Uluslararası İlişkilerde Çatışmadan Güvenliğe Okumalar

Yazarlar

Önsöz

GİRİŞ

1 Muhteşem Ortaklık: Kant ve Clausewitz

Ali L. Karaosmanoğlu

Ebedi Barış

Mutlak Savaş, Gerçek Savaş

“Ebedi Barış”tan “Gerçek Savaş”lara

2 Rousseau’nun Savaş ve Barış Kuramı: Adalet Olarak Barış

Faruk Yalvaç

Amour de Soi / Amour de Propre: Rousseau ve Hobbes

Genel İrade ve Toplum

Devletler Arası İlişkiler

Rousseau ve Kant

Abbe de Saint Pierre’in Barış Planı

Adalet Olarak Barış

BİRİNCİ KISIM Savaş ve Çatışma

3 İlkçağlardan Günümüze Haklı Savaş Kavramı

Fulya Ereker

Giriş ve Kavramsal Çerçeve

Tarihsel Gelişme Süreci

Klasik Dönemin Mirası

Kuramın Gelişmesi ve Dinin Etkisi

Aurelius Augustinus

Kilise Hukuku

Thomas Aquinas

Modern Dönem: Ulusal Monarşiler ve Uluslararası Hukuk

Francisco de Vitoria

Francisco Suárez

Hugo Grotius

Egemenin Gücü ve Ulusal Çıkar

Niccolo Machiavelli

Hümanist Pasifizm

Thomas Hobbes ve Aydınlanma: Leviathan ve Ebedi Barış Planları

19. Yüzyıl: Liberalizm ve Güç Dengesi

20. Yüzyıl

Sonuç Yerine

4 Westphalia’dan Günümüze Savaş

Muzaffer Ercan Yılmaz

Giriş

Westphalia’dan Soğuk Savaş’a

Soğuk Savaş Dönemi

Soğuk Savaş Sonrasında Yeni Dünya Düzeni ve Savaş Olasılığı

Dünyanın Geleceği ve Savaş

5 Terör ve Devlet Terörizmi Çağında Savaş ve Barış

Richard Falk

Siyasi Şiddetin Küreselleşmesi

Devlet Terörünün Alakası

Sonuç

6 Terörün Sosyolojisi: Toplumsal Kökenleri Anlama İmkânı

Talip Küçükcan

Giriş

Sosyolojinin İmkânları ve Potansiyel Katkıları

Terörün Sosyolojik Anatomisi

Sosyalleşme Bağlamı: Sosyo-Politik Çevre

Küreselleşme, Yeni Sömürgecilik ve Hegemonya

Şiddeti Meşrulaştırma Aracı Olarak Din

Sonuç

7 İslâm Örneğinde Küreselleşen Dünyada

Kimliğe Dayalı Güvenlik Tehditleri

Mustafa Aydın - Sinem A. Açıkmeşe

Giriş

Kimliğe Dayalı Tehditler ile Küreselleşme Arasındaki İlişki

İslâmî Tehdit Efsanesi

Efsaneden Gerçeğe: İslâmî Kimliğe Dayalı Gruplar ve Güvenlik Tehditleri

Sonuç

8 Savaşlarda Asker-Medya İlişkilerinin Geldiği Son Aşama: İliştirilmiş Gazetecilik

Haldun Yalçınkaya

Giriş

Medya ve Savaş

Savaş Haberciliğinin Gelişimi

Çatışma Alanlarında Asker-Medya İlişkileri

Savaş Muhabirlerinin Güvenliği

Savaş Alanında Geleneksel Asker-Medya İşbirliği Usulleri

Irak Savaşı Öncesi Medya ve CNN Etkisi

Savaş Alanlarında Yeni Sistem: İliştirilmiş Gazetecilik

Sonuç

İKİNCİ KISIM Barış ve Güvenlik

Uluslararası İlişkilerde Güvenlik Kavramı

John Baylıs

Giriş

Güvenlik Üzerine Geleneksel “Realist” Görüşler

Tartışmalı Bir Kavram Olarak Güvenlik

Karamsarlar Olarak “Realist” ve “Neorealistler”

İyimserler Olarak “Realist” ve “Neorealistler”

Alternatif Yaklaşımlar

Sonuç

10 Güvenliğin Yeniden Kavramsallaştırılması: Barış, Güvenlik, Kalkınma ve Çevre Kavramsal Dörtlüsü

Hans Günter Brauch

Giriş

Güvenlik Kavramı

Olaylar - Yapılar - Kavramlar ve Eylemler

Bağlamsal Değişim ve Kavramsal Yenilik

Kavramsal Yenilik Merkezleri ve Yönlendirenler

Bölgesel Güvenliğin Yeniden Kavramsallaştırılması

Kavramsal Dörtlü: Güvenlik ve Barış’ın Kalkınma ve Çevreyle Bağlantısı

Barış Kavramları

Kalkınma Kavramları

Çevre ve Ekoloji Kavramları

Güvenliğin Barış, Çevre ve Kalkınmayla Bağlantıları

Üç Gelenekte Barış ve Güvenlik Arasındaki Bağlantılar

Barış ve Çevre Arasındaki Bağlantılar

Barış ve Kalkınma Arasındaki Bağlantı

Kalkınma ve Çevre Arasındaki Bağlantılar

Kalkınma ve Güvenlik Arasındaki Bağlantılar

Güvenlik ve Çevre Arasındaki Bağlantılar

Genişletilmiş Bir Güvenlik Kavramının Dört Sütunu

Devlet-Merkezli Güvenlik İkilemi

İnsan-Merkezli Beka İkilemi

Sonuç: Güvenlik Analizinin Kavramsal Dörtlüsü,

Altı Bağlantı ve Dört Sütununun Önemi

11 Homeros’dan Hobbes ve Ötesine: Avrupa Geleneğinde “Güvenlik” Kavramı

J. Frederık M. Arends

Giriş

“Securitas”: Kavramsal Gelişim

Kavramın Latince Kökenleri

Yunanca Kökenler

Homeros ve Tukidides’de “Güvenlik”

Roma Felsefesinde Securitas

Pax-Romana Olarak Securitas

Romalı Securitas’tan Hıristiyan Certitudo’ya

Ortaçağlardan Reformasyona Securitas

Hobbes’un Güvenlik Kavramlaştırması

Hobbesçu Kavramın Eleştirisi

20. Yüzyılda Sosyal Güvenliğin Ortaya Çıkışı

Sonuçlar

12 Latin Amerika’da Barış Üzerine Doğulu, Avrupalı ve Yerli Düşünce

Úrsula Oswald Sprıng

Giriş

Hindistan’da Şiddet Karşıtı Direniş

Çin’in Barış Düşüncesi

Latin Amerika’nın Barış Arayışı

Yunan, Roma ve Hıristiyan Düşüncesinde Barış

Karşılaştırma ve Sonuç: Farklı Geleneklerde Barış Düşüncesi

13 Ekonomik Güvenlik

Czeslaw Mesjasz

Giriş

Güvenlik ve İnsan Faaliyetlerinin Ekonomik Boyutları: Kavramsal Açıklama

Güvenlik Kavramı ve Ekonomi Düşüncesi

Ekonomik Güvenlik Söyleminde Güvenlikleştirme Sorunları

Ekonomik Güvenlik Temel Kavramı

Ekonomik Güvenlik: Kuramsal Söylemin Temel Alanları

Bir Ülke veya Devletin Ekonomik Güvenliği

Ekonomik Güvenliğin Sistemsel Tanımları

Bireylerin Ekonomik Güvenliği

Ulusal ve Uluslararası Finansta Güvenlik ve İstikrar

Küreselleşme ve Ekonomik Güvenlik

Sonuç

14 Toplumsal Güvenliğin Değişen Gündemi

Ole Wæver

Giriş

Toplumsal Güvenlik Kavramı

Toplumsal Güvenliğinin Gündemi

Toplumsal Cinsiyet ve Din: Güçlü İkincil Dinamik Olarak Toplumsal Güvenlik

Din

Toplumsal Cinsiyet

Değişimler ve Eğilimler

Sonuç

15 Ütopya ile Pratik Arasında: Uluslararası İlişkilerde İnsan Güvenliği Kavramsallaştırması

A. Şevket Ovalı

Giriş

İnsan Güvenliği Kavramının Kuramsal Arka Planı

Kavramın Doğuşu ve Gelişimi

Ütopyadan Gerçeğe İnsan Güvenliği

Uygulanabilirliğin Sınırları

Sonuç

16 Güvenlik ve Çevre Bağlantılarına Yeniden Bakmak

Simon Dalby

Giriş

Çevre-Güvenlik Tartışmasının İlk Safhaları

Çevre-Güvenlik Bağlantıları ve Kalkınma

Küresel Çevre Değişikliği ve Hassasiyet

Ekolojik Ayak İzleri ve Çevresel Barışı Sağlama

Çevre, Kalkınma ve Kaynak Savaşları

Çevre ve Birey Güvenliği

Sonuçlar: Çevre ve Güvenlik Araştırmalarında Dördüncü Aşamaya Doğru

17 Askerî Güvenliğin Değişen Gündemi

Barry Buzan

Giriş

1648’den 1945’e Avrupa Klasik Büyük Güç Dönemi

Soğuk Savaş

Soğuk Savaş Sonrası

11 Eylül Sonrası

Sonuç

18 “Güvenlik İkilemi”ni Yeniden Düşünmek: Güvenlik Çalışmalarında Yeni Bir Perspektif

Ali Bilgiç

Kavramın Doğuşu

Kavramın Zenginleştirilmesi

Kavramın Yeniden Tanımlanması

Güvenlik İkilemi, Güvenlik Paradoksu Değildir

Güvenlik İkileminin Merkezinde “Seçim” Vardır

Güvensizlik Mantıkları

Uluslararası Güvenlik İçin Güven

Oslo Barış Süreci

Sonuç

19 Teori ve Pratikte Güvenliğin Bölgeselleşmesi

Björn Hettne

Giriş

Güvenlikte Bölgeselleşmenin Boyutları

Bölgesel Çatışmaların Küresel Seyri

Çatışma İdaresinin Analizi

Aktif-Önleme (Pro-vention)

Önleyici Diplomasi (Preventive Diplomacy)

Barışı Yerleştirme (Peace Settlement)

Çatışma Çözümü

Çatışma Sonrası Yeniden İnşa

Bölgesel Çatışma Yönetiminin Geleceği

20 Yeniden Güvenlik Topluluğu: Benzerliklerin Karşılıklı Bağımlılığından Farklılıkların Birlikteliğine

Beril dedeoğlu

Giriş

Küreselleşme ve Karşılıklılık (Reprocity)

Karşılıklılık İlişkileri ve Güvenlik

Karşılıklı-Güvenlik Bağıntısı Modeli: Deutsch ve “Güvenlik Topluluğu”

Deutschien Güvenlik Topluluğunun Eleştirisi

Yeniden Güvenlik Topluluğu: Farklılar ve Farklılıklar Arası Etkileşim (Inter-Diversities Transaction)

Sonuç Yerine

21 Güvenlik Yönetişimi Çerçevesinde Özel Askerî Şirketler

Burak Tangör - Haldun Yalçınkaya

Giriş

Güvenlik Yönetişimi Kavramı

Özel Askerî Şirketlerin Tanımı ve Sınıflandırılması

Tarihsel Süreçte Savaş Alanlarında Maddi Kazanç Sağlayan Devlet-Dışı Aktörler

Özelleştirme ve Dış Kaynaklardan Yararlanma

Özel Askerî Şirketler ve Faaliyetleri

Özel Askerî Şirketlerin Normatif Boyutu

Sonuç

22 Uluslararası Çatışmalarda Üçüncü Taraf Müdahalesi: Soğuk Savaş Sonrası Dönemde Barış Güçleri ve Barışın Tesisi

Muzaffer Ercan Yılmaz

Giriş

Uluslararası Çatışmalarda Barış Güçleri

Soğuk Savaş Sonrası Dönemde BM Barış Güçleri

Değerlendirme: BM Barış Güçlerinin Uluslararası Çatışmalardaki Etkinliği

Uluslararası Çatışmalarda Barışın Tesisi

Üçüncü Taraf Müdahalesinde Zamanlama ve İdeal Üçüncü Taraf Özellikleri

Güvenilirlik

Taraflara ve Uyuşmazlığa Aşinalık

Tarafsızlık

Arabuluculuk Donanımlarına Sahip Olmak

Arabuluculuk Sürecinin İşleyişi

Barışın Desteklenmesi

Karşılıklı Bağımlılık İlişkisi ve Ortak Amaçlar Oluşturmak

Eğitim Sisteminin Revizyonu

Güven Oluşturucu Önlemler

Demokratikleştirme

Sonuç

23 Önleyici Diplomasi Pratiği ve Teorisi

Sezai Özçelik

Giriş

Önleyici Diplomasiye Genel Bakış ve Çatışma Öncesi Analiz

Önleyici Diplomasi (Çatışmanın Önlenmesi) Neden Gerekli?

Önleyici Aksiyon

Önleyici Aksiyon Kategorileri

Uluslararası Çatışma Önleme Aksiyonunun Dört Paradigması

Zorlayıcı Diplomasi

Önleyici Konuşlandırma

Örnek Olay: Makedonya Cumhuriyeti

Çatışma Alanları

Arnavut Sorunu

Makedonya: Önleyici Konuşlandırmanın Test Edilmesi

Değerlendirme

BM Önleyici Misyonu Sonrası Gelişmeler

Dersler ve Tavsiyeler

Sonuçlar

ÜÇÜNCÜ KISIM Türkiye’de Savaştan Güvenliğe

24 Türkiye’de Savaş Düşüncesi

Serdar Palabıyık

Giriş

İmparatorluğun Kuruluşundan Zitvatorok Antlaşması’na Kadar Savaş Algısı (1299-1606)

Zitvatorok Antlaşması’ndan III. Selim Dönemine Kadar Savaş Algısı (1606-1789)

III. Selim Döneminden Osmanlı Devleti’nin Dağılmasına Kadar Savaş Algısı (1789-1919)

Milli Mücadele ve Türkiye Cumhuriyeti’nin İlk Yıllarında Savaş Algısı (1919-1938)

Sonuç

25 Türkiye’de Barış düşüncesi

Necati Polat

Giriş

Devlet Aklı: Bir Eleştiri

Toplumsal Barışın Ekonomi Politiği

Millet, Beynelmileliyet, Dünya Devleti

Bütünleşme ve Dağılma: Bir Tarih Vizyonu

Soğuk Savaş ve Federal Barış

Sonuç: İki Barış Tasavvuru

26 Türkiye’de Güvenlik Kavramsallaştırması

Mustafa Aydın

Türkiye’de Güvenliğin Tarihsel Bağlamı

Coğrafi Gerçekler ve Güvenlik Jeopolitiği

Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Rolü

Soğuk Savaş’ın Sonu ve Türkiye’nin Güvenliğindeki Değişimler

Sonuç

Dizin

Çatışmadan Güvenliğe Türkiye ve Dünya’nın Değişen Gündemi Paneli, 15 Mayıs 2013

https://www.youtube.com/watch?v=tOSqwVlIlY0

_