Türkiye’de Yerel Politikanın Yükselişi: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Örneği, 1984 – 2004
İstanbul Büyükşehir belediyesi üzerine 1986-1987’de yapmış oldukları bir alan araştırmasından hareketle yola çıkan Prof. Dr. Nihal İncioğlu ve Prof. Dr. Sema Erder, bu çalışmalarında, tüm dünyadaki yerelleşme hareketleriyle birlikte Türkiye’de de yerel yönetimlerde ve yerel politikalarda gözlenen değişimi değerlendiriyor. Kitap, ulusal düzeyde bir metropoliten kent olan İstanbul örneğini ele alarak, bütün bu değişim sürecinin sonucunda oluşturulan yeni büyükşehir belediye modelini, dönemlerine ve belediye başkanlarına göre yerellik-merkezilik çerçevesinde inceliyor. Eğitim, meslek, doğum yeri, mensup oldukları siyasal parti gibi etkenleri de karşılaştırarak İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nin yapısını araştıran yazarlar, bu mecliste bulunan kişilerin belediye ve belediyecilik hakkında düşüncülerine de yer veriyor.
İkinci Baskıya Önsöz
Sunuş
1 Yerel Politikanın Yükselişi: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Deneyimi 1984-2004
Geleneksel Belediyecilikten Projeci Belediyeciliğe
Kentsel Kutuplaşmanın Yerel Siyasete Yansıması
Taban Siyaseti ve RP’nin Beklenmeyen Zaferi
Sosyal Belediyeciliğin Kurumsallaşmasına Doğru
2 1980 Sonrasında Yerel Siyasetin Örgütlenmesi ve Belediyeler
Belediyeler ve Kentsel Gruplar
1977 Meclisi
1984 Meclisi
1989 Meclisi
Sonuç
3 Büyükşehir Yönetim Modelinin İç İşleyişi: İstanbul Örneği
Hiyerarşik İki Kademeli Sistemde “Güçlü Başkan”
Büyükşehir Yönetimi: Zayıf Meclis Güçlü Başkan
Bir Teknokrasi Var mı?
Karar Alma Modeli: Korporatist Bir Örgütlenmeye Doğru
Seçilmiş Temsilcilerin Kendi Konumları ile İlgili Değerlendirmeleri
4 Yerel Yöneticilerde “Yetki Korkusu” mu Var?
5 Bugünkü Büyükşehir Modelinin Alternatifi Var mı?
6 İstanbul’da Yerel Politika ve Büyükşehir Yönetimi
İstanbul’u Kimler Yönetiyor?
Belediyecilik Siyaset mi?
Yerel Siyasetin Örgütlenmesinde Etnik Temel ya da Hemşehrilik Bağları
Büyükşehir Belediye Meclisi: İlçe Belediyeleri Genel Kurulu
Büyükşehir Belediyesi’nde Başkan Merkezli İktidar Yapısı
Bugünkü Büyükşehir Modelinin Alternatifi Var mı?
7 Büyükşehir Yönetimi: Etkin Yönetim mi? Yerelleşme mi? İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi Üyeleri ve Büyükşehir Yönetim Modeli
Giriş
Yeniden Yönetim Kavramı ve Son Düzenlemelere Göre İstanbul Büyükşehir Yönetiminin Nitelikleri
“Yerinden Yönetim” Kavramı ve Yerel Yönetimler
1980 Sonrası Düzenlemelerde Merkez-Yerel İlişkileri
1980 Sonrasında Gerçekleşen Büyük Şehirlere Özgü Karar ve Uygulamalar: İstanbul Örneği
Büyükşehir Biriminin Tanımlanması: İdari Kıstaslar
Büyükşehir Yönetim Modeli ve Yerelleşme
Büyükşehir Yönetimi: Hiyerarşik Bir İki Kademeli Sistem
Büyükşehir Belediyesi İçindeki İktidar Yapısı
Meclis’in Güçsüzlüğü
Teknokrasinin Yokluğu
Başkan Merkezli İktidar Yapısı
İstanbul Büyükşehir Meclisi Üyeleri ve Büyükşehir Yönetim Modeli
İstanbul Büyükşehir Meclisi Üyeleri ve Merkez-Yerel İlişkileri
İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi Üyeleri ve Büyükşehir İlçe Belediyeleri İlişkileri
İstanbul Büyükşehir Meclisi Üyeleri ve Büyükşehir Yönetiminin İç İşleyişi
Meclis Üyelerinin Yeni Model Arayışları
Özet ve Sonuçlar
EK: Türkiye’de Metropolitenleşme ve Yerel Yönetimler Araştırma Projesi İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclis Üyeleri Anketi - 1986
Nihal İncioğlu
1951 yılında Gaziantep’te doğan Nihal İncioğlu, 1974’te Ortadoğu Teknik Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nden mezun oldu. 1983’te Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden “Türkiye’de Çok-Partili Hayata Sisteme Geçiş Kararı” başlıklı tezle doktora derecesini aldı. 1978-1999 yılları arasında Marmara Üniversitesi, İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde öğretim üyesi olarak çalıştı. 1999’den bu yana İstanbul Bilgi Üniversitesi, İktisadi İdari Bilimler Fakültesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde öğretim üyesi olarak çalışmaktadır. Prof. Dr. Nihal İncioğlu’nun Türk Siyasal Hayatı, Siyasal Rejimler, Siyasal Partiler, Seçimler ve Seçim Sistemleri, Yerel Politika, Yerel Yönetimler ve Yeni Türk Cumhuriyetleri ile ilgili Türkçe ve İngilizce olarak yayımlanmış araştırmaları ve yayınları bulunmaktadır.
Sema Erder
1946 yılında doğan Sema Erder, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde iktisat, Hacettepe Üniversitesi’nde demografi eğitimi gördü. Bir süre kent planlamasıyla ilgili kurumlarda araştırmacı olarak çalıştı, şehircilik ve şehir sosyolojisi konularına ilgi duydu ve Marmara Üniversitesi’ne girerek şehircilik dersleri vermeye başladı. Stockholm Üniversitesi’nde lisansüstü eğitim gören Sema Erder, aynı dönemde, Mübeccel B. Kıray yönetiminde sürdürdüğü “Getto” konulu doktora teziyle 1985’te Marmara Üniversitesi’nden doktora derecesi aldı. Yerel politika, gecekondulular, çocuk göçü ve çıraklık, kentsel gerilim gibi konularda çok sayıda alan araştırması yapan Sema Erder, İstanbul’a Bir Kent Kondu: Ümraniye adlı kitabıyla (İletişim Yayınları, 1996) 1996 yılında Sedat Semavi Sosyal Bilimler Ödülü’nü aldı. Yayınlanmış diğer eserleri şunlardır: Refah Toplumunda Getto ve Türkler (Teknografik Matbaacılık, 1986), Geleneksel Çıraklıktan Çocuk Emeğine: Bir Alan Araştırması (K. Lordoğlu ile birlikte – Friedrich Ebert Vakfı, 1992), Kentsel Gerilim ve Enformel İlişkiağları (UM:ag Yayınları, 1997), Irregular Migration and Trafficking in Women: The Case of Turkey (Selmin Kaşka ile birlikte – International Organization of Migration, 2003), Refah Toplumunda Getto (İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2006), Türkiye’de Yerel Politikanın Yükselişi (Nihal İncioğlu ile birlikte – İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2008). Son dönemlerde iskan kurumunun değişimini ve yerleşme politikalarına etkilerini araştırmakta olan yazar, halen Mimar Sinan ve Marmara Üniversitelerinde ders vermektedir.