Efsane Şehir İstanbul
Bu kitap, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı, Kültürel Miras ve Müzeler Direktörlüğü tarafından yürütülmekte olup İstanbul Kültür Mirası ve Ekonomisi Envanteri adlı proje kapsamında yayınlanmaktadır._x000D_
Ferhat Aslan bu çalışmasında, İstanbul’la ilgili efsaneleri, halk arasında anlatılagelmiş hikâyeleri derlemektedir. Bu sözlü gelenek önceleri gezginler, daha sonraları ise halk bilimciler ve tarihçiler tarafından yazıya geçirilmiştir. Bö söylenceler, zaman içinde İstanbul’un her köşesine ayrı bir anlam yüklemiştir._x000D_
_x000D_
Efsane Şehir İstanbul kitabı, İstanbul’un kuruluşu ve fethi üzerine anlatılan efsanelerden, mimari yapıları, dinî öğeleri, semtleri ile ilgili hikâyelere kadar türbeleri, şehrin koruyucu kişi ve tılsımları da dâhil olmak üzere pek çok konuyu ele almaktadır. Bu kapsamlı derleme, İstanbul’a başka türlü bir bakış imkânı sunmaktadır.
Giriş
Anonim Bir Halk Edebiyatı Türü: Efsaneler
Efsanelerin Tanımı
Efsanelerin Tasnifi
Efsanelerin İşlevleri
İSTANBUL’UN DOĞAL GÜZELLİKLERİYLE İLGİLİ EFSANELER
İSKENDER, AB-I HAYAT VE MARMARA DENİZİ’NİN OLUŞUMU
İSTANBUL BOĞAZI’NIN OLUŞUMU
İSTANBUL BOĞAZI’NIN ÇARPIŞAN KAYALARI: KAVAKLAR
KÜÇÜKÇEKMECE GÖLÜ’NÜN OLUŞUMU
AĞVA GELİN KAYASI
İSTANBUL’UN KURULUŞ EFSANELERİ
PERİLERİN KURDUĞU ŞEHİR İSTANBUL
SÜLEYMAN PEYGAMBER’İN KURDUĞU ŞEHİR
MEGARALI BYZAS’IN KURDUĞU ŞEHİR
İSTANBUL’UN KURULUŞU MELEK VE KARTAL
İSTANBUL’UN KURULUŞU VE MARTILARI
YEDİTEPE ÜZERİNE KURULAN ŞEHİR
İSTANBUL’UN TILSIMLI TAŞLARI
YER VE GÖKLE İLGİLİ TILSIMLAR
DENİZLE İLGİLİ TILSIMLAR
İSTANBUL’UN SEMTLERİYLE İLGİLİ EFSANELER
BEBEK
BEYOĞLU
CİBALİ
ÇATLADIKAPI
EMİRGÂN
EYÜP’TE NİYET KUYUSU
HAYDARPAŞA
HORHOR
İSTİNYE
KABATAŞ
KANLICA
KAZLIÇEŞME
KİREÇBURNU’NDAKİ “SADIK KAYA”
KURUÇEŞME
KÜÇÜKÇEKMECE
SARAYBURNU VE TILSIMLI BALIK KEMİKLERİ
SÜTLÜCE
ŞAŞKINBAKKAL
TARABYA
TOPHANE
UNKAPANI
YENİKAPI
İSTANBUL’UN FETHİ İLE İLGİLİ EFSANELER
İstanbul’un Fethi ile İlgili Bizans Efsaneleri
GEMİLER KARADAN YÜRÜYÜNCEYE DEK
YERE DÜŞEN İKONA
TAVADAN SIÇRAYAN BALIKLAR
SULTAN MEHMED’E VERİLEN TAHTA KILIÇ
İSTANBUL’UN FETİH MÜJDESİNİ VEREN AZİZ YOB
İstanbul’un Fethi ile İlgili Türk Efsaneleri
II. MURAT’IN OĞLUNA “MEHMED” İSMİNİ KOYMASI
II. MEHMED’İN İSTANBUL’U KUŞATMA KARARI
GÖRÜNMEYEN ASKERLERİN GEMİLERİ KARADAN YÜRÜTMESİ
ZUHURAT BABA
MOLLA GÜRANİ’NİN DUASI
YÂ VEDÛD SULTAN
İSTANBUL’DAKİ MİMARİ ESERLERLE İLGİLİ EFSANELER
İstanbul’un Kiliseleriyle İlgili Efsaneler
PANAYİA BLAHERNAİ RUM ORTODOKS KİLİSESİ
Kutsal Meryem Ana İkonası
SERGİOS VE BACHOS KİLİSESİ - KÜÇÜKAYASOFYA CAMİSİ
AYASOFYA KİLİSESİ
Justinianos’un Ayasofya’nın Yapımını Telkin Eden Rüyası
İmparator Constantinus ve Ayasofya’nın Kaybolan Mimarı
Ayasofya’nın Kubbe Efsanesi
ÜÇ HORAN ERMENİ KİLİSESİ
AYA KİRYAKİ RUM ORTODOKS KİLİSESİ
AYA YORGİ MANASTIRI VE KİLİSESİ
AYİOS YEORYİOS PATRİKHANE KİLİSESİ
İsa’nın Bağlandığı Sütun
İstanbul’un Camileriyle İlgili Efsaneler
KÜÇÜKAYASOFYA CAMİSİ VE KESİKBAŞ HÜSEYİN AĞA
AYASOFYA CAMİİ
Fatih’in Ayasofya’da Kıldırdığı İlk Namazda Kâbe’yi Görmesi
Ayasofya, Hızır ve Kırklar
Ayasofya’daki Levhaların Sırrı
FATİH CAMİSİ: İNŞAAT İŞÇİSİNİN HASSASİYETİ
SULTAN II. BAYEZİD VE DENİZKIZI
İSTANBUL’UN HER YERİNDEN GÖRÜLEN SÜLEYMANİYE CAMİSİ
SONSUZA KADAR AYAKTA KALACAK OLAN SÜLEYMANİYE CAMİSİ
JAPONLARA İLHAM VEREN MİMAR: KOCA SİNAN
SİNAN’IN GÖKLERE NAKŞOLAN AŞKI: MİHRİMAH SULTAN CAMİSİ
ALTI(N) MİNARELİ CAMİ: SULTANAHMET
NURUOSMANİYE CAMİSİ VE ŞEHSUVAR SULTAN
ORTAKÖY CAMİSİ’NİN YANINDAKİ YATIR
VALİDE SULTAN CAMİSİ’NİN YAPILIŞI
İstanbul’un Diğer Mimari Eserleriyle İlgili Efsaneler
KIZKULESİ’Nİ KORUYAN ASLANLAR
ÇEMBERLİTAŞ’IN YAPILMA SEBEBİ
YEDİKULE’NİN YAPILIŞI
BABA CAFER ZİNDANI
ANEMAS ZİNDANLARI
RUMELİ HİSARI’NIN YAPILIŞI
TOPKAPI SARAYI
Kutsal Emanetlerin İstanbul’a Getirilişi
Topkapı Sarayı’ndaki Hz. Davud’un Efsanevi Kılıcı
Topkapı Sarayı’nda Asılan İki Pehlivan
Topkapı Sarayı’ndaki Âşıklar Ağacı
DEVASA BİR YAPI: SELİMİYE KIŞLASI
DOLMABAHÇE SARAYI’NDAKİ AHMET TURANÎ TÜRBESİ
RUMELİ FENERİ VE SARI SALTUK
BEYLERBEYİ SARAYI’NIN BAHÇESİ
İSTANBUL’UN VELİLERİ
YUŞA TÜRBESİNİN BULUNUŞU
EYÜP SULTAN’IN ŞEHİT EDİLİŞİ VE İSTANBUL’A DEFNİ
EYÜP SULTAN’IN BEREKETİ
ORUÇ BABA VE HIZIR
ERİKLİ BABA VE HAMİLE KADIN
ŞEYH VEFA HAZRETLERİ’NİN ÇOCUKLUĞU
SÜMBÜL SİNAN VE TALEBESİ
MERKEZ EFENDİ’NİN TOPRAĞI ALTINA DÖNÜŞTÜRMESİ
YAHYA EFENDİ’NİN AHBABI VE KANUNÎ
PADİŞAH TARAFINDAN DEFNEDİLEN NALINCI MEMİ DEDE
AZİZ MAHMUD HÜDAİ VE KİMYA ÖĞRENCİSİ
MEHMED EMİN TOKADÎ
MAHMUD BABA VE NEVCİHAN HANIM’IN MÜCEVHERLERİ
TELLİ BABA VE RUM KIZININ RÜYASI
Kaynakça
Ferhat Aslan
İstanbul’da doğdu. İlk ve orta öğrenimini burada tamamladıktan sonra 1998’de İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun oldu. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Türk Halk Edebiyatı Bilim Dalı’nda tamamladığı yüksek lisans eğitiminden sonra aynı üniversitede doktora eğitimine başlayan Aslan, “Ayasofya Efsaneleri (Tespit İnceleme)” başlıklı tezi ile doktorasını tamamladı. Halen İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Türk Halk Edebiyatı Anabilim Dalı’nda öğretim üyesi olarak, İstanbul folkloru üzerine çalışmalar yapmakta olan Aslan, evli ve bir çocuk babasıdır.