Türkçe Çocuk Gazetelerinde Osmanlı Kimliği adlı bu eser 1869 – 1908 yılları arasında yayınlanan çocuk gazetelerinden yola çıkarak, geç dönem Osmanlı Devleti’nde “çocuk” anlayışının gelişimini ve şekillenmesini inceliyor. Bu dönemde yayınlanan 19 gazetenin ve ilgili ders kitaplarının genel yapısının yanı sıra ahlak, ilim, dil, tarih ve coğrafya konularının çocuklara aktarımını özel olarak ele alan yazar, Osmanlı kimliğinin inşasındaki araçları da gözler önüne seriyor._x000D_
_x000D_
Tanzimat döneminden itibaren Osmanlı Devleti, gelenek ile modernleşmeyi bağdaştırmak istiyor, bir “milli kimlik” inşa etmek için askerlik ve eğitimden yararlanmaya çalısıyordu. Çalışmasında bu unsurları vurgulayan Yılmaz, geleneksel rollerin modern bir biçim altında kolektif kimlik bağlamında kurgulanmasına dikkat çekiyor. Türkçe çocuk gazeteleri tarih ve coğrafya vasıtasıyla “vatan” fikrini vurguluyor, başka bir ifadeyle Benedict Anderson ve Eric Hobsbawm’ın işaret ettigi gibi milliyetçiligin inşasında üzerine düsen görevi yerine getiriyordu._x000D_
_x000D_
Bu çalışma, birincil kaynaklara dayanan kapsamlı bir incelemenin yanı sıra geç dönem Osmanlı Devleti’ndeki siyasal tartışma ve dönüşümü de inceliyor, bu kritik dönemi olağanca zenginliğiyle ortaya koyuyor.

Giriş
Kitabın Konusu ve Yöntemi
Birincil Kaynaklar
Konuyla İlgili Araştırmalar
Kitabın Bölümleri

BİRİNCİ BÖLÜM Tanzimat’tan II. Meşrutiyet’e Siyaset ve Kimlik
Osmanlıcılık ve Osmanlı Kimliği
Tanzimat Dönemi’nde Osmanlıcılık
II. Abdülhamid Dönemi’nde Osmanlıcılık ve İslâmcılık
Türkçe Basında Osmanlıcılık-İslâmcılık-Türkçülük
19. Yüzyılda Osmanlı Islahatları ve Osmanlı Kimliği
Hukuki-İdari Islahatlar
Askerî Islahatlar
Modern Çocuk Siyaseti ve Kamu Eğitimi

İKİNCİ BÖLÜM Türkçe Çocuk Gazeteleri (1869-1908)
Türkçe Çocuk Gazeteleri (1869-1908)
Mümeyyiz
Hazīne-yi Etfâl
Sadâkat ve Etfâl
Âyīne
Arkadaş
Tercümân-ı Hakīkat
Â’ile
Bâğçe
Mecmūʿa-yı Nevresīdegân
Çocuklara Arkadaş
Çocuklara Kırâ’at
Vâsıta-yı Terakkī
Etfâl
Nümūne-yi Terakkī
Debistân-ı Hired
Çocuklara Taʿlīm
Çocuklara Rehber
Çocuk Bâğçesi
Çocuklara Mahsūs Gazete
Gazetelerin Değerlendirilmesi

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Geleneksel Ahlâk Anlayışından Türkçe Çocuk Gazetelerine Ahlâk
İslâm-Osmanlı Ahlâk Geleneği
Tanzimat’tan II. Meşrutiyet’e Osmanlı Kamu Okullarında Ahlâk Eğitimi
Türkçe Çocuk Gazetelerinde Ahlâk
Ahlâk ve Ahlâkın Önemi
Ahlâkın Olumlu Yanları veya “İyi Huylar”
Din, İbadet ve İtaat
Doğruluk, Dürüstlük ve İstikamet
Sadakat, Kanaat, İffet, Hamiyet ve Sabır
Adalet ve Hulus
Çalışkanlık
Arkadaşlık, Kardeşlik, Dostluk, Hüsn-i Karin (İyi İlişkiler Kurmak) ve Sahavet (Cömertlik)
Yardımseverlik ve Söz Dinlemek
Nezafet (Temizlik), Nezaket ve Temkinli Olmak
Hukuk-ı Riayet (Haklara Saygı) ve Hubb-ı Vatan (Vatan Sevgisi)
Ahlâkın Olumsuz Yanları veya “Kötü Huylar”
Yalancılık ve Kibir
Muzırlık, Ayıp, Haset, Dalkavukluk
İnat, Nifak, İhanet
Eğlence, Hiddet ve Hırsızlık
Türkçe Çocuk Gazetelerinde Osmanlı Kadınları ve Kız Çocukları
19. Yüzyıl Kent Yaşamında Osmanlı Kadını
Türkçe Çocuk Gazetelerinde Osmanlı Kadını
Kadınların Vazifesi
Kız Çocukların Eğitimi

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Geleneksel İlim Anlayışından Türkçe Çocuk Gazetelerine İlim
İslâm-Osmanlı İlim Geleneği
Türkçe Çocuk Gazetelerinde İlim
İlim, İlimlerin Faydası ve Tasnifi
İlimde Geri Kalmanın Nedenleri
Hesap veya Sualler
Hıfz-ı Sıhhat (Çocuk Sağlığı)
Nezafet (Temizlik), Yeme, İçme, Diş Sağlığı, Uyku ve Giyinme
Sakınılacak Âdetler

BEŞİNCİ BÖLÜM Türkçe Çocuk Gazetelerinde Lisan-ı Osmanī veya Türkçe
Türkçenin Sadeleşmesi
Türkçe Çocuk Gazetelerinde Türkçe
Ortak Bir Dil Olarak Türkçe
Türkçenin Islahı
Türkçe Sözlük

ALTINCI BÖLÜM Türkçe Çocuk Gazetelerinde Tarih ve Coğrafya
Vakʿanüvīslikten Osmanlı Kamu Okullarına Tarih
Türkçe Çocuk Gazetelerinde Tarih
Tarih ve Tarihin Yararı
Osmanlı Tarihi
Osmanlı Kamu Okullarında Coğrafya
Türkçe Çocuk Gazetelerinde Coğrafya
Coğrafya Üzerine
Coğrafya ve Terakki
Dünyanın Şekli
Osmanlı Coğrafyası
Diğer Coğrafyalar: Avrupa, Çin ve Japonya
Sonuç
Kaynakça
İsim Dizini
Genel Dizin
Ek’ler

_

Eray Yılmaz

1979’da İstanbul’da doğdu. 2002’de Mimar Sinan Üniversitesi, Tarih Bölümü’nden mezun oldu. Yıldız Teknik Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Bölümü’nde Prof. Dr. Taner Timur’un danışmanlığında, “Şevket Süreyya Aydemir, Tarih ve Devlet Anlayışı” isimli tezini 2007’de tamamladı. Aynı bölümde 2015’te eldeki kitaba dönüşen doktora tezini savundu. Eray Yılmaz, 2008’den itibaren öğretim görevlisi kadrosuyla Yıldız Teknik Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi bölümünde çalışmakta, Osmanlı-Türk kimliği, Alevilik-Bektaşilik, Türkiye sol tarihi konularında incelemeler yapmaktadır.