Dünyada merkez bankaları finansal sistemin ve piyasaların merkezindeki bankalardır. Bu bankalar ulusal kimliğin tamamlayıcı bir unsuru olan ulusal paranın yaratma tekelini elinde bulundurarak, ulusal ekonomide para ve kredi hacmini düzenler. Bu nedenle tüm dünyada özellikle 19.yüzyılın ikinci yarısından itibaren, ulus devlet olmanın sonuçlarından biri olan merkez bankası bu anlamda ulusal bağımsızlığın da simgesi sayılır. Caner Bakır’ın bu eseri Türkiye’de merkez bankacılığının politik ekonomisini neoliberal paradigmanın ‘tartışma-dışı’ kabul edilen parametreleri ve bunların eleştirisi çerçevesinde analitik olarak tartışan, teorik kurgusu ve ampirik bulgularıyla bu alanda yazılmış tek başvuru kaynağı konumunda.

BİRİNCİ BÖLÜM Giriş
Merkez Bankası Yönetişimi
Yöntem
Organizasyon

İKİNCİ BÖLÜM Türkiye’de Merkez Bankacılığı'nın Politik Ekonomisi
Giriş
Merkez Bankası’nın Kuruluşu
Siyasal Bağımsızlık: Merkez Bankacılığı Olgusu, Kurumsal Yapı, TCMB Yasalarındaki Gelişmeler ve Avrupa Merkez Bankası ile Uyum
Merkez Bankası Başkanı ve Başkan Yardımcıları
Banka Meclisi ve Para Politikası Kurulu
Karar Alma Süreci
Karar Alma Biçimi, Veto ve Talimat
Ücretler
Sermaye
Yasama
Ekonomik Bağımsızlık: Merkez Bankacılığı Olgusu, Kurumsal Yapı, TCMB Yasalarındaki Gelişmeler ve Avrupa Merkez Bankası ile Uyum
Para Politikası Amaç ve Araçları
TCMB ve Kamuya Kredi
1930-1950 Döneminde TCMB ve Hükümet İlişkileri
1950-2001 Döneminde TCMB ve Hükümet İlişkileri
TCMB ve Döviz Kuru
TCMB ve Bankacılıkta Düzenleme ve Denetleme
TCMB ve Bütçesi
TCMB’nin Bağımsızlık Yolundaki Kaynak, Strateji ve Tercihleri
Sonuç

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM TCMB 2001 Yasal Reformu ve Siyasi Girişimcilik
Giriş
Merkez Bankası Reformunun Politik Ekonomisi
Sonuç

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Yasal Bağımsızlık İndeksleri: TCMB Uygulaması ve Uluslararası Bir Karşılaştırma
Giriş
Araştırma Yöntemi: Yasal Bağımsızlık İndeksi
TCMB Yasal Bağımsızlık İndeksinin Tarihsel Gelişimi
Merkez Bankası Yasal Bağımsızlık İndeksi: Karşılaştırmalı Bir Analiz
TCMB ve ECB’de Yasal Bağımsızlık
Sonuç

BEŞİNCİ BÖLÜM Merkez Bankası Başkanları ve Fiili Bağımsızlık: TCMB Uygulaması ve Uluslararası Bir Karşılaştırma
Giriş
TCMB Başkanlarının Nesnel Nitelikleri ve Uluslararası Bir Karşılaştırma
Araştırma Yöntemi: Başkanların Fiili Bağımsızlığı
Başkanların Fiili Bağımsızlığı: Karşılaştırmalı Bir Analiz
Enformel Kurumsal Yapı ve Başkanların Fiili Bağımsızlığı
Başkanların Çıkar Grupları Karşısındaki Fiili Bağımsızlığı
Başkanlar, Vekil Başkanlar ve Hükümetler: TCMB’nin Saygınlık ve Güvenilirliği
Sonuç

ALTINCI BÖLÜM Merkez Bankası ve Saydamlık: TCMB Uygulaması ve Uluslararası Bir Karşılaştırma
Giriş
Araştırma Yöntemi: Saydamlık İndeksi
Merkez Bankası Saydamlık İndeksi: Karşılaştırmalı Bir Analiz
TCMB ve Saydamlık İndeksi
TCMB ve ECB’de Saydamlık
Sonuç

YEDİNCİ BÖLÜM Merkez Bankası ve Hesap Verebilirlik: TCMB Uygulaması ve Uluslararası Bir Karşılaştırma
Giriş
Araştırma Yöntemi: Hesap Verebilirlik İndeksi
Merkez Bankası Hesap Verebilirlik İndeksi: Karşılaştırmalı Bir Analiz
TCMB ve Hesap Verebilirlik İndeksi
TCMB ve ECB’de Hesap Verebilirlik
Sonuç

SEKİZİNCİ BÖLÜM Enflasyon Hedeflemesi Rejimi: TCMB Uygulaması ve Uluslararası Bir Karşılaştırma
Giriş
Örtük Enflasyon Hedeflemesi
Enflasyon Hedeflemesi Rejimine Geçiş Öncesinde Bazı Ekonomik Göstergeler
Enflasyon Hedeflemesi Rejimine Geçiş Öncesinde Para Politikasına Duyulan Güven
Enflasyon Hedeflemesi Rejimi: Karşılaştırmalı Bir Analiz

DOKUZUNCU BÖLÜM Günümüzde Egemen Olan Merkez Bankacılığı Paradigması
Giriş
Kimden Bağımsızlık, Kime Hesap Verebilirlik ve Kimin İçin Saydamlık?
Düşük Enflasyon Oranı Başlarının Tek Ölçütü müdür?
Döviz Rezervlerinin Toplumsal Maliyeti Var mıdır?
Fiyat İstikrarı Aynı Zamanda Finansal İstikrar mı Demektir?
Enflasyon Hedeflemesi Kimin İçindir ve Ne Kadar Olmalıdır?
Sonuç

ONUNCU BÖLÜM Sonuç
Tarihsel Süreç İçinde Merkez Bankacılığı Olgusu ve Kurumsal Çerçeve
Yönetişim İndeksleri ve Uluslararası Karşılaştırma
Yönetişim Paradigması ve Geleceğe İlişkin Öngörüler
Ekler
Kaynakça
Dizin

_

Caner Bakır

Lisans eğitimini 1993 yılında ODTÜ Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi bölümünde tamamlayan yazar, doktorasını 2003 yılında Monash Üniversitesi’nde tamamlamıştır. Halen Koç Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası Siyasal Ekonomi Bölümü’nde doçent olarak görev yapmaktadır.