Küreselleşme olgusu, günümüzde tüm ekonomik ve sosyal ilişkileredamgasını vurdu. Küreselleşmenin Türkiye açısından geçirdiği aşamaları tarihsel olarak ele almak, yarattığı sonuçları doğru biçimde irdelemek günümüzü anlayabilmek için oldukça önemli. Prof. Gülten Kazgan, bu kitabında, küreselleşmenin Türkiye üzerindeki etkilerini tarihsel olarak, sosyal sonuçlarıyla birlikte irdeliyor. Yazar, Türkiye ekonomisinin “birinci” küreselleşme olarak tanımlanabilecek kavramla 1830’lu yıllarda karşılaştığını ve Osmanlı İmparatorluğu’nun bağımlı ve yarı-sömürge durumuna gelişindeki temel etkenlerinin emperyalizmin yarattığı unsurlara bağlı olduğunu öne sürüyor. Cumhuriyet Türkiyesi’ni ise bu kalıntıların tasfiyesi ve II. Dünya Savaşı ile birlikte oluşan yeni “dünya dengeleri” bağlamında ele alıyor. Kazgan, “ikinci” küreselleşme aşamasını, II. Dünya Savaşı’ndan sonra tesis edilen sosyal devletin tasfiyesini sağlayan 24 Ocak Kararları ve piyasanın serbestleşmesiyle başlatıyor. Bu sürecin 1990’lı yıllarda hızlandığını vurgulayan Kazgan, Türkiye’nin içine çekildiği bağımlılık sürecini ve bu yıllarda patlak veren krizlerin ve Ekim 2008 krizinin sosyal, ekonomik ve siyasal sonuçlarını araştırıyor._x000D_

Osmanlı’dan günümüze kadar gelen ekonomik gelişmeleri ele alan Tanzimat’tan 21. Yüzyıla Türkiye Ekonomisi, temel bir başvuru kaynağı niteliğini taşımaktadır.

Önsöz
2. Baskıya Önsöz
4. Baskıya Önsöz
5. Baskıya Önsöz

Giriş

BİRİNCİ KISIM Kapitülasyonlardan Ulusal Ekonomiye, Ulusal Ekonomiden Küreselleşmeye Geçiş

BİRİNCİ BÖLÜM Küreselleşen Kapitalizm ve Osmanlı Ekonomisinin Yarı Sömürgeleşmesi: 18. Yüzyıl Sonundan Birinci Dünya Savaşı’na
I. Avrupa Ticari Kapitalizminin Kapitülasyonlarıyla Osmanlı Pazarına Girişi
II. Sanayi Devrimi Karşısında Osmanlı
III. Küreselleşme Sürecine Osmanlı’nın “Reform”larla Eklemlenmesi
IV. Gelişen Çelişkiler, Yenileşen Kurumlar ve Tepkiler

İKİNCİ BÖLÜM Ulusçu Tepki: Ulus-Devlet ve Ulusal Ekonomi İnşa Etme ve Milli Burjuva/Girişimci Yetiştirme
I. Ulusçuluğu Hazırlayan Koşullar
II. Çalkantılı Bir Ortamda Eskiyi Tasfiye ve Yeni Ekonominin Temellerini Atma
III. Yarı-Sömürgeleştiren Kurumların Tasfiyesi
IV. Ulusal Ekonomiyi Yeniden Yapılandırma ve Kurumlaştırma
V. 1923-1948 Döneminde Ekonomik Gelişme ve Başarı Göstergeleri

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Denetimli Sermaye İthaliyle Uluslararası Ekonomiye Katılma: 1947-1975
I. İkinci Dünya Savaşı Sonrasında Kurulan Uluslararası Sisteme Katılım
II. Dış Sermayeye Açılma ve Serbest Piyasa Ekonomisine Geçiş Denemesi
III. Planlı-Denetimli Ekonomi, Hesaplı Sermaye Girişi ve İstikrarlı Büyüme: 1963-1974
IV. Avrupa Ekonomik Topluluğu ile Gümrük Birliği Anlaşması: 1963

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Serbest Sermaye İthaline Geçiş Denemesi ve Borç Krizi: 1975-1979
I. Olumlu Gelişme, İzleyen Petrol Krizi ve Serbest Sermaye İthali
II. 1978 Döviz Krizi ve IMF İstikrar Programına Geçiş

BEŞİNCİ BÖLÜM 24 Ocak Paketiyle Serbestleşmeye Geçiş: (Mal Hareketlerinde Serbestleşme) 1980-1989
I. Tepeden İnme İdeoloji Değiştirme
II. 24 Ocak Programının Uygulanması: 1980-1988 Dönemi Politikalarının Ortak Noktaları
III. 24 Ocak Programının Uygulama Aşamaları
IV. 1989’da Yeni Serbestleşme Sürecini Başlatmaya Yol Açan Baskılar

İKİNCİ KISIM Yeni Dünya Düzeninde Türkiye Ekonomisi (1990’lı Yıllar)

ALTINCI BÖLÜM Mal ve Sermaye Hareketlerinde Tam Serbestleşme, TL’nin Konvertibilitesi ve Uluslararası Anlaşmalar: 1990’lı Yıllar
I. Mal Akımlarında İleri Düzeyde Serbestleşme: Konvertibilite, GATT Uruguay Round ve GB Anlaşmaları
II. Sermaye Hareketlerinde Tam Serbestleşme ve TL’nin Konvertibilitesi
III. Türkiye’yle Diğer OGÜ’ün Mal-Hizmet ve Sermaye Akımlarında Küreselleşme Karşılaştırması
IV. Sermaye Akımları ve Uluslararası Anlaşmalar

YEDİNCİ BÖLÜM Ulus-Devleti Küçültme ve İktidarsızlaştırma ya da Çarpıklaştırılan Ekonomi
I. Artan Rizikolar Küçülen Devletle Bağdaşır mı?
II. Türkiye’de Devlet “Büyük” mü, Yoksa Vergilemesi ve Harcamaları “Hatalı” mı?
III. KKBG, İç-Dış Borç Stokunun Artışı ve Kaynakları
IV. Sermaye Akımları ve İç Finans Politikalarının Sınırlanması

SEKİZİNCİ BÖLÜM Devletin Yeni Rolü: Özel Zararların Kamulaştırılması ve Kamusal Yararların Özelleştirilmesi
I. Özel Zararların Kamulaştırılması ve Devlete Yeni Yükler
II. Kamusal Yararların Özelleştirilmesi ve Devlete Yeni Yükler
III. Altyapı ve Stratejik Önemdeki Tesislerin Yabancılara Satışı ve YİD Modeli
IV. Dolaysız Yatırımlar ve Özel Yerli Yararların Yabancılaştırılması
V. Özelleştirmenin Devlete Mali Getirisi
VI. Ulus-Devletin İktidarsızlaştırılmasına, Politikaların Çarpıtılmasına Tepkiler

DOKUZUNCU BÖLÜM Makro-Ekonomik İstikrarsızlık: Enflasyon, İşsizlik ile Ücretler ve Krizler
I. Makro-Ekonomik İstikrarsızlık Tablosu
II. Enflasyonun Toplumsal ve Kurumsal Kaynakları
III. Krizler: Finansal ve Reel Yönleriyle Hesaplaşmaların Çözümü
IV. Makro-İstikrarsızlığın Yapısal ve Ekonomi-dışı Öğeleri
V. Makro-İstikrarsızlığın Siyasal Maliyeti

ONUNCU BÖLÜM Büyüme ve Bölüşüm: Küreselleşmenin Getirdikleri ve Götürdükleri: 1990’lı Yıllar
I. Büyümenin Genel Görünümü: Dinamik Girişim ve Stratejisiz Büyüme
II. OGÜ’yle Karşılaştırmalı Büyüme Göstergeleri
III. Küreselleşme, Büyüme Hızı ve Alt-Kesimlerde Büyüme
IV. Gelir Bölüşümünde Değişme
V. Yurtdışına Sermaye İhracı: Mali ve Doğrudan Yatırımlar

ONBİRİNCİ BÖLÜM Ulus-Devlet Politikalarıyla Küreselleşme Politikaları Arasında Tarihsel Bir Karşılaştırma
I. ABD’nin Mal, Hizmet ve Sermaye Hareketlerini Serbestleştirmede Vizyonu ve Hedefleri
II. İki Temel Model Arasında Stratejik Yönetimdeki Farklar: Vizyon, Amaçlar ve Politikalar
III. İki Temel Modelle İlgili Ekonomik Göstergelerin Karşılaştırılması
IV. İki Modelin Kendinden Sonraya Devrettiği Miras

ÜÇÜNCÜ KISIM 21. Yüzyıl Başında Türkiye Ekonomisi

ONİKİNCİ BÖLÜM Krizle Küçülme (1999-2002), IMF Denetiminde Sanal Büyümeye Geçiş (2003-2007)
I. 1999-2002 Arasında Ekonomide Üç Kriz Yılı
II. 2002 Sonrası Dönemde Dikkat Çekilmesi Gereken Değişiklikler

ONÜÇÜNCÜ BÖLÜM Sanal Büyüme, 2008 Küresel Krizi ve Yapısallaşan Dış Açıklar
I. 2003-2007 Arasında Ekonominin Genel Görünümü
II. Ekonomi Politikaları ve IMF
III. 2008’de Finansal Krizin Türkiye’ye Yansıması ve Uzayan Etkileri

ONDÖRDÜNCÜ BÖLÜM Değişen Dünyada Türkiye’nin Yeri ve Karşılaştırmalı İnsani Göstergeleri
I. 21. Yüzyılın Başında Türkiye’nin Dünyada Yeri

ONBEŞİNCİ BÖLÜM 21. Yüzyılda Bölgeselleşme Sürecine Türkiye’nin Katılması
I. Türkiye’nin Dış İlişkilerinde Farklı Bölgelerin Payları
II. Türkiye’nin AB’yle “Politiko-Ekonomik” İlişkileri
III. Karadeniz Ekonomik İşbirliği ve Beklentiler
IV. ECO Çerçevesinde İlişkiler
V. Türkiye’nin Ortadoğu’daki Coğrafi Alanında Karşılaştığı Politiko-Ekonomik Sorunlar

ONALTINCI BÖLÜM Yarına Bakış: 2011-2020
I. Önümüzdeki Çözüm Bekleyen En İvedi Sorunlar
II. 2010 Sonrası Yıllara Bakış: 2012-2023
III. Siyasal Güç Kavramları ve Getirebileceği Sorunlar
Kaynakça
Konu Dizini
Kişi Dizini

_

Gülten Kazgan

Ekonomist, yazar Gülten Kazgan, 5 Haziran 1927 İstanbul doğumludur. İlk eğitimini tamamladıktan sonra, Amerikan Kız Koleji’ne kaydoldu. Bu yıllarda konservatuara da devam ederek piyano çalmaya başladı. Amerikan Kız Koleji’nin 9. sınıfından itibaren iktisat eğitimi almaya başladı. 1946 yılında İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesine girdi. Neumark, Kessler ve Isaac gibi dönemin ünlü Alman iktisatçılarından ders alarak, 1950 yılında fakülteden mezun oldu. Mezuniyetten sonra iki yıl boyunca, Sınai Kalkınma Bankası’nda çalıştı. Mezun olduğu fakültede asistan olarak göreve başladı. ‘Tarımsal Gelirin İstikrarsızlığının Uzun Dönem Eğilimleri’ başlıklı teziyle doktorasını aldı. Rockefeller bursuyla, 1957 yılında, Chicago Üniversitesi’ne giderek, iki yıl boyunca T.W. Schultz ile çalıştı. Daha sonra Türkiye’ye döndü. Çalışmalarını, ‘Türkiye Ziraatında Arz Fonksiyonu’ başlıklı doçentlik teziyle sürdürerek, 1961 yılında doçent unvanını aldı. Doktora ve doçentlik tezlerinin birleşimini 1975 yılında Tarım ve Gelişme adıyla yayınladı. Aynı yıllarda Ford Foundation bursu ile SVIMEZ’da (Roma) iki yaz ve ISEA’da (Paris) bir yıl çalıştı. Bu yıllarda ‘İktisadi Düşünce Tarihi veya Politik İktisadın Evrimi’ adlı kitabını yayınladı. 1994’te İstanbul Üniversitesi’nden emekli olan Kazgan, İstanbul Bilgi Üniversitesi’nin kuruluşuna “Kurucu Vakıf Üyesi ve Kurucu Rektörü” olarak katıldı ve aynı üniversiteden “emeritus” olarak emekli oldu.
Kazgan’ın, İktisadi Düşünce, Tarım ve Gelişme, Ekonomide Dışa Açık Büyüme, Tanzimat’tan 21. Yüzyıla Türkiye Ekonomisi, Küreselleşme ve Ulus-Devlet ve Türkiye Ekonomisinde Krizler, 1929-2008 gibi kitapları ile çok sayıda makale ve araştırmaları; ayrıca, Dünden Bugüne Türkiye ve Rusya: Politik, Ekonomik ve Kültürel İlişkiler (derleyenler G. Kazgan – N. Ulçenko), Kuştepe Araştırması (der. G. Kazgan), Kuştepe Gençlik Araştırması (der. G. Kazgan) ve İstanbul Kenti Gençlik Araştırması (der. G. Kazgan) gibi araştırma ve derlemeleri bulunmaktadır.