Sürdürülebilir Toplum ve Yapılı Çevre: Stratejiler Yelpazesi
Günümüzde insanlığın yaşamakta olduğu çevre, bugün dünyamızın en canalıcı ve yıkıcı sorunlarını yaratarak, çok geniş bir alanı etkilemekte; en önemlisi giderek insan yaşamını tehdit eden boyutlara ulaşmakta, hergün iklim değişikliğinin sonucunda onlarca sel felaketi, kendi yarattığımız doğa tahribatı ve bunun gibi bilinçsiz üretim ve gelişmenin doğurduğu sayısız tahribat artarak sürmektedir. 1980’li yıllardan sonra çevre ve çevre sorunları üzerine çalışan araştırmacılar ile plancılar toplumun ve çevrenin “sürdürülebilirliği” üzerine stratejiler geliştirdi. Bu kitap da işte bu “sürdürülebilirlik” kavramından yola çıkarak, bu amaçla geliştirilen stratejilerin kent ve çevre planlaması pratiğine nasıl aktarıldığını irdeliyor. Çevrebilim uzmanı yazarların bu özgün çalışması, ekolojik bunalıma çözüm arayışları yazınına önemli bir katkı niteliğinde.
Sunuş
Giriş
BİRİNCİ BÖLÜM
Sürdürülebilirlik Kavramı Üzerinde Bir Netleştirme Denemesi
Ahlâk İlkesi Olarak Sürdürülebilirlik
Sürdürülebilirliğin Derecelendirilmesine Göre Farklılaşan Tanımları
Önerilen Ahlâk İlkesi Bağlamında Sürdürülebilirliğin Üç Alt Kavramının Tanımları
Sürdürülebilirlik Tanımının Alt Kavramlar Arası İlişkileri
İKİNCİ BÖLÜM
Sürdürülebilirliğe Analitik Olarak Yaklaşma Yolları
Sürdürülebilirliğin Analitik Bağlamı
Analitik Yaklaşımın Genel Çerçevesi
Ekolojik Sistemin Temsilindeki Sorunlar ve Bu Temsilin Ölçeklere Göre Farklılaşmasının Gerekliliği
Ekosistemde Doğal Çevrenin Temsili
Ekosistemde İnsanın Temsili
Ekosistemlerin Temsilinin Ölçeklere Göre Farklılaşması ve Sürdürülebilirlik Sorunları
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Sürdürülebilirlik İçin Strateji Seçenekleri Yelpazesini Kurmak
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Kapitalist Sistemin Temel Özelliklerinin Değişmeyeceğini Varsayan Stratejiler Yelpazesi
Tüm Aktörler İçin Geçerli Olacak Genel Stratejiler (AGS)
Aktörlerle İlgili Birinci Grup Genel Stratejiler (AGS.1)
Aktörlerle İlişkili İkinci Grup Genel Stratejiler (AGS.2)
Aktörlerle İlişkili Üçüncü Grup Genel Stratejiler (AGS.3)
Aktörlerle İlişkili Dördüncü Grup Genel Stratejiler (AGS.4)
Aktörlerle İlişkili Beşinci Grup Genel Stratejiler (AGS.5)
114 Aktörlerle İlişkili Altıncı Grup Genel Stratejiler (AGS.6)
118 Aktörlerle İlişkili Yedinci Grup Genel Stratejiler (AGS.7)
Farklı Alansal Ölçeklere Özgü Genel Stratejiler (ÖGS)
Alansal Ölçeklere Özgü Genel Stratejilerden Birincisi: Binalar Ölçeği (ÖGS.1)
Alansal Ölçeklere Özgü Stratejilerden İkincisi: Kent Ölçeği (ÖGS.2)
Alansal Ölçeklere Özgü Genel Stratejilerden Üçüncüsü: Toplumsal ve Ekonomik İlişkilere Dayalı Olan Bölgeler Ölçeği (ÖGS.3)
Alansal Ölçeklere Özgü Genel Stratejilerden Dördüncüsü: Tüm Gezegen Ölçeği (ÖGS.4)
BEŞİNCİ BÖLÜM
Kapitalist Sistemin Temel Özelliklerinde Değişikliği Varsayan Stratejiler Yelpazesi
Marksist Yaklaşım
Derin Ekoloji Yaklaşımı
Özgürlükçü Toplumsal (Anarşist) Yaklaşım
Son Verirken
Kaynakça
Dizin
Anlı Ataöv
Ortadoğu Teknik Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü’nden mezun olan Anlı Ataöv, yüksek lisans ve doktora çalışmalarını stratejik planlama ve çevre psikolojisi üzerine ABD’de Ohio State Üniversitesi’nde yürüttü. Ardından planlamada eylem araştırması konulu ikinci doktora çalışmasını da Norveç Bilim Üniversitesi’nde (NTNU) tamamlayan Ataöv, Türkiye, ABD, Norveç, Danimarkave İngiltere’de plancı, araştırmacı ve danışman olarak farklı ulusal ve uluslararası kurum vekuruluşlarında çalıştı; 2012 – 2013 yılları arasında SUNY Binghamton Üniversitesi’nde ders verdi.
2004’den bu yana ODTÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümü’nde öğretim üyeliği yapmakta olan yazar, yirmi yıla yakın bir süredir farklı ölçek (mahalle, kent, bölge), kurum (özel, kamu, sivil toplum) ve gruplarla, doğal çevre ve kültürel miras koruma, sürdürülebilir gelecek planlama, toplumsal güçlendirme gibi katılımlı planlama pratiklerini bilimsel bilgi üretim süreci olarak yönetmektedir.
İlhan Tekeli
11 Kasım 1937’de İzmir’de doğdu. İlk ve orta öğreniminden sonra İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi’nden mezun oldu (1960). 1970’den bu yana Ortadoğu Teknik Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlamacılığı Bölümü’nde öğretim üyeliği yapmakta olan Tekeli, uzun yıllar kuruculuğunu yaptığı Tarih Vakfı’nın da başkanlığını yürüttü. World Academy for Local Government and Democracy (Yerel Yönetim ve Demokrasi için Dünya Akademisi)’de Yürütme Kurulu’nun kurucusu ve üyesi olan İlhan Tekeli 1994’de Mustafa Parlar Bilim Ödülü’nü kazandı ve 1995’te Türkiye Bilimler Akademisi üyeliğine seçildi. Tekeli’nin elliden fazla kitabı, dörtyüzü aşkın makalesi bulunmaktadır.