Yurttaşlığı Yeniden Düşünmek: Sosyolojik, Hukuki ve Siyasal Tartışmalar
Bu kitap, iki yıl önce “Küreselleşme, Yeni Eşitsizlikler ve Yurttaşlık” adlı uluslararası bir sempozyumdan sonra süregiden tartışmaların yeni boyutlarıyla ele alınması sonucunda oluştu. Marmara Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Dr. Ayşe Durakbaşa, Yrd. Doç. Dr. N. Aslı Şirin Öner ve Dr. Funda Karapehlivan Şenel’in derledikleri bu çalışma “Eskiden Yeniye Yurttaşlık: Kuramsal Yaklaşımlar”, “Avrupa’da Yurttaşlık ve Kimlik”, “Yurttaşlık ve Toplumsal Cinsiyet” ve “Türkiye’de Yurttaşlık Tartışmaları” başlıklı dört kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısımda küreselleşmeyle birlikte farklılaşan yurttaşlık tartışmalarına ilişkin yazılar yeralmakta, temel bir soru olan “Kimin haklara hakkı var?” sorusuna cevap aranıp, haklar sosyolojisinin yeni alanları ele alınmakta; İkinci ve Üçüncü kısımlarda yeralan yazılarda, yurttaşlık kavramının içerdiği “eşitlik” idealinin kültürel, etnik, dinsel ve toplumsal cinsiyet farkları kullanılarak, neo-liberal siyasetlerle nasıl aşındırıldığı irdelenmekte, son kısımda ise Türkiye’de ulus-devletin inşası sürecinde oluşan yurttaşlık rejiminin içerdiği eşitsizliklerin yarattığı sorunlar incelenmektedir.
Giriş
BİRİNCİ KISIM Eskiden Yeniye Yurttaşlık: Kuramsal Yaklaşımlar ve Örnek Vakalar
1 19. Yüzyıl Klasik İktisadı ve Sosyal Düşüncesinde Alt Sınıfların Hakları
Burak Gürbüz
2 Yurttaşlıktan İnsan Haklarına ve Tekrar Geriye?
Kate Nash
3 Maddi Olmayan Emek, Çokluk ve Beyaz Yakalı İşçi
Onur Uca
4 Ceza Yasasının Gölgesinde Siyaset
Özkan Ağtaş
5 Mısır’da Siyasal Hakların Yeniden Tanımlanması ve Vatandaşlık
Fulya Atacan
6 Vatansız Bir Halkın Gözünden Vatan ve Kimliğe Bakış: Türkiye’de Yaşayan Ahıska Türkleri
N. Aslı Şirin Öner
7 Futbolcu Göçü ve Vatandaşlık: “Bizden Biri” mi, “Soyuna İhanet Eden” mi?
Nalan Soyarık Şentürk
İKİNCİ KISIM Avrupa’da Yurttaşlık ve Kimlik
8 Avrupa Yurttaşlığını Yeniden Düşünürken
Deniz Vardar
9 Yurttaşlık, Göç ve Avrupa Sosyal Projesi: Bireyselliğe Yüklenen Hak ve Ödevler?
Yasemin Nuhoğlu Soysal
10 Avrupa Birliği’nde Tabandan Bütünleşmenin Olanakları Üzerine
Naciye Yıldız
11 Göçmenlerin Trajedisi Olarak “Tabakalı Yurttaşlık”: Almanya’da Eşitsizlik ve Türkiyeli Göçmenler Üzerine
Fuat Güllüpınar
12 Yerel / Küresel Aidiyetler ve Yurttaşlık: Britanyalı Olmak ya da Olmamak
Ülkü Güney
13 Uluslararası Göçler Sonrası Kimlik Tartışmaları ve Alternatif İki Model: Çok-Kültürlülük ve Avrupa Birliği Yurttaşlığı
Muammer Tuna - Çağlar Özbek
ÜÇÜNCÜ KISIM Yurttaşlık ve Toplumsal Cinsiyet
14 Kadınların Eşit Yurttaşlık İdeali Niçin Gerçekleşemiyor?
Serpil Çakır
15 Cinsiyet Kotalarına Dair Değerlendirmeler: Öngörüler ve Sonuçlar
Drude Dahlerup - Lenıta Freıdenvall
16 “Kadın Yurttaş” Olmak
Feryal Saygılıgil
17 Türkiye’de Yoksulların Sosyal Hakları Alanında Cinsiyetçi İzler
Songül Sallan Gül
18 Yurttaşlıkta “Ezeli” Eşitsizlik: Evli Kadının Kimliği
Gözde Orhan - Yonca Güneş Yücel
DÖRDÜNCÜ KISIM Türkiye’de Yurttaşlık Tartışmaları
19 Türkiye’de Yurttaşlık Sorunu
Alev Özkazanç
20 “Türkiye Ülkesi, Türkiye Halkı ve Türkiye Devleti”
İbrahim Ö. Kaboğlu
21 1982 Anayasası ve Yeni Anayasa Çalışmaları Çerçevesinde Anayasal Vatandaşlık Üzerine Bir Tartışma
İsmail Fırat - Hüseyin Gül
22 Yurttaşın Ulusaşırı Hak Serüveni ve Bireysel Başvuru Hakkı ile Eve Dönüşü
Hamit Yelken
23 Türkiye’de Haklar ve Ödevler Açısından Yurttaşlık Algılaması: Bir Ölçek Çalışması
Ayşegül Taşkın
24 Kentsel Dönüşüm, Kentsel Hakların Kaybı ve Yeni Dışlanma Biçimleri: Fikirtepe Kentsel Dönüşüm Örneği
E. Zeynep Güler
Dizin