Jön Türkler ve Osmanlı’da Milletler: Ermeniler, Rumlar, Arnavutlar, Yahudiler ve Araplar
Geç dönem Osmanlı İmparatorluğu ve modern Türkiye tarihi konusunda uzman olan Prof. Feroz Ahmad, Jön Türkler ve Osmanlı’da Milletler adlı bu çalışmasında, Osmanlı İmparatorluğu’nda yaşayan Ermenilerin, Rumların, Yahudilerin, Arnavut ve Arapların, ll. Meşrutiyet’in ilanı ile birlikte hızlanan ulusal hareketlerini; tarihsel geçmişlerini, dinî ve siyasal örgütlenmelerinin yarattığı sonuçları tüm boyutlarıyla ele alıyor. Kitapta sözkonusu ulusların Osmanlı toprakları içinde cemaat yapılanmalarıyla birlikte siyasal örgütlenmeleri, bir ulus hareketi oluştururken kullandıkları araçlar, uluslararası ilişkileri, dönemin hâkim siyasal hareketi İttihad ve Terakki ile bağları ve bu hareketleri tehdit olarak algılayan Osmanlı Devleti’nin yürüttüğü karşı politikalar tahlil ediliyor. Genellikle Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküş dönemi olarak adlandırılan 1908-1918 arasını dekolonizasyon süreci olarak değerlendiren, 1908 hareketini «küçük rütbeli subayların, orta ve küçük memurların, serbest meslek sahiplerinin ve ulemanın hareketi” olarak niteleyen ya da 31 Mart ayaklanmasının “dinsel tutuculuğu”ndan çok anti – İttihatçı tarafını vurgulayan yazar, temel bir başvuru eseri niteliğindeki çalışmasında yerleşmiş kimi önyargıları, ve kalıplaşmış bakış açılarını da sarsıyor.
Önsöz
Giriş: 19. Yüzyılın Arka Planı
Ermeni Cemaati (1908-1914)
Rumlar (1908-1914)
Arnavutlar
Rumlar ve Ermeniler (1914-1918)
Osmanlı Yahudileri
1914-1918
Araplar
1914’ten 1918’e
Sonsöz: Osmanlı Yenilgisi ve Sonrası
Yunanistan
Kaynakça
İsim Dizini
Kavram ve Yer Dizini
Bu kitap, geç dönem Osmanlı İmparatorluğu’ndaki milliyetçilik çalışmalarını, akademik camiada hakim ve dünya tarihi sürecinde yerini almış, şeytanlaştırıcı bakış açısından (bir tarafta “Osmanlı baskısı” ve diğer tarafta etno-milliyetçi “ihanet”) kurtarıyor. Hem 1914 öncesi, hem de Birinci Dünya Savaşı’nı işaret ediyor ve böylece tarihçilikte kronolojik bölünmeyi bir köprü ile bağlarken aynı zamanda çok yönlü etno-milliyetçi grupların karşılaştırmalı ve ilişkisel analizini sunuyor.
Hasan Kayalı, University of California San
_[Bu kitap] Jön Türk döneminin ve Osmanlı İmparatorluğu’nun son onyılının tarihyazımı adına önemli bir katkı. Ortadoğu ve Birinci Dünya Savaşı üzerine çalışan öğrenciler bu kitapta, imparatorluktaki milletler ile İttihad ve Terakki Cemiyeti arasındaki gerilimler hakkında zengin bir açıklama bulacaklardır. Osmanlı İmparatorluğu ve Ortadoğu çalışmaları yapan araştırmacılar, her bir milletin mücadelesi ve zorluklarının yanısıra, birinci kaynaktan elde edilen bilgilerin bolluğu ile karşılaşacaklardır. Osmanlı İmparatorluğu, Birinci Dünya Savaşı, Ortadoğu, ya da çok milletli imparatorluklar hakkında meraklı olan herkes bu çalışmayı okumalıdır.
The American Journal of Islamic Social Sciences
Feroz Ahmad
Feroz Ahmad 1938’de Delhi’de dünyaya geldi. Delhi University St. Stephen College’da Hindistan Tarihi eğitimi aldıktan sonra University of London’da SOAS’ta Ortadoğu tarihi çalıştı. 1966’da yazdığı The Committee of Union and Progress in Turkish Politics, 1908-1913 teziyle University of London’da doktora derecesini elde etti.1966-1967’de Columbia University School of International Affairs’te ders verdi ve 1967’de University of Massachusetts Tarih Bölümü’nde ders vermeye başladı. 2002’de University Research Professor ünvanıyla emekli oldu. Daha sonra Tufts University Fares Center for Eastern Mediterranean Studies’te konuk öğretim üyesi ve Fletcher School’da Diplomatik Tarih konuk profesörü olarak görev yaptı. 2005’ten itibaren Yeditepe Üniversitesi Uluslararası İlişkiler ve Siyaset Bilimi Bölüm Başkanlığı görevini yürütmekte olan Ahmad’in Osmanlı’nın son dönemi ve modern Türkiye üzerine Türkçe’ye de çevrilen bazı eserleri şunlardır: İttihat ve Terakki (İstanbul, 1971,1984,1986,1994); Türkiye’de Çok Partili Rejimin Açıklamalı Kronolojisi (Bilgi Yayınevi, Ankara, 1976, Bedia Ahmad ile birlikte); Demokrasi Sürecinde Türkiye (Hil Yayınları, İstanbul, 1994) ve Modern Türkiye’nin Oluşumu (Sarmal Yayınevi, İstanbul, 1995),(gözden geçirilmiş baskısıyla: Kaynak Yayınlar, İstanbul,1995). Bunların yanı sıra Türkçe’ye çevrilen bazı makaleleri İttihatçılıktan Kemalizme (Kaynak Yayınları, İstanbul, 1985) derlemesinde yer almıştır.