İslâm, Göç ve Entegrasyon: Güvenlikleştirme Çağı
Prof. Dr. Ayhan Kaya, Almanya, Fransa, Belçika ve Hollanda’da ulus-devletin değişen yüzü hakkında önemli tespitlerde bulunduğu bu çalışmasında, Batı’da hüküm süren göçmen ve Müslüman korkusunun ciddi temellere dayandığını; bunun aslında artık adaleti ve barışı görece eşit dağıtma araçlarından yoksun ulus-devletlerinin çıkarlarına hizmet eden, “oluşturulmuş” ve “yaratılmış” bir korku olduğunu ileri sürüyor. Kitapta pek çok Batı Avrupa ülkesinde yükseliş trendi gösteren aşırı sağ oluşumlara neden olan başlıca sorunun, sıklıkla iddia edildiği gibi söz konusu ülkelerde yaşayan göçmenler, mülteciler veya Müslümanlar değil, ülke içindeki kaynakların paylaşım süreçlerinde yaşanan gerilimler ve eşitsizlikler olduğunu vurguluyor. Tam da bu nedenle yazar, neoliberal muhafazakâr iktidarların göçmenleri ve Müslümanları bir tür “günah keçisi” şeklinde göstererek, asıl gerçekliğin ve sorunun üstünü örttüğünü ve kitleleri yanlış istikametlere yönlendirdiğini savunuyor.
Harita, Grafik ve Tablo Listesi
Teşekkür
Önsöz
Türkçe Baskıya Önsöz
Giriş
Genel Sosyo-Politik Şartlar: İslâm’ın Yaftalanması
Yönetimsellik Yöntemi Olarak Göçün Güvenlikleştirilmesi: Anti-Vatandaş Göçmenler
Güvenlik Bölgesi: Kazananlar ve Kaybedenler
Avrupa Kalesi: Sembollerin Üst-politikası
Sosyal Devlet Sonrası Göçmenler: Refahçılıktan Tedbirciliğe
Etno-kültürel ve Dinî Çeşitliliğin Yönetimi
Çalışmanın Amacı
BİRİNCİ BÖLÜM Almanya: Ayrımcılıktan Entegrasyona
Tireli Vatandaşlık: Almanyalı-Türkler
Almanyalı-Türk Uluslarüstü Alanın Yapısı
4 Almanyalı-Türklerin Anlam Dünyaları
İKİNCİ BÖLÜM Fransa: Entegrasyondan Ayrımcılığa
Yasadışı Göçmenlerin Dışlanması ve İstatistikleştirilmesi
Eşitlikçi Cumhuriyetçi Söylemin Zayıflaması
Asimilasyondan Cemaatlere (Communauté)
Fransız Evrenselciliğinin Krizi: Affaire du Foulard (Başörtüsü Sorunu)
Banliyö Ayaklanmaları: Cumhuriyetçi Bir Direniş Arayışı
Puissance: Kolektivitenin Gücü
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Belçika: Kültürel Açıdan Bölünmüş Ülke
Belçika’ya Göç Süreci: Gasterbeiders’tan (Misafir İşçiler) Vreemdelingen’a (Yabancılar)
Çeşitli Vatandaşlık Anlayışları
Göçmenlerin Entegrasyonu: Flaman ve Valon Modelleri
Yabancılara Karşı Tutum
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Hollanda: Çokkültürcülükten Asimilasyona
Hollanda Toplumunun Pilarizasyonu (Verzuiling) ve Pilarizasyonun Dağılması
Beşinci Sütun: Hollanda’da İslâm
Hollanda’da Müslümanlar: Sömürge Mirası
Etnik Azınlık Politikası
Naar Netherlands (Hollanda’ya Gelmek)
Müslümanların Yapısal Yabancılaştırılması
Hollanda Azınlık Araştırma Enstitüsü
BEŞİNCİ BÖLÜM Cemaatler Oluşturmak: Saflığın Rahatlığı
Cemaatleri Kurmak ve Bozmak
‘İthal’ Gelinler ve Damatlar: Saflık Arayışı
Çokkültürcülük: Yönetimselliğin Yeni Sömürgeci Yöntemi
Cumhuriyetçilik ve Çokkültürcülüğün Başarısızlığı
Göçmenlere Siyasi Entegrasyon Sağlanması
ALTINCI BÖLÜM İslâm’ın Kamusal Alana Eklenmesi: Bireyselleştirmeye Karşılık Kurumsallaştırma
Farklı Ülkelerde Din ve Devlet
Almanya: İslâm Konferansı
Fransa: Fransa Müslümanlar Konseyi
Belçika: Müslümanların Yönetimi
Hollanda: Beşinci Sütun
Euro-İslâm: Namus Politikası
Genç Nesillerde İslâm’ın Bireyselleşmesi
Kurtuluş Yolu Olarak Din: Taşınabilir İslâm
Madalyonun Öbür Yüzü: İslâm’ın Kurumsallaşması
YEDİNCİ BÖLÜM Refah Devletinden Neoliberal Devlete Geçiş ve İslâmofobizm
Göçün Kontrolü: Abartmaya Gerek Yok!
2000’li Yıllar ve Göç Algısında Yaşanan Dönüşüm
Paralel Toplumlar: Refahçı Toplumdan İhtiyatlı Topluma
Etno-kültürel Farklılıkların Düzenlenmesi: Tarihsel Özgünlükler Üzerine İnşa Edilen Modeller
İslâmofobizm ve Batı’da Müslüman Algısı
Charlie Hebdo Katliamı: 11 Eylül İkliminin Sonu?
Sekülerizm ve İslâm’ın Değerleri mi Çatışıyor?
Göçmenlerin Topluma Entegrasyonu
Radikalleşmenin Önüne Nasıl Geçilebilir?
Sonuç
SONUÇ Entegrasyonu Uluslarüstüleştirmek
Entegrasyonu Uluslarüstüleştirmek
Kaynakça
İsim Dizini
Genel Dizin
Ayhan Kaya
İstanbul Bilgi Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler ve Siyaset Bilimi Bölümü öğretim üyesidir. 2011 yılı itibariyle Avrupa Birliği Komisyonu tarafından Jean Monnet Profesörü olarak ödüllendirilmiştir. 2016-2017 Akademik yılında Floransa’da bulunan European University Institute içinde Jean Monnet Fellow olarak araştırmalarını yürüten Avrupa’da Yükselen Aşırı Sağ hareketler ve Türkiye’deki Suriyeli Mülteciler konusunda araştırmalarını yürüten Kaya’nın, diyasporalar, kimlik, uluslararası göç, etnisite, milliyetçilik, çokkültürcülük, yurttaşlık, ulusaşırı alan, mülteciler, popülizm ve sürdürülebilir kalkınma gibi konular hakkında kitap, makale ve tercümeleri vardır. Kaya, 2013 Yılında Aziz Nesin Profesörü olarak Almanya’da Viadrina Avrupa Üniversitesi’nde ve 2011 yılında da Willy Brandt Profesörü olarak İsveç’te Malmö Üniversitesi’nde araştırmalarına devam etmiş ve dersler vermiştir.
Berlin’deki Küçük İstanbul (Büke Yayınları, 2000); Sicher in Kreuzberg: Constructing Diasporas (transcript verlag, 2001); Euro-Türkler: Türkiye-Avrupa Birliği İlişkilerinde Köprü mü Engel mi? (Ferhat Kentel ile birlikte, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2005; İngilizce baskısı CEPS Brüksel, 2005); Ferhat Kentel ile Belçika-Türkleri (King Baudouin Vakfı, 2008); Islam, Migration and Integration: The Age of Securitization (Palgrave, 2012) ve Europeanization and Tolerance in Turkey: The Myth of Toleration (Palgrave, 2013) adlı eserleri kaleme almıştır. Uluslararası İlişkilerde Sınır Tanımayan Sorunlar (Günay Göksu Özdoğan ile birlikte, Bağlam Yayınları, 2004); Türkiye’de Çoğunluk ve Azınlık Politikaları: AB Sürecinde Yurttaşlık Tartışmaları (Turgut Tarhanlı ile birlikte, TESEV Yayınları, 2005); Kökler ve Yollar: Türkiye’de Göç Süreçleri (Bahar Şahin ile birlikte, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2007); Türkiye’de İç Göçler: Bütünleşme mi, Geri Dönüş mü? (İstanbul Bilgi Üniversitesi, 2009) ve 14. Yüzyıldan Günümüze Türkiye’ye Göçler (M. Murat Erdoğan ile birlikte, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2015) adlı kitapları derlemiştir. Ayrıca Emre Işık ile birlikte Toplumbilim Dergisi Kültürel Çalışmalar Özel Sayısı (Sayı 14, Ekim 2000) şeklinde bir dergi derlemesi mevcuttur. Friedrik Barth, Etnik Gruplar ve Sınırları (Seda Gürkân ile birlikte, Bağlam Yayınları, 2000) ve T. H. Marshall ve Tom Bottomore, Toplumsal Sınıflar ve Yurttaşlık (İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2006) şeklinde iki çeviri kitap yayınlamıştır. Kaya, 2003 yılı Sosyal Bilimler Derneği Araştırma ödülü ile 2005 yılı Türkiye Bilimler Akademisi Ödülüne layık görülmüştür. Kaya, Bilim Akademisi üyesidir.