
Osmanlı-Habsburg İlişkilerinde Yeni Bir Dönem
Üstünlükten Eşitliğe Diplomaside Kırılma: Karlofça ve Sonrası
Kuzeydeki Rakip: Rusya ile İlişkilerin Seyri
18. Yüzyıl Sona Ererken: Reformlar ve Diplomasi
III. Selim Dönemi Osmanlı Diplomasisi
Napoleon’un Mısır Seferi ve Babıâli
Fransa’ya Karşı Rusya ve İngiltere ile İttifak
Bir Son ya da Başlangıç Olarak Mısır Seferinin Diplomasideki Etkileri
BEŞİNCİ BÖLÜM Modernleşme ve Diplomasi
Diplomaside Zorlu Sınav: Yunanistan’ın Bağımsızlığı ve Cezayir’in İşgali
Sultanla Vali Karşı Karşıya: Diplomaside Mehmed Ali Paşa Sarsıntısı
II. Mahmud’un Diplomasi Örgütündeki Dönüşümleri
İmparatorluğun Tanzimi ve Diplomasi
Tanzimat Döneminde Diplomatik Krizler
Lübnan’da Mezhepler Arası Gerilim ve Avrupa
1848 Devrimi’nin Yansımaları: Macar Mülteciler Meselesi
Bir Avrupa Savaşı Olarak Kırım
Avrupa Ailesinin Üyesi Olmak: Paris 1856
Kırım Sonrasında Artçı Sarsıntılar
Büyük Suriye Ayaklanması ve Uluslararası Toplum

ALTINCI BÖLÜM Krizler Çağında Diplomasi
II. Abdülhamid’in Denge Oyunu
Abdülhamid Diplomasisinin İlk Dönemi
Kriz Alanları Çözüm Yöntemleri
Yeni Bir Müttefik Arayışı: Osmanlı-Alman Yakınlaşması
Diplomaside Panislamizm Faktörü
Bir Devrin Sonu
Jön Türkler ve Diplomasi
Alman-Osmanlı İttifakının Rayları Döşenirken
Sonsöz

Kaynakça

Geniş bir kaynakçayla hazırlanan Osmanlı diplomasisi hakkındaki temel nitelikteki bu eser polemiklerin ötesinde bir üslupla kaleme alınarak, ideolojik önyargıları aşmış, akademik bakış açısını metnin bütününe hakim kılmıştır.”
Bilen Işıktaş – Arka Kapak

http://www.arkakapak.com/osmanli-diplomasisini-imparatorluk-olgusu-uzerinden-okumak/

Bir çok Batılı tarihçinin yaklaşımı, Osmanlıların bir fetih ve askeri genişleme siyaseti izledikleri için diplomasiye önem vermediği yönünde. Oysa son yıllarda yapılan yeni araştırmalar, Osmanlıların erken dönemden itibaren diplomasiyi bir dışpolitika yapım aracı olarak kullandığını gösteriyor.
Namık Sinan Turan

https://www.youtube.com/watch?time_continue=114&v=7MysJWzEQHY

_

Namık Sinan Turan

İstanbul’da 1972 yılında doğdu. İstanbul Üniversitesi, İktisat Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nü bitirdi. Yüksek lisans çalışmasını aynı bölümün Siyasi Tarih Anabilim Dalı’nda 1998’de tamamladı. Hilafet Kurumunda Yapısal Değişim ve Osmanlı Hilafeti başlıklı tezle 2003 yılında doktor oldu. Çalışmaları daha çok geç Osmanlı dönemi ve II. Meşrutiyet döneminin toplumsal ve siyasal tarihi üzerine yoğunlaşan Turan 2009 yılında doçent unvanını aldı. Halen İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde Siyaset Bilimi Anabilim Dalı’nda görev yapan Turan’ın, Hilafetin Tarihsel Gelişimi ve Kaldırılması adlı bir kitabı, Osmanlı diplomasi tarihine dair çeşitli derlemeler içinde yer alan çalışmaları, modernleşmenin Osmanlı toplum yapısındaki göstergeleri ve Osmanlı siyasal yapısı üzerine yerli ve uluslararası dergilerde yayımlanmış makaleleri bulunmaktadır. Namık Sinan Turan, son dönemde 19. yüzyılda merkezileşme ve resmi ikonografinin üretimi konuları üzerine yoğunlaşmıştır. İstanbul Üniversitesi’nin yanında İstanbul Teknik Üniversitesi ve İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde de konuk öğretim üyesi olarak dersler vermiştir.