Her Türlü Aklın Ötesinde Üniversitede İdeoloji İle Yaşamak
Akılcı bir yaşamı öngören ve yücelten bir kurum olma özelliği taşıyan ve evrensel amaçları simgeleyen üniversite kavramı, günümüzde ideolojik olma niteliği kazanmıştır ve üniversitenin aklın hüküm sürdüğü bir alan olduğu varsayımı gittikçe geçerliliğini yitirmektedir. Son zamanlarda hem kavramsal hem de sosyal anlamda sarsıntıya girmiş olan üniversitelerin durumunun yeniden değerlendirilmesi eğilimi artmaktadır. Üniversitelerin aklın egemen olduğu kurumlar olma özelliğini nasıl yeniden kazanabilecekleri ve kendi özerk alanlarını nasıl koruyabilecekleriyle ilgili olan bu çalışmasında Ronald Barnett, üniversitelerin konumunu modern dünyada yer alan diğer kurumlar ve sistemlerle bağlantılandırarak ele alıyor ve konuyu özgür üniversite fikrini yeniden inşa etmek mümkün müdür? sorusu çerçevesinde değerlendirerek, 21. yüzyılda özgür ve özerk üniversitenin hâlâ mümkün olduğunu ileri sürüyor.
GİRİŞ
Üniversite Mümkün müdür?
Daha Önceki Çalışmalar
Akla Dair Umutlarım
Evrensellik Üniversitenin Neresindedir?
İdeoloji
Bağlam
Argüman
Kitabın Planı
BİRİNCi KISIM Meselenin Sonu
BİRİNCİ BÖLÜM Aklın Amaçları ve Sonu
Aklın Sonu mu?
Aklın Çeşitliliği
Söz Hakkının Tanınması
Fincancı Katırları
Aklın İdaresi
İki İdeoloji
Tek Düşünce
Makul Savlar
Sonuç: Şimdilik Kötümserler Önde
İKİNCİ BÖLÜM Karmaşık Bir Dünya
Giriş
Karmaşıklık Biçimleri
Kavramak ve Kontrol Etmek Arasında
Resmi ve Resmi Olmayan Sistemler Arasında
Sistemler ve Kavramlar Arasında
Mekân İçindeki İlişkiler ve Zaman İçindeki İlişkiler Arasında
Kurumsal ve Kişisel Kimlikler Arasında
Hepimiz Ağın İçindeyiz (Ama Bunun Riskleri ve Yararları Nelerdir?)
Sistemlerin Önünde Kavramlar
Aşırı Karmaşıklık
Sonuç: Kurumsal Stresin Çözümü
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Yükseköğretimin Durumu
İki Teori
Akıntıya Uyum Sağlamak
Bir Rahatsızlık Hali
Piyasaya Açılmak
Yükseköğrenimin Durumu
Kaygan Kimlikler
Sonuç: “Öngörü”nün Sınırları
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ideolojinin Sonu mu?
İdeoloji Fikrinin Sonu
Kampustaki İdeoloji: Başı Olmayan Bir Son mu?
Çıkar Meselesi mi?
Aşırı Bağlılık
Gönüllü Kölelik
Aklın Güçleri
İdeolojinin İki Biçimi
Özet
İKİNCİ KISIM Zararlı İdeolojiler
BEŞİNCİ BÖLÜM ‘Girişimci Üniversite’ Aracı
Dünya Çapında Başarılı Olmak
Belirleyici Olan Piyasadır
İdeoloji Olarak Girişimcilik
Girişimciliğin Faydaları
Sonuç
ALTINCI BÖLÜM Yapabileceğiniz Her Şey
Pontius Pilate Sendromu
Rekabetin Mantığı
Rekabet Fikri
Rekabetin Ötekiliği
Yapabileceğiniz Bir Şey Var mı?
Karışık Mesajlar
Sonuç: İdeoloji Yayı
YEDİNCİ BÖLÜM Kaliteyi Boşverin
Giriş
Kalitenin Her Zaman, Her Zaman Var Olması
Dışarıdan İçeriye
Olağan Süreç
Kalitenin Faydası
Kalitenin Zayıflığı
Kalitenin Ölçüsü
SEKİZİNCİ BÖLÜM ‘Akademik Cemaat’
‘Cemaat’ mi, Ne Cemaati?
‘Akademik Cemaat’in Görünmezliği
Umut Verici Bir Tanımlama
Özellikle Akademik Olan Bir İdeoloji
Cemaat ve Bireyselcilik
Hakikat, Tüm Hakikat...
Akademik Cemaati Yeniden Yaratmak
Sonuç
ÜÇÜNCÜ KISIM Faydalı İdeolojiler
DOKUZUNCU BÖLÜM Değerleri İletmek
Akademik Değerler: Yok mu, Yoksa Sadece Görünmez mi?
Sessizlik Komplosu
Benim Bundan Ne Kazancım Olacak?
Bilançonun Etiği
Kazanç-Kayıp
Önde Gelen Değerler
Sonuç: İdeoloji Olarak Değerler
ONUNCU BÖLÜM Müdahil Üniversiteler
Argümanın Özeti
Müdahil Olma Şekilleri
İdeoloji Olarak Müdahilik
İdeoloji ve Düşünce
Yersiz Destek
İdeoloji Olarak Müdahillik
Sonuç
ONBİRİNCİ BÖLÜM Araştırma ile Öğretimin Birleştirilmesi
Eşit Olmasalar da, Rakip Olan İdeolojiler
İdeoloji Olarak Öğrenim
Bölünen Çıkarlar
Araştırma ve Öğretimi Birleştirmek
Farkın Tanınması
Meydan Okuyan Bağlantılar
İdeoloji Olarak Akademik Farklılık
Sonuç: Etkin Bir Biçimde Birlikte Yaşamak
ONİKİNCİ BÖLÜM Akılcı Üniversiteler
Giriş
Kurumsal Makuliyet
Akademik Açıklık
İlerici İdeolojiler
Karmaşıklığın Yeniden Ele Alınması
Kurumsal Yetkinlik
İki Fantezi Türü
Öğrenen Üniversiteler
Dört Kurumsal Dil
Sonuç
BAŞARI OLASILIKLARI
Üniversitenin Olabilirliği
Güvensizlik
En Güzel Melodiler Hâlâ Şeytana mı Aittir?
Kurumsal Enerji
Kurumsal Neşe
Ek 1: Kilit Terimler Sözlü¤ü
Ek 2: Üniversitelerdeki Karmaşıklığın Yirmiyedi Örneği
Kaynakça
Dizin
Ronald Barnett
1947’de İngiltere’de doğan Yükseköğretim Profesörü Ronald Barnett, sırasıyla University of Durham, St Mary’s College ve University of London’da eğitim görmüştür. Yüksek lisans ve doktora çalışmalarında yükseköğretim konusuna odaklanan Barnett, sonraki yıllarda da yükseköğretim felsefesi, İngiltere’de yükseköğretimin durumu, bir araştırma alanı olarak yükseköğretim ile sosyal bilimlerin diğer alanları arasındaki ilişki gibi konuları inceleyerek, toplumsal bir alan olarak gördüğü yükseköğretim alanını, yani akademiyi çalışmalarının merkezine oturtan bir yaklaşım geliştirmiştir. Her Türlü Aklın Ötesinde: Üniversitede İdeoloji İle Yaşamak’ın yanı sıra, yine aynı konuyu farklı şekillerde ele alan eserleri arasında The Idea of Higher Education(1990), Improwing Higher Education: Total Quality Care (1992), The Limits of Competence (1994), Higher Education: A Critical Business (1997), Realizing the University in an age of supercomplexity (2000) yer almaktadır.