Yaşamı boyunca Atatürk’ü ve Atatürkçü düşünceyi ve Türk Devrimi’ni incelemiş, milli mücadeleyi ve sonrasını tüm sebep ve sonuçlarıyla ele almış, değerlendirme yaparken, tarafsızlığını bilimin ön şartı saymış değerli bilim adamı Tarık Zafer Tunaya; 1964’te kaleme aldığı elinizdeki kitabı nasıl tasarladığını şöyle anlatıyor: “…O’nu Hukuk Fakültesi üçüncü sınıf talebesi olarak büyük bir kalabalık içinde uzun yolculuğuna uğurlarken, Sarayburnu’na doğru ilerleyen anıtlaşmış top arabasının ardında yürürken tasarlamıştım.” Atatürkçülüğe çağın toplumsal sorunları açısından, “tarihsel gelişme yolları ve koşulları içinde” bakan Tunaya, bu eserinde, Cumhuriyet’e giden yolda Meşrutiyet ve Mütareke dönemleriyle Müdafaa-i Hukuk hareketinin biçimlendirdiği millî mücadele dönemini, siyasal ve toplumsal olayların gelişimi ve yarattıkları sonuçları incelerken, günümüzde de yaşanan sorunların çözümlerine dikkat çekiyor.

Birinci Baskıya Önsöz
İkinci Baskıya Önsöz
Yeni Baskıya Önsöz

BİRİNCİ BÖLÜM Devrim Hareketleri İçinde Atatürk ve Atatürkçülük
“Mes’ut, Muvaffak, Muzaffer ve Müreffeh” Bir Türkiye’nin Oluş Felsefesi
İki Kuşak Arasında
Beklenen İnsan
İnkâra Götüren Yollar
Gerçek Özlem
İki Temel
Hangi Amaç?
Varolmak mı?
Millete İnanmak
Meşrutiyet Kadrosu
Osmanlı Örneği
Meclisin Kudreti
“Ya Hürriyet, Ya Ölüm!”
Hürriyet Sarhoşluğu
Acı Gerçek
Talihsiz Dönem
“İktisadî Esaret”
“Bu Devlet Nasıl Kurtarılabilir?”
Tevfik Fikret’in Cevabı
Aydınların Günahı
Bilanço
Mütareke Koridoru
Bir Esir Kampından Sesler
Elde Ne Kalmıştı?
Fırkacılık
Kin: Siyasi Hayatın Motoru
Olayların Dili
“Biz de İnsanız...”
İstanbul ve Genç Subaylar
Üçüncü Kuvvet
Müdafaa-i Hukuk Ruhu
Bir Millet Uyanıyor
Yeni Bir Ruh
Atatürk Olabilmek
“Hayır!”
Muhafazakârlar
Çoban Ateşleri
Devrimciler
Kaynak ve Yöntem
Çoban Ateşleri
“Safha, Safha”
Devrimin Ustası
Batı’nın Sorusu: Türkler Uygar mıdır?
Ateşten Gömlek
Türkler ve “Medeniyet”
Kızılderililer Gibi...
Victor Hugo’dan Beri
Doğu’nun Sorusu: Türkler Millî Bir Devlet Kurmalı m›?
Boğazlar
Sovyet Dış Politikasının Temelleri
Lenin’in Tezi
Bakû Kongresi
Emperyalizmin Eleştirilmesi
Madalyonun Öteki Yüzü
Sonuçsuz Dönüş
Şark’tan Uzanan El
Ankara’dan Dünyaya Bakış
“Sivas’ın m›, İzmir’in mi?”
Birliğin Gücü
Batı’ya ve Doğu’ya İlk Bakışlar
Türk DirenişiNasıl Yok Edilebilirdi?
Müdafaa-i Hukuk Taktiği
Ulusal And ve Padişah
Bir Gerçekçilik Örneği
Milletin Meclisi
TBMM
İhtilal ve Ötesi
İki Anayasa Birden
Halkçı Meclis
Lekeleme Politikası
“Ölülerle Muhabere Edilmez”
İhtilalin Mantığı
Ve İstanbulcular...
Muhalif’ler - Menfi’ler
Devrimciler ve Batı
Avrupa’nın Namusu
“Lloyd George Düştü!”
“Avrupa Türkiyesi”
Devrimciler ve Doğu
Şeriat ve Komünizm
Meclis ve Sovyetler Dünyası
Komünist Gruplaşmalar
Atatürk ve Komünizm
Klasik Suçlama Metodu
Millî İktidar
Halk Hükümeti
Meşrutiyet Yetmez mi?
Teokrasi-Halifelik
Egemenliğin Millîleştirilmesi
Faşizm mi?
Türk Örneği
“Şekerleme-Kinin”
Şark Kafası ile Savaş
Tarih’e Yanıt
Bitmeyen Savaş
Atatürk: Birleştrici İnsan
Gerçekçilik
İhtilal Ahlâkı
Şark Kafası ile Savaş
Uygarlık Güneşi
İki Kere Sekiz
Sosyal Devlet
Uygarlık Güneşi
Niçin Batı?
Batı’ya Rağmen Batılılık
Yıkılacak Olanlar
Yaşam İlkesi

İKİNCİ BÖLÜM Denemeler
Siyasal Belge Olarak “Nutuk”
Siyasal Bir Belge
Hesap Verme Görevi
Niçin 1927’de?
Eleştiriye Açık
Biz, Cumhuriyetçiler
Teokrasi ve Biz
Avrupa ve Biz...
Biz Varız
“Genç Cumhuriyet ve Eski Muhalefet”
“Loyd Corç Düştü!”
“Taç Giyen Millet”
Eski Muhalefet
Cumhuriyet Düşmanları
Tek Kişi Kalsa da...
Atatürk Mahkemede
Devrim Ahlâkı
Ben Varım!
Cengiz Hastalığı
Alaş’ın Cevabı
Atatürk ve Milliyetçilik
Ziya Gökalp ve “Millî Şuur”
Atatürk ve Millî Devlet
Atatürk ve Medeniyetçilik
Meşrutiyet Formülleri
Kesin Karar Zamanı
Medeniyet Tarikatı
Azgelişmiş Bir Sosyal Yapı
Reçete
Atatürk, Devrim ve Halk
“Sahte Halkçılığa” Paydos
Millî İrade
Devrim Halk’a Karşı mıdır?
Atatürkçü Üniversite Anlayışı
Önce Atatürk
1932 Yılında da Bu Haldeydi İşte
Hükümetin Görüşü
Sonuç
Türk Devrimi’nin Yarattığı Rejim
Eskiye Bağlı Olanlar
İki KarşıtTez
Devrimci Tablo
Cumhuriyet’in Anlamı
Devrimin Gelişimi
Ellinci Yıl
Büyük Farklılık
Bir Büyük Meclis’tir Bu...
Bir Fabrika Gibi
Atatürk’ten Bugüne

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Araştırmalar
Osmanlı İmparatorluğu’ndan Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti Rejimine Geçiş (1919 Genel Seçimleri ve Osmanlı Parlamentosu’nun Son Toplantı Devresi)
1919 Genel Seçimleri
Osmanlı Parlamentosu’nun Son Toplantı ve Çalışmaları
Müdafaa-i Hukuk Örgütü’nün Osmanlı Parlamentosu Üzerindeki Baskısı
Meclis-i Mebusan’ın İşgal Kuvvetleri Tarafından Basılması ve Toplantıların Ertelenmesi
Heyet-i Temsiliye’nin Cevabı
Mebusan’ın Feshi
Belgeler
Misak-ı Millî (Ahd-ı Millî Beyannamesi)
Meclis-i Mebusan’ın İn’ikatları (Birleşimleri) Tehiri Hakkında Sunulan Takrir
228 Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Namına İntihap Hakk›ndaki Tebliğin Metni
Dördüncü Damad Ferid Paşa Kabinesinin Kurulmasını Bildiren Hattı Hümayun
Meclis-i Mebusan’ın Feshi Hakkında İrade-i Seniye
Türkiye BüyükMillet Meclisi Hükümeti’nin Kuruluşu ve Siyasi Karakteri
Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti’nin Kuruluşu, İlk Çalışmaları ve Özellikleri
Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti’nin Siyasi Karakteri
Bağımsız Türkiye Kurucusu, Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti’nin 50. Yıldönümünde
Meclis Kendini Tanıtıyor
Kuruluş Öncesine Bakış
İç Yapı Meseleleri
İlk İşler
“Büyük” Meclis
“Kurucu” Meclis
“Hükümet” Meclis
“Yargılayan” Meclis
“Sürekli” Meclis
“Diktatör” Meclis
“Anayasacı” Meclis
“İhtilalci” Meclis
Arayıcı Meclis
“Halkçı” Meclis
“İdeolojik ‹stiklal”ci Meclis Ve Kapanış: “Mukaddes Karar” Dün ve Yarın
1924 Anayasası’nın İdeolojik Karakteri Anayasalar ve İdeolojiler
Birinci Kısım
İkinci Kısım: 1924 Teşkilât-ı Esasiye Kanunu’nun İdeolojik Unsurları
Sonuç
Atatürkçü Laiklik Politikası
Belgeler
Dizin

_

Tarık Zafer Tunaya

Anayasa, Siyaset Bilimi ve özellikle Meşrutiyet ve Cumhuriyet’in sorunları konusunda araştırmalarıyla tanınmış olan Tarık Zafer Tunaya 1916’da Istanbul’da doğdu. 1936 yılında Saint Benoit Lisesi’ni birincilikle bitiren Tunaya, 1940 yılında Istanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu.
1946 yılında “Müessese Teorisinde Fikir Unsuru ve Bazı Hususiyetleri” konulu tezi ile doktor ünvanını aldı. Doçentlik tezi “Amme Hukukumuz Bakımından İkinci Meşrutiyet’in Fikir Cereyanları”nı yazdıktan sonra 1949’da Umumi Amme Hukuku kürsü doçentliğine atandı. 1953-1954 yılları arasında Fakülte Meclisi kararıyla mesleki incelemelerde bulunmak için Avrupa’ya gönderildi. Rockefeller Vakfı’nın daveti üzerine bir yıl Amerika’da araştırma yaptı.
Tunaya, 1960 Anayasası Hazırlık Komisyonu’nda yer aldı. Komisyon Başkanı Sıddık Sami Onar ile olan anlaşmazlığı sonucu görevinden alındı. Milli Birlik Komitesi’nin 27 Ekim 1960 tarihli, 147 profesör, doçent ve asistanın üniversite ile ilişiğinin kesilme kararından sonra Paris’te NATO emrinde görevlendirildi.
1968’de yeniden üniversiteye dönen Tunaya, 1 Numaralı Anayasa Kürsüsü Başkanlığı’na getirildi ve İÜ Hukuk Fakültesi Dekanlığı’na seçildi. Bu görevinden 1969’da istifa eden Tunaya, 1979 yılında İÜ Siyasal Bilimler Fakültesi Kurucu Heyeti’nde yer aldı ve dekanlığa seçildi fakat emekliliğine üç ay kala, 12 Eylül 1980’den sonra kurulan askeri yönetim tarafından görevinden alındı.
Tarık Zafer Tunaya Fransız Hükümeti tarafından Legion d’Honneur nişanı ile ödüllendirilmiştir.
Balıkesir Barosu’nun Cumhuriyet’in 60.yılında verdiği ‘Anıtlaşmış On Hukukçu’dan biri seçilen yazar Türkiye’de Siyasal Partiler adlı eserinin 3.cildiyle 1989 yılı Sedat Simavi Siyasal Bilimler Ödülü’nü aldı. Tarık Zafer Tunaya 29 Ocak 1991’de hayata veda etti.