20. Yüzyılda Soykırım ve Etnik Temizlik
Bu kitapta, Ruanda, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Liberya, Sierra Leone, Uganda, Sudan, Çad ve Güney Afrika Cumhuriyeti ile Bosna örnekleri üzerinden; soykırımların, kitlesel katliamların, etnik kıyımların hangi saikler ile işlendiğini tarihsel ve antropolojik nedenleriyle birlikte inceleyen yazarların çalışmalarını bulacaksınız. Karar vericilerin ve politikacıların nasıl hareket ettiklerini, yaratılan suçların temelinde hangi saiklerin ve ilişkilerin yattığını ortaya koyan yazarlar, temel dinamikleri tarihsel bağlamına oturturken, toplumsal gerilimlerin katliam ve soykırım olarak ortaya çıkan sonuçlarını da detaylı biçimde aktarıyorlar. Bunun yanı sıra çatışma ve katliamlarda ortaya çıkan suçlar sırasında, uluslararası toplumun tutumu, gösterdiği tepkiler ve bunların sonucunda biçimlenen adalet mekanizmaları da kitapta değerlendirilmiş, özellikle toplumsal uzlaşma ve hakikat komisyonları tahlil edilmiştir.
Kısaltmalar
Editörler ve Yazarlar
Önsöz
Giriş - Fadime Gözde Çolak
1 Ruanda’da Trajedi, Adalet ve Uzlaşma - Ebru Çoban Öztürk
19. Yüzyıl Sonrası Ruanda ve Koloni Yönetimleri
Bağımsızlık Sonrası Ruanda
Devlet, Hiyerarşi ve İtaat Kültürü
Fiziki Koşullar ve İtaat Kültürüne Etkileri
Kimliklerin Oluşum Süreci
Soykırım Olaylarının Gelişimi
Çatışmalar Sırasında Uluslararası Toplumun Ruanda Politikası
Uluslararası Suçlar ve Ruanda İçin Uluslararası Ceza Mahkemesi
Uluslararası ve Ulusal Adaletteki Eksiklikler
Uzlaşma Çabaları
Tedbirlerin Etkinliği
Sonuç
2 Bosna İç Savaşı: Avrupa’nın Kalbinde İnsani Trajedi - Cenap Çakmak
Trajedinin Kökeni, Çatışma ve Uluslararası Toplumun Tepkisi
BM ve Eski Yugoslavya'da İşlenen Uluslararası Suçlar
Mahkeme’nin Başarısının Değerlendirilmesi
Mahkemenin Yetersizliği ve BM
Mahkemenin Katkıları ve Başarıları
Mahkemenin Başarısında Sivil Toplumun Rolü
Genel Değerlendirme
3 Büyük Afrika Savaşları: Kongo Katliamları - Fadime Gözde Çolak
Sömürgecilik Dönemi
Afrika’nın Diktatörü: Mobutu Sese Soko
Ruanda Soykırımı’ndan Kongo Savaşları’na
Afrika Savaşları
Birinci Kongo Savaşı
İkinci Kongo Savaşı
Uluslararası Toplum ve Kongo Savaşları
Uluslararası Suçlar ve Mahkemeler
Sonuç
4 Adı Konulmamış Bir Soykırım: Liberya İç Savaşı - Bilge Şahin
Birinci Liberya İç Savaşı (1989-1997)
Tubman ve Tolbert Dönemleri
1980 Darbesi ve Samuel Doe Yönetimi
1985 Darbe Girişimi
Charles Taylor ve Liberya Ulusal Vatansever Cephesi (NPFL)
İç Savaş Süreci
Yabancı Aktörlerin Etkisi
ECOWAS
Fildişi Sahilleri ve Burkina Faso
Sierra Leone, Gine
Nijerya
Libya
Uluslararası Toplumun Çatışma Süresince Tutumu
ABD
BM
Çatışmanın Katliam Halini Alması ve İşlenen Uluslararası Suçlar
İç Savaşı Sonlandıran Süreç
İkinci Liberya İç Savaşı (1999-2003)
İç Savaş Süreci
Savaşın Sona Ermesi
Çatışma Sona Erdiğinde Ulusal ve Uluslararası Düzeyde Alınan Tutumlar ve Tesis Edilen Adalet Mekanizması
Sonuç
5 Sierra Leone’de İç Savaş ve Uluslararası Adalet Arayışı - Müge Dalar
Köle Ticareti, Sierra Leone’nin Kuruluşu ve Sömürgeleşmesi
Bağımsız Sierra Leone ve İç Savaşın Kökenleri
Birleşik Devrimci Cephe’nin (RUF) Ortaya Çıkışı ve İç Savaş Yılları
Hakikat ve Uzlaşma Komisyonu
Adalet Arayışı: Sierra Leone İçin Özel Mahkeme
Görülen Davalar ve Mahkemenin Uluslararası İnsancıl Hukukun Gelişimine Katkıları
Sonuç
6 Uganda: Sömürge Dönemi Kaynaklı Etnik Katliam - Cenap Çakmak
Çatışmanın Tarihi Gelişimi ve Çatışmanın Tarafları
Çatışma Sürecinde İşlenen Uluslararası Suçlar ve Uluslararası Toplumun Çatışmaya Tepkisi
Çatışmada İşlenen Uluslararası Suçlar ve Tesis Edilen Adalet ve Yargılama Mekanizmaları
Sonuç
7 Darfur: Deri Renginin Yarattığı Tradeji - Gökhan Güneysu
Çatışmanın Başlangıcı
Darfur Barış Antlaşması
Olanın Adını Koymak: Hukuki Bir Değerlendirme
Sonuç
8 Bir Rejimin Ayakta Kalma Mücadelesi: Çad İç Savaşı (2005-2010) - Çağrı Köse
Çad’da Yaşanan Şiddetin Tarihsel Arka Planı
Déby İktidarı Dönemi ve Çad İç Savaşı
Uluslararası Toplumun Tutumu
Sonuç
9 Demokratikleşme Sürecinde Toplumsal Uzlaşma ve Adalet Yaklaşımları - Halil Kürşad Aslan
Yakın Tarihte Demokrasiye Geçiş Sürecinde Toplumsal Uzlaşma ve Adalet Arayışları
Genel Af
Yargılama ve Arındırma
Hakikat Komisyonları
Sonuç: Türkiye’de Demokratikleşme, Toplumsal Uzlaşma ve Adalet
10 Hakikat Komisyonları: Teori ve Uygulama - Halil Kürşad Aslan
Hakikat Komisyonlarının Belli Başlı Özellikleri
Hakikat Komisyonu Kurulurken Temel Yaklaşımlar ve Çalışma Esasları
Hakikat Komisyonu: Üye Seçimi, Kapsama Dönemi, Görev ve Yetki Alanları
Hakikat Komisyonu: Kuruluş, İşleyiş ve Rapor Aşamasında Karşılaşılan Zorluklar
Hakikat Komisyonu: Nihai Rapor Sonrası
Sonuç
11 Sonuç - Cenap Çakmak