İktisadi faaliyetleri tek bir disiplin altında inceleyip kuramsal çerçeveye indirgemek mümkün değildir. Sosyal sistem kuramında toplumsal ilişkilerin iktisadi, politik, sosyal/kültürel ağlar etrafında kümelendiğini belirten sosyolog Parsons bireylerin içinde yaşadığı toplumun değerlerinden etkilenerek sosyokültürel ilişkilerini inşa ettiğini belirtir. Özünde maddi ilişkileri analiz eden iktisadi düşünce de bu tahayyülün bir parçası olarak değerlendirilmelidir.

İnsan hayatının maddi kavramlarını kurgulayan bu disiplinin muhtemelen en girift alanı, kökeni ilk insana kadar uzandığı varsayılan borç ilişkileridir. Tarihin medeniyetlere borç ilişkilerini faizden bağımsız değerlendirme imkânı tanıdığını iddia etmek gerçekçi değildir. Faizden elde edilen yüksek kazancın popüler bir mesleğe dönüşmesi ile basta kölelik olmak üzere pek çok sosyal sorunun kaynağı haline gelir. Sümerlerden modern çağa hemen her medeniyette olduğu gibi sosyal maliyeti giderek kabaran bu fatura kaçınılmaz şekilde bir gün yeniden insanlığın önüne konulacaktır.

Tarihi süreç faiz meselesinin yakın gelecekte tartışma konusu olmaktan çıkacağına dair umutları azaltmaktadır. Bu eser, detaylıca ele aldığı modern iktisadi düşünce literatürüne paranın kirası olarak giren ve pek çok medeniyetin sosyal hayatını derinden etkileyen faizli borç ilişkilerinin Antik Çağ medeniyetlerinden günümüze uzanan serüvenini, iktisadi bir araç olma fonksiyonunun yanı sıra aynı zamanda nasıl bir sömürü aracı olarak da işlev gördüğünü gözler önüne sermektedir.

http://www.mahfiegilmez.com/2019/07/faiz-meselesi-kitap-incelemesi.html

 

1 Faiz Meselesine Giriş
Murat Ustaoğlu - Servet Bayındır
Öz
Giriş
Anaakım Dinlerin Faiz Yasağına Direnemeyişinin Kısa Hikâyesi
Faiz Teorisi ve Faizin Kavramsal Gelişimi
Özet

2 Faizin Tarihî Öncülleri Olarak Din, Siyaset ve İktisat Bağlamında Antik Çağ Mezopotamya Medeniyetlerinde
Sosyal Hayatın Temel Dinamikleri
Murat Ustaoğlu - Betül Mutlugün
Öz
Giriş
Antik Çağ Medeniyetlerinde Din-Toplum İlişkisi
Su, Devlet ve Siyaset
İktisat ve Ticaret
Özet

3 Antik Çağ Medeniyetlerinde Faizli Borç İlişkilerinin Kurumsal Kökenleri: Sümer, Babil ve Asur Dönemi
Muhammet Sait Bozik - Selim Demez
Öz
Giriş
Antik Çağ Medeniyetlerinde Faizli Borç İlişkilerinin Niteliği ve Hukuki Zemini
Sümer ve Babil’de Faizli Borç İlişkileri
Asurlular Döneminde Faizli Borç İlişkileri
Özet

4 Antik Yunan ve Antik Roma’da Faizli Borç İlişkilerinin Sosyal Maliyeti
Muhammet Sait Bozik - Halil Tunalı
Öz
Giriş
Antik Roma’nın Sosyal Yapısı ve İktisadi Gelişimi
Antik Roma’da Faiz ve Kölelik
Antik Yunan Toplumu ve İktisat
Antik Yunan’da Faizli Borç İlişkileri
Özet

5 Antik Mısır ve Antik Çin’de Faizli Borç İlişkileri
Murat İstekli - Muhammet Sait Bozik
Öz
Giriş
Antik Mısır Medeniyeti ve Ekonomi
Antik Mısır’da Yeniden Dağıtım ve Piyasa Ekonomisi
Antık Mısır Toplumunda Faizli Borç İlişkileri
Antik Çin’de Ekonomik ve Sosyal Yaşam
Antik Çin’de Faiz ve Faizli Borç İlişkileri
Özet

6 Hinduizm ve Faizli Borç İlişkilerinin Dinamikleri
Ferda Güvenilir - Ahmet İncekara
Öz
Giriş
Hint İnanç Sisteminin Kökleri
Kutsal Metinler ve Reform Girişimleri
Karma Felsefesi ve Kast Sistemi
Hinduizm’in Faizli Borç İlişkilerine Bakışı
Kutsal Metinlerde Geçen Faiz Türleri ve Faiz Yasağı
Faiz Yasağının ve Düzenlemelerinin Kastlara Göre Farklılaşması ve Zamanla Evrilmesi
Özet

7 Budist Ekonomi Doktrininde Faiz ve Borç İlişkileri
Esra Türköz - Mehmet Akyol
Öz
Giriş
Doğa ile Barışık “Orta Yolcu” Bir Doktrin: Budist Ekonomi
Budist Ekonomide Para
Budizm’in Borç İlişkilerine Yaklaşımı
Özet

8 Erken Dönem Yahudi Tarihinde Faiz ve Borç İlişkileri: Temel Argümanlar
Murat Ustaoğlu
Öz
Giriş
Monoteist Dinlerin İlk Halkası: Erken Dönem Yahudiliğin Kısa Tarihi
Yahudilikte İktisadi Hayat ve Kutsal Metinlerde Para
İktisadi Kavramlar ve Etimolojik Tahlil
Borç İlişkileri ve Teolojik Prensipler
Düşkün Kardeşler ve Kardeşlik Hukuku
Özet

9 Orta Çağ Avrupası’nda Yahudi Tefecilerin Durumunu Açıklayan Temel Teorik Argümanlar
Akmyrat Amanov - Murat Ustaoğlu - Elif Haykır Hobikoğlu
Öz
Giriş
Orta Çağ Avrupası’nda Faizli Borç İlişkileri
Yahudi Tefecilerin Durumuna Dair Temel Argümanlar
Özet

10 Yahudi Toplumlarında Faizli Borç İlişkileri ve Temel Eğitim
Sena Yağmur Yıldız - Muhammet Sait Bozik - Murat İstekli
Öz
Giriş
Yahudi Toplumlarında Temel Eğitime Verilen Önem
Eğitim ve Faizli Borç İlişkileri
Özet

11 Thomas Aquinas’da ve Martin Luther’de Faiz Kavramına Dair Tartışmalar
Abdüsselam Sağın - Muhammet Sait Bozik
Öz
Giriş
Aquinas’ın İktisadi Görüşleri
Aquinas’ın Faiz Kavramını Ele Alışı
Martin Luther Dönemi
Luther’in İktisadi Düşünceleri
Luther’in Tefecilik ve Faiz ile İlgili Düşünceleri
Özet

12 John Calvin Düşüncesinde Faizli Borç İlişkileri
Dilek Demirbaş - Safa Demirbaş
Öz
Giriş
Orta Çağ ve Yeni Çağ Hıristiyan Dünyasında Faiz Olgusuna Kısa Bir Bakış
Calvin’in Fahiş Faiz Olayına Bakışı
Calvin Sonrası Çağdaş Yorumlar
Özet

13 Geç Dönem İslâm Fakihlerinin Faiz Yasağının Kökeni ve Sürekliliğine İlişkin Görüşlerine Analitik Bir Bakış
Servet Bayındır - Halil Şimşek
Öz
Giriş
Klasik İslâm Fıkhı Kaynaklarında Faizin Tanımına Yönelik Yaklaşımlar
İslâm Fıkhı Kaynaklarında Faizin İlletine Yönelik Yaklaşımlar
İslâm Fıkhında Faizin Tanımına Yönelik Yaklaşımların Değerlendirilmesi
Özet

14 Modern Bankacılığın Kökleri ve İslâm Medeniyetlerinde Finansal Enstrümanlar
Gülden Poyraz
Öz
Giriş
İslâm Dünyasının İlk İktisadi Düzenlemeleri ve Uygulama Hassasiyetleri
Modern Bankacılığın Kökleri: Commenda ve Mudaraba Türü Ortaklık Modelleri
İslâm Dünyasındaki Bazı Finansal Enstrümanlar ve Kaynakları Hakkındaki Tartışmalar
Özet

15 Osmanlı Toplumunda Faizsiz Finans Arayışları
Zehra Betül Ustaoğlu
Öz
Giriş
Osmanlı’da Borç İlişkileri: Sarraf ve Tefeciler
Osmanlı’da Alternatif Kredi Modeli: Memleket Sandıkları
Osmanlı’da Borç İlişkilerinin Kurumsal Yapıları: Para Vakıfları
Para Vakıflarının Finansman Araçları: Karz, Bidaa ve Mudarabe
İhtilaflı Görülen Araçlar: Muamele-i Şeriyye ve Bey‘li’l-İstiğlal
Özet

16 Ortodoks ve Heterodoks İktisat Ayrımı Bağlamında Modern Kapitalizmin Faiz Yaklaşımı
Adem Levent
Öz
Giriş
Ortodoks ve Heterodoks İktisat Ayrımı
Ortodoksi Olarak Neoklasik İktisat ve Faiz
Heterodoks İktisadın Faize Teorik Yaklaşımı
Özet

17 Faiz Meselesi
Murat İstekli - Murat Ustaoğlu
Öz
Giriş
Antik Çağ Medeniyetlerinde Faizli Borç İlişkileri ve Toplum
Uzak Doğu Medeniyetlerinde Faizli Borç İlişkileri
Semavi Dinlerde Faizli Borç İlişkileri
Özet
İsim Dizini
Genel Dizin

_