Baş Dönmesi – Kaygı ile Haz Arasında
“Tıpkı yaşayan kişilerce tarifinde güçlük çekilen baş dönmesi ya da sersemlik hissi gibi belirtileri klinisyenin çeşitli sorularla tanıma, ayırt etme ve anlamlandırmaya çalışmasında olduğu gibi bu kitap da sözün ve sözcüklerin kısıtlı olduğu karmaşık ve sınırları belirsiz bir konuyu artık hacim ve doku içeren temsil edilebilir bir alana dönüştürmektedir.” – Aslı Kuruoğlu
“Bu kitabın en büyük meziyetlerinden biri, bizi son derece zengin bir klinik pratikten yola çıkarak baş dönmesinin ruhsallıktaki temel işlevi üzerine düşünmeye ve bu deneyimin, ruhsal hayata içkin haz ilkesinin en muhtelif alanlarındaki çeşitli dönüşümleri üzerine yazarla birlikte hayal kurmaya davet edişidir.” – Alain Gibeault
“(…) Bunlar baş dönmesi hissinin eşlik ettiği, paniğe kapıldığı ve kontrolünü kaybettiği ani düşüşlerdi; mesleki ve ailevi hayatına zarar veriyorlardı. Bu son dışavurumlar, bölünmelerin varlığını gözler önüne seriyordu. Fakat öylesine iyi bölünmüşlerdi ki onları nispeten az fark etmiştim. Gerçekten de Luc bunlardan havadan sudan söz edermişçesine, sanki ona ait değillermişçesine kopuk bir biçimde bahsediyordu. Sanki bana kendinden başka birini, bana kendisiymiş gibi tanıttığı “iyi uyum sağlamış” kişi ile pek alakası olmayan birini tasvir ediyordu. Oysa, Luc ilk psikanaliz seansında divana uzanır uzanmaz bölünme var gücüyle kendini belli etti ve kaygıdan kıvranan, titremelerle sarsılan vücudu divana yapışmış, sessizliğini sadece devamını getiremediği kelimelerle bozan bir analizan görünce irkildim. Luc’ün sezebildiğimden çok daha gerilemiş, bölünmüş parçası tüm odayı kaplamıştı. Korkmasına korkmuştum fakat kendimi hastanın bana sunduğu malzeme ile bir analitik maceranın içinde buluvermiştim. Söz konusu malzeme yalnızca ön görüşmelerin neredeyse tamamını dolduran nispeten iyi uyum sağlamış tarafı değil, Luc’ün bütünüydü. Luc’ün seansın ardından günlük hayatına nasıl devam edebileceğini soruyordum kendime. Ama seansın sonunda yeni bir şok yaşamıştım: Luc bir anda benliğinin ‘uyum sağlamış’ yönünü geri kazanmış ve kendinde var olan gerilemeci tarafı hiçe sayarmışçasına enerjik adımlarla yürüyüp gitmişti. Luc’ün anlam veremediği tarafının ciddi şekilde bölünmesi pahasına da olsa mesleki ve toplumsal rolünü oynaması gerektiğinin farkına varıyordum.” – Danielle Quinodoz
Sunuş
Önsöz
1 Baş Dönmesi Nedir?
Tanımlar
Psikanalistler ve Baş Dönmesinin İncelenmesi
Klinik Örnek: Baş Dönmesi Şikâyetiyle Bir Analiz Başvurusu
2 Kaynaşmaya Bağlı Baş Dönmesi
Nesneyle Aynı Anda Yok Olma Kaygısı
Kaynaşmaya Bağlı Baş Dönmesi ve Ayrılık Kaygısı
3 Bırakılmaya Bağlı Baş Dönmesi
Boşluk Hissinden Alan Hissine, Simgesel Denklemden Simgeye Geçiş
Simgesel Denklemden, Simgeselliği Mümkün Kılan Denk Olmama Hâline Geçiş
Boşluğun İçinde Yan Yana Sıralanmış Kısmi Nesneler mi Yoksa Alanda İlişki Hâlindeki Bütün Nesneler mi?
4 İçe Çekilmeye Bağlı Baş Dönmesi
Nesne Tarafından İçe Çekilme Kaygısı
Karşıaktarım Sırasında Anlam Kazanan Bir Kaçış
5 Hapis-Firar Nöbetleşmesine Bağlı Baş Dönmesi
İki Etkin Devinim: Nesneden Kaçmak ve Ona Kavuşmak
Aktif Bir Rolün Tasavvur Edilmesi Kaygıdan Nasibini Alır
6 Boşluğun Çekimine Bağlı Baş Dönmesi İçsel Alanın Ortaya Çıkması
Boşluğun Karşı Konulamaz Çekimi: İçsel Boşluk Hissinin Bir Yansıması Olarak Dışsal Boşluk Hissi
İç Alanın Ortaya Çıkışı: Yankıları
7 Yayılmaya Bağlı Baş Dönmesi
Sınırları Olmayan Bir Evrene Yayılma Kaygısı
Yayılmaya Bağlı Baş Dönmesi İçsel Dünyanın Sınırları Olmayan Bir Temsilinden Sınırları Olan Bir Temsiline Ani Geçiş Esnasında Ortaya Çıkar
8 Rekabete Bağlı Baş Dönmesi
Oidipus Nitelikli Rakibi Geçme Kaygısı
Kadınlarda Yaşanan Rekabete Bağlı Baş Dönmesi
9 Kaygıdan Hazza Baş Dönmesi
Baş Dönmesinin Her Biçimi Bir Haz Biçimine Tekabül Eder
Haz ve Kaynaşmaya Bağlı Baş Dönmesi: Kaynaşmanın Ülküselliğini Kaybetmesi
Haz ve Bırakılmaya Bağlı Baş Dönmesi: Taşıyan Nesnenin Ülküselliğini Kaybetmesi
Haz ve İçe Çekilmeye Bağlı Baş Dönmesi: Hapseden Nesnenin Ülküselliğini Kaybetmesi
Haz ve Hapis-Firar Nöbetleşmesine Bağ Baş Dönmesi: Değişmezlik ve Değişimin Ülküselliğini Kaybetmesi
Haz ve Boşluğun Çekimine Bağlı Baş Dönmesi: Boşluğun ve Yansıtmanın Ülküselliğini Kaybetmesi
Haz ve Yayılmaya Bağlı Baş Dönmesi: Benliğin Yayılmasının Ülküselliğinin Kaybolması
Haz ve Rekabete Bağlı Baş Dönmesi: Zaferin Ülküselliğinin Kaybolması
10 Kimler Baş Dönmesi Yaşamaya Adaydır?
‘‘Baş Dönmem Var’’ Cümlesi Ne Anlama Gelir?Belirtinin Özgürlüğünün Araştırılması
Tümgüçlülük ile Güç Arasında İlgi Kurmanın İmkânsızlığı
Artık Baş Dönmesi Yaşamamak Klinik Düzeyde Ne Anlama Gelir?
11 Freud ve Klein’ın Çalışmalarında Baş Dönmesinin Yer
Baş Dönmesinin Simgesel ve Belirli Anlamları
Freud’da Kaygı Kuramları
Freud’un Bayılmaları Baş Dönmesi miydi?
Melanie Klein: Baş Dönmesine Olan Yaklaşımımı Destekleyen Kuramsal Kavramlar
12 Baş Dönmesi ile Oynanan Tehlikeli Oyunlar
Düşme Riski mi Yoksa Ölümle Kumar mı? İmkânsız Oyunların Oyuncuları
Peki Ama Onların Bu Tehlikelere Atılmaya İten Nedir?
Sınıra Meydan Okumak: Baş Dönmesi mi Denge mi?
13 Denge: Hiç Durmayan Bir İnşâ Hâli
Denge Küçüklük ile Sonsuz Büyüklüğün Tam Ortasında Değildir
Yalnızlığın Zorunlu Kıldığı Geçiş. Dengenin Ülküselliğinin Kaybı
Baş Dönmesi ve Denge Arasında: Mekân ve Zamanla, Değişen ve Değişmezle, Anlık Olanla ve Süreyle Oynamak
Baş Dönmesi ve Denge
Kaynakça
Dizin