Suskun ve Yokmuşcasına: İslâm Ortadoğusu’nda Kölelik Bağları
Geç 18. yüzyıldan erken 20. yüzyıla kadar olan zamanda, İslâm Ortadoğusu üzerinde odaklanan yazar, bu kitapta bağımlı insanların Osmanlı toplumlarında köleleştirmeyi nasıl yaşadıklarını inceliyor. Yazarın mahkeme kayıtları ve daha önce incelenmemiş başka birincil kaynaklara dayanarak yaptığı araştırma, ülkelerinden zorla koparılan ve kendilerine yabancı Ortadoğu kültürlerine nakledilen Afrikalı ve Çerkesler hakkındaki önemli ve yeni bilgileri ortaya çıkarıyor. Yazar, köleleştirilmiş kişilerin deneyimine dünya kölelik tarihi bağlamında yaklaşırken, kölelik bağlarına orijinal bir perspektiften bakarak geleneksel efendi-köle tahakküm paradigmasından ayrılıyor ve kölelerin kendi durumlarına verdiği tepkilere ve onların görüş noktasına doğru hareket ediyor. Toledano, keskin ve orijinal sezişleri sayesinde köleleştirme hakkında yeni düşünce yolları önerirken gerçek bir tarih perspektifini kölelerin kendi sesleriyle geliştiriyor.
GİRİŞ Şimdi ile O Zaman Arasında – Acı Sürüp Gidiyor
BİRİNCİ BÖLÜM İnsanî Bir Bağ Olarak Köleliği Anlamak
İmparatorluk ve Köleleştirilenler
Köleleştirmeye Yeni Bir Yaklaşım
Patronaj ve Bağlılık: Efendi-Köle Paradigmasına Yeniden Bakış
Kaynakları Okumak İçin Başka Bir Yol
“Zorunlu Göç” Olarak Köle Ticareti
Tarihyazımı ve Yeni Araştırma Ortamı
Kaynaklar Hakkında Birkaç Söz
İKİNCİ BÖLÜM İhlal Edilmiş Bir İlişkiyi Terk Etmek
Ayrılmayı Seçmek: Güçlükler
Ayrılık Öyküleri-Nedenler, Motifler ve Koşullar
Kötü Muameleyi Sona Erdirmek İçin Gitmek
Zorunlu Düşükten Kaçınmak İçin Gitmek
Sürekli İstismarı Durdurmak İçin Gitmek
Yeniden Satıştan Kaçmak İçin Gitmek
Aileyi Kurtarmak İçin Gitmek
Hür Olmak İçin Kölelik Bağlarını Koparmak
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Adalet İçin “Koruyucu Devlet”e Dönmek
Azat Belgelerine Gösterilen Tutumlar
Tanzimat Devletiyle Çalışmak
Hür Doğmuş Statüsünün Alaca Karanlık Kuşağı
Azatlıların İncinebilirliği
Azatlıları Yerleştirmek ve Yeniden Bağlamak
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Yaşayabilmek İçin Suçu Seçmek
Hırsızlık
Cinsel Suçlar
Kundaklama
Cinayet
Suç Olan Diğer Direniş Eylemleri
Bireysel Direniş
Grup Direnişi
BEŞİNCİ BÖLÜM Bilinmeyeni Bilinen ile Evcilleştirmek
Osmanlı Toplumlarında Zar’ın Kreolleşmesi
Afrika Kültürel Hafızasına Karşı Osmanlı Tavırları
Osmanlı İmparatorluğu’nda Kültürel Kreolleşme Kalıpları
Bitiriş Düşünceleri
Kaynakça
Dizin
_Sosyal antropolojide bir söz vardır: İlk kuşak yaşar, ikincisi reddeder, üçüncüsü ise araştırır. Sanırım bugün Afro-Türk toplumunda bu üçüncü aşamayı görüyoruz.
Ehud Toledano, Osmanlı döneminde Afrikalı köleler arasında her yıl kutlanan Dana Bayramı için Haziran 2016'da İzmir'de yapılan etkinlikteki konuşmasından, BBC
Ehud R. Toledano
Tel Aviv Üniversitesi’nde Osmanlı ve Ortadoğu Tarihi profesörü ve Tarih Çalışmaları Yüksek Lisans Okulu yöneticisidir. Princeton Üniversitesi’nden doktorası derecesi olan Toledano, Oxford Üniversitesi, Pennysylvania Üniversitesi ve UCLA’da ders vermekte ve araştırma yapmaktadır. İstanbul, Kahire, Londra ve Paris’te de araştırmalarına devam eden Toledano’nun eserleri arasında The Ottoman Slave Trade and Its Suppression, 1840-1890 (Osmanlı Köle Ticareti 1840-1890), State and Society in Mid-Nineteenth-Century Egypt, Slavery and Abolition in the Ottoman Middle East adlı kitaplar bulunmaktadır.