Bu Resim Ne Anlatıyor? Alegori
Zerrin İren Boynudelik, “Bu resim ne anlatıyor?” sorusuna yanıt arayan kitap dizisinin dördüncüsünde geç ortaçağ, Rönesans ve Barok dönemlerde yapılan, kompozisyon, içerik ve anlam bakımından zengin ama bir o kadar da karmaşık ve yanlış anlamalara müsait alan olan alegori konulu resimleri inceliyor.
Görsel metinlerde alegorik anlatımları çözmek eğlendirici olabildiği gibi bazen kafa karıştırıcıdır. Çok katmanlı anlamlar içeren bu tür resimlerde bazı ayrıntıları fark etmek kolay olmayabilir. Anlatılan ya da anlatılmak istenen karmaşıklaştıkça resmin çözümlenmesi de güçleşir. Geri plandaki anlamları görebilmek için ihtiyacımız olan şey, yazılı kaynaklar ve kavramların üzerinde mutabakata varılmış sembollerinin bilgisidir.
Bu kitapta, toplamda yüz seksen üç örnek üzerinden alegorik anlatımların en çok kullanıldığı alanlar olarak, erdem ve günahlar (kötü huylar), özgür sanatlar, esin perileri (müzler), duyular, elementler, mevsimler ve ayların konu edildiği resimlerdeki saklı anlamlar açığa çıkarılıyor.
Kitabın sonunda yer alan simgeler tablosu, bu konuda çalışmış sanatçıların referans aldıkları yazılı kaynakların bilgileri ve sözlük, alegorik anlatımların anlaşılmasını okuyucu için kolaylaştıracaktır.
ÖNSÖZ 7
SUNUŞ Hilmi Yavuz 9
GİRİŞ 13
AVRUPA RESMİNDE ALEGORİ 17
ERDEMLER 25
Kardinal Erdemler: Adalet, Basiret, Metanet, Ölçülülük
Teolojik Erdemler: Hayırseverlik, İman, Umut
ÖLÜMCÜL GÜNAHLAR / KÖTÜ HUYLAR 127
Kibir, Hırs, Kıskançlık, Öfke, Oburluk, Şehvet, Tembellik
ÖZGÜR SANATLAR 181
Trivium: Diyalektik/Mantık, Gramer, Retorik
Quadrivium: Aritmetik, Geometri, Astronomi, Müzik
MÜZLER 205
Kalliope, Kleio, Thalia, Melpomene, Euterpe, Erato,
Polymnia, Terpsikhore, Urania
DUYULAR 231
Görme, İşitme, Koklama, Tatma, Dokunma
ELEMENTLER 251
Su, Hava, Toprak, Ateş
MEVSİMLER VE AYLAR 267
İlkbahar, Yaz, Sonbahar, Kış
ALEGORİLER VE SİMGELERİ 287
SÖZLÜK 292
KAYNAKÇA 299
GENEL DİZİN 309
SANATÇILAR DİZİNİ 318
MÜZELER DİZİNİ 321
Zerrin İren Boynudelik
ODTÜ Eğitim Fakültesi Sosyal Bilimler Bölümü, Felsefe Programı’nda ve MSGSÜ Arkeoloji ve Sanat Tarihi bölümlerinde Lisans, İTÜ Mimarlık Fakültesi Sanat Tarihi Programı’nda Yüksek Lisans ve Doktora eğitimini tamamladı. 1982-1987 yılları arasında yayıncılık ve film yapım şirketlerinde, 1991-1994 yıllarında İBB Atatürk Kitaplığı’nda çalıştı. 1993-1998 yıllarında MSGSÜ’nde ders verdi. 1998-2014 yıllarında YTÜ Sanat ve Tasarım Fakültesi, Sanat Bölümü’nde öğretim üyesi olarak görev yaptı. Adatepe Taşmektep ve Adatepe Zeytinyağı Müzesi kurucuları arasında yer aldı. Çeşitli dergilerde yayınlanmış güncel sanat yazılarının yanı sıra, 2011 yılında Mahmut Boynudelik’le birlikte hazırladığı Zeytinin Renkleri: Sanat Tarihinde Zeytin İmgesi kitabı Umur Yayınları tarafından, Bu Resim Ne Anlatıyor: İkonografi kitabı 2016 yılında, Bu Resim Ne Anlatıyor: Mitoloji kitabı 2017 yılında İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları tarafından basıldı. 2012 Ağustos sayısından bu yana Toplumsal Tarih dergisinde Avrupa Resim Tarihi üzerine yazıları yayınlanıyor.