Zorunlu Göç Deneyimi ve Toplumsal Bütünleşme: Kavramlar, Modeller ve Uygulamalar ile Türkiye
Türkiye geçici koruma kapsamında bulunan Suriyelilerin ülkelerine gönüllü ve sürdürülebilir bir ortamda geri dönüşlerinin veya bir kısmının üçüncü ülkelere yerleştirilme olasılıklarının son derece düşük olduğu gerçeğiyle karşı karşıya bulunmaktadır. Bu durum Türkiye’yi hem devlet hem de toplumsal olarak Suriyelilerin ülkeye uyumlarının sağlanmasına yönelik zorlu bir süreç ile baş başa bırakmış bulunmaktadır. Özçürümez ve İçduygu’nun kaleme aldıkları bu kitabı bu sürecin çesitli boyutlarını irdeleyen hem akademik tartışmalara hem de politika yapım çabalarına özgün ve ufuk açıcı katkıda bulunan hızla ana referans niteliğine de kavuşacak bir çalışma olarak değerlendiriyor, konuyla ilgili akademisyenlere, uzmanlara ve yetkililere hararetle tavsiye ediyorum.
Prof. Dr. Kemal Kirişci, Brookings Enstitüsü
Göçün farklı türleri konusunda olağanüstü birikimleri ve çalışmaları olan Özçürümez ve İçduygu’nun büyük bir titizlik ile ortaya koydukları bu çalışma, sadece var olan gerçekliğin analizini değil, aynı zamanda çok aktörlü göç yönetişimi model arayışlarına da son derece başarılı bir karşılık veriyor. Türkiye’nin gelişen göç yönetişim sisteminde yerel insiyatifin öneminin hem ilkeler hem de saha bulguları ile ele alındığı bu çalışma pek çok akademik çalışma ve yönetim aktörü için önemli bir yol gösterici olacaktır.
Prof. Dr. Murat Erdoğan, Türk-Alman Üniversitesi
2011 yılından beri yaşanan Suriye krizi, milyonlarca insanı yerinden ederken, sadece Suriye halkını değil, başta komşu ülkeler olmak üzere bu göç sistemine dahil olan tüm toplumları da derinden etkiledi. Bu kitap, Türkiye’nin uluslararası koruma ilkesi ile başlayan (2011-2013), yaşam destek odaklı bir yaklaşım (2013-2016) ile devam eden etkileşimli toplumsal bütünleşme (2013-2019) yönetişim modelini üç dönemde analiz etmekte. Bunu yaparken de çalışma yasamı, eğitim, sağlık ve barınma alanlarını odağına almakta. Türkiye’de gittikçe genişleyen göç alanında bilgi üretimine katkı sağlayacak; göç, kamu politikası, yönetisim, sosyal hizmetler alanlarında çalışanlar için de çok önemli bir kaynak.
Doç. Dr. Deniz S. Sert, Özyeğin Üniversitesi
Giriş
BİRİNCİ BÖLÜM
Kavramlar ve Modeller Açısından ‘Sosyal Uyum’ ve ‘Toplumsal Bütünleşme’
‘Sosyal Uyum’ ve ‘Toplumsal Bütünleşme’ Kavramları
Yönetişim Açısından ‘Sosyal Uyum’ ve ‘Toplumsal Bü tü nleşme’
‘Sosyal Uyum’ ve ‘Toplumsal Bü tü nleşme’ Sü reçlerinde Kü ltü rel Unsurların Yeri
Zorunlu Göç, ‘Sosyal Uyum’ ve ‘Toplumsal Bütünleşme’ Arasındakı Bağın Kavramsallaştırılması
‘Sosyal Uyum’ ve ‘Toplumsal Bü tü nleşme’ Kavramlarının Türkiye’de Zorunlu Göç Alan Yazınında Kullanımı
‘Sosyal Uyum’ ve ‘Toplumsal Bü tü nleşme’nin Kavramsallaştırılmasının Uygulama Yaklaşımlarıyla Bağlantıları
‘Sosyal Uyum’ ve ‘Toplumsal Bü tü nleşme’ Ekseninde Göç Yönetişimi
Araştırma Tasarımı
‘Yaşam Destek Odaklı Yaklaşım’dan ‘Etkileşimli Toplumsal Bütünleşme Yönetişim Modeli’ne Evriliş
İKİNCİ BÖLÜM
Türkiye’de ‘Sosyal Uyum’, ‘Toplumsal Bütünleşme’ ve Çalışma Yaşamı
Kavramsal ve Kuramsal Çerçeve
Mevcut Durum Analizi
Yasal Çerçeve
Çalışma Yaşamı ve Zorunlu Göç Yönetişimi Dönemselleşmesi
Çalışma Yaşamı Yönetişim Aktörleri
Çalışma Yaşamı ve Zorunlu Göç Yönetişimi: Aktörler Arası Etkileşim
Çalışma Yaşamı Politikaları Alanındaki Uygulama Örnekleri
Yerel Dü zeydeki Uygulama Örnekleri
Ulusal Dü zeydeki Uygulama Örnekleri
Çalışma Yaşamı Alanındaki Uygulama Örneklerine İlişkin Çıkarımlar
Araştırmaya İlişkin Sonuç ve Değerlendirmeler
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Türkiye’de ‘Sosyal Uyum’, ‘Toplumsal Bütünleşme’ ve Eğitim Ekosistemi
Kavramsal ve Kuramsal Çerçeve
Mevcut Durum Analizi
Yasal Çerçeve
Eğitim Ekosistemi ve Zorunlu Göç Yönetişimi Dönemselleşmesi
Eğitim Ekosistemi ve Yönetişim Aktörleri
Eğitim Ekosistemi ve Zorunlu Göç Yönetişimi: Aktörler Arası Etkileşim
Eğitim Politikaları Alanındaki Uygulama Örnekleri
Aktörler Arası Etkileşimle Gerçekleşen Proje Uygulamaları Örnekleri
Eğitim Ekosistemi Alanındaki Uygulama Örneklerine İlişkin Çıkarımlar
Araştırmaya İlişkin Sonuç ve Değerlendirmeler
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Türkiye’de ‘Sosyal Uyum’, ‘Toplumsal Bütünleşme’ ve Sağlık Ekosistemi
Kavramsal ve Kuramsal Çerçeve
Mevcut Durum Analizi
Yasal Çerçeve
Sağlık Ekosistemi ve Zorunlu Göç Yönetişimi Dönemselleşmesi
Sağlık Ekosistemi ve Zorunlu Göç Yönetişimi: Aktörler Arası Etkileşim
2016 Öncesi: Yaşam Destek Odaklı Yaklaşım
2016 Sonrası: Etkileşimli Toplumsal Bütünleşme Yönetişim Modeli
Sağlık Politikaları Alanındaki Uygulama Örnekleri
Araştırmaya İlişkin Sonuç ve Değerlendirmeler
BEŞİNCİ BÖLÜM
Türkiye’de ‘Sosyal Uyum’, ‘Toplumsal Bütünleşme’ ve Barınma
Kavramsal ve Kuramsal Çerçeve
Mevcut Durum Analizi
Barınma ve Yaşam Mekânı Politikaları Alanında Uluslararası Standartlar ve Uygulamalar
Barınma ve Konut Politikası Alanında Türkiye’deki Yasal ve Kurumsal Çerçeve
Barınma ve Zorunlu Göç Yönetişimi Dönemselleşmesi
‘Sosyal Uyum’ ve ‘Toplumsal Bütünleşme’ Alanında Barınma ve Konut Politikalarındaki Yaklaşımlar Açısından Türkıye’nin Durumu
Araştırmaya İlişkin Sonuç ve Değerlendirmeler
ALTINCI BÖLÜM
Türkiye’de ‘Sosyal Uyum’, ‘Toplumsal Bütünleşme’ ve Yerel Yönetimler Örnekleri
Zorunlu Göç ile Gelen Kişilere Yönelik Hizmetler Açısından Belediye Uygulamaları Modelleri
Sultanbeyli Belediyesi
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi
Yerel Düzeyde Zorunlu Göç Yönetişimi Açısından Ortaya Çıkan İki Model
Model 1: Eşgüdümlü Yayılmış Küçük-Dünya Çalışma Ağları
Model 2: Bütünleşik Küçük-Dünya Çalışma Ağları
YEDİNCİ BÖLÜM
Sonuç
Merkez Kamu Kurumlarının Rolü ve Projelendirmeyle Kamu Politikası Yapımı: Türkiye’de Göç Yönetişiminin Yenilikçi Araçları Olarak Küçük-Dünya Çalışma Ağları
Kademeli Kurumsal Dönüşüm: Türkiye Göç Yönetişımi’nde Değişen Kurumsal Çerçeve
Sosyal Yardım ve Kalkınma İlişkisi: Göç Yönetişimi’nde Uluslararası Kurumlar Tarafından Kaynak Sağlanan Sosyal Koruma ve Sosyal İçerme Süreçlerinden Öteye
Uluslararası, Ulusal ve Yerel Düzeylerde Göç Yönetişimi Açısından İletişim Stratejileri
Ana Akım ya da Özel Gereksinim Odaklı Uygulamalar: Mültecilere Yönelik Sürdürülebilir Programların Nitelikleri ve Hedefleri
Kentlerde Kültürlerarası Etkileşim Açısından Toplum Merkezleri
Kaynakça
Dizin