Bu çalışma aynı zamanda açık erişim olarak yayınlanmaktadır. Kitabın matbu kopyasını satın almadan okumak için:

KİTABI OKUMAK İÇİN TIKLAYINIZ

“Tüm yöntemsel tartışmalar kuramsaldır” cümlesine gerçekten inanan iki sosyal bilimci olarak, bu kitapta kuramı düşünmeye, tartışmanın nasıl bir kuramsal çerçeveden kurgulandığını anlamanın gerekliliğine vurgu yapmaya çalıştık. Kuramla kurulan bu ilişki; bu alanda ilgili yazına da referansla bilginin nasıl oluştuğunu; en kişisel kaygılardan ilham alan bir araştırma sorusunda dahi, özel isimleri paranteze aldığımızda hangi kuramsal bilgiye katkı sunmaya çalıştığımızı anlama gayretidir. Sorular eşliğinde en temelde neyi merak ettiğimizi ve bu meraktan yola çıkarak, nasıl bir araştırma sorusu ve önerisi geliştirmemiz gerektiğini netleştirmeye çalışıyoruz. Buna istinaden de uygun yöntemi ya da yöntemleri düşünüyoruz. Bu noktada yaptığımız işin “zanaat” kısmı devreye giriyor. Veriye, ampirik olana karşı şüphecilik aslında daha iyiye, daha doğru yöntemleri geliştirmeye bizleri yöneltiyor. Yöntem araçlarında dikkat edilmesi gerekenleri; sorunun nasıl sorulduğundan yanıtın nasıl verildiğine kadar tüm araçları anlatırken yaptığımız birçok çalışmaya referansla detaylandırmaya gayret ediyoruz. Tam da bu farklı örnek çeşitliliği ve bazı açılardan “peki ama nasıl daha az hata yaparız?” sorusuna vermeye çalıştığımız yanıt bizi bu kitabı yazmaya yöneltti. Zaman da dâhil olmak üzere kısıtlı kaynaklar ve imkânları da göz önüne alarak; çeviri olmayan veya daha çok ilgili yazının Türkçe derlenmesi şeklinde organize edilmeyen, okuru sorularla düşünme yolculuğuna davet eden ve her bir araştırmasında kullanacağı araçlar için tekrar tekrar bakıp faydalanacağı bir el kitabı hayal ettik. Bu nedenle de kitabı mümkün olduğunca konuşma dilinde, çok fazla referansa boğmadan ve özellikle alandaki ihtiyaçlara yanıt verebilecek şekilde toplumsal araştırmalarda bir rehber olması hedefi ile kaleme aldık.

YAZARLAR

ÖNSÖZ

 

1 BİLGİNİN KAYNAKLARI VE BİLİMSEL BİLGİ

Giriş

Bilmenin Kaynakları

Belirsizlik ve Bilme Açlığı

Bilginin Farklı Kaynakları

“De omnibus dubitandum est”

Bilimsellik Nedir?

 

2 GERÇEKLİK NEDİR? PARADİGMALAR

Giriş

Gerçeklik Nedir?

Bilmenin Tarihi

Modernizm Öncesi

Modernizm

Modernizm Sonrası - Post Modernizm

Bilgi Nasıl İlerler? Paradigmalar

Paradigma Örnekleri

 

3 ARAŞTIRMA SORUSU NASIL SORULUR?

Giriş

Araştırma Sorusu Tasarlama

Biçimsel Özellikler

Araştırma Sorusu Geliştirme Adımları

 

4 TOPLUMSAL ARAŞTIRMADA ETİK

Giriş

Araştırmada Etik

Araştırma Sürecinde Etik Aşamalar

Kuramların Sorgulanması

Araştırmanın Kaynağı

Araştırma Araçları ve Onam Formu

Sahada Saygı

Araştırma Yazımı

Araştırma Sonrası

 

5 ÖRNEKLEM NASIL ÇEKİLİR?

Giriş

Örneklem Tasarım Tarihi

Örnekleme Kavramları

Evren

Örnekleme Çerçevesi

Örneklem

Merkezi Limit Teoremi

Hata Payı

Örnekleme Yöntemleri

Olasılıklı Olan ve Olmayan Örneklemler

Olasılıklı Olmayan Örneklemler

Olasılıklı Örnekleme Yöntemleri

Basit Rassal Örnekleme

Sistematik Rassal Örnekleme

Katmanlama

Kümeleme

Çok Aşamalı Örnekleme

Niteliksel Çalışmalarda Örneklem

 

6 İNSANLAR NASIL YANIT VERİR?

Giriş

Yanıt Verme Süreci

Kodlama

Anlama

Çağırma/Getirme

Yargılama

Raporlama

Yanıt Verme Sürecinde Farklı Örnekler

Hızlı ve Yavaş Yanıt Vermek

Sosyal Arzu Edilebilirlik ve Diğer Yanlılıklar

 

7 SORU NASIL SORULUR?

Giriş

Açık Uçlu Sorular

Kapalı Uçlu Sorular

Soru Formu Tasarım ve Kullanımı

Farklı Veri Toplama Yöntemleri

Soru Formlarının Test Edilmesi

 

 

8 DERİNLEMESİNE GÖRÜŞMELER

Giriş

Derinlemesine Görüşmelerin İşlevi ve Kullanım Alanları

Derinlemesine Görüşmelerde Farklı Yöntemsel Yaklaşımlar

Derinlemesine Görüşmeler Tasarlamak

Derinlemesine Görüşmelerde Örneklem

Derinlemesine Görüşmelerde Araçlar

Derinlemesine Görüşmelerde Dikkat Edilecekler

Veri Analiz Etmek

Naturalizm mi, Etnometodoloji mi?

 

9 ODAK GRUPLAR

Giriş

Odak Grupların İşlevi ve Kullanım Alanları

Neden Odak Grup Yapalım?

Odak Grup Sonuçlarını Nasıl Kullanabiliriz?

Odak Grup Tasarlamak

Odak Gruplarda Örneklem

180 Odak Grup Dinamikleri ve Moderasyon

Odak Grupların Analizi

 

10 TOPLUMSAL ARAŞTIRMADA DENEYLER

Giriş

Sosyal Bilimlerde Deney

Neden Deney Yapmalıyız?

Deneyler Ne İşe Yarar?

Deney Türleri ve Tasarımı

Deney Türleri

Deneysel Yöntem Kavramları

Deneysel Yöntemde Örneklem

Yarı-Deney Türleri

Deneysel Yöntemin Geçerliliği

Deney Tasarımları

Doğal Deney

 

11 İÇERİK ANALİZİ

Giriş

İçerik Analizi Örnekleri

İçerik Analizi Paradigmaları

Temel İçerik Analizi

Yorumlayıcı İçerik Analizi

Niteliksel İçerik Analizi

İçerik Analizinde Örneklem

 

DİZİN

_

Emre Erdoğan

Galatasaray Lisesi ve Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden mezun olan Emre Erdoğan aynı bölümde doktorasını tamamladı. 1996’dan itibaren kamuoyu araştırmaları yapan Erdoğan 2003 yılında bağımsız bir araştırma şirketi olan Infakto RW’yu kurdu. 2005 yılından itibaren Boğaziçi Üniversitesi ve İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde yarı zamanlı olarak Araştırma Metotları ve İstatistik dersleri veren Erdoğan, 2015 yılından itibaren İstanbul Bilgi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde tam zamanlı öğretim üyesi olarak çalışmaktadır. Doç. Dr. Erdoğan; dış politika ve kamuoyu, siyasal katılım, genç ve çocuğun iyi olma hali; gönüllülük, sosyal sermaye ve sosyal gelişim konularında çok sayıda araştırma yürütmüş ve yayın yapmıştır.

Pınar Uyan Semerci

İstanbul Bilgi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde öğretim üyesi olan Uyan Semerci, 2007 yılından beri Göç Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi müdürlüğü yapmaktadır. Lisans, Yüksek Lisans ve Doktora derecelerini Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden alan Uyan Semerci’nin akademik çalışma alanları siyaset felsefesi, karşılaştırmalı siyaset, sosyal politika ve sosyal bilimlerde metodolojidir. Prof. Dr. Uyan Semerci; evrensellik, adalet, haklar, katılım, vatandaşlık, insani gelişim, yapabilirlik yaklaşımı, yoksulluk, göç, kolektif kimlik oluşumları ve çocuğun iyi olma hali konularında birçok araştırma projesi yürütmüş, makale ve kitap yayını yapmıştır.