İktisadi gelişmede 20. yüzyılın ikinci yarısına damga vuranlar Doğu Asya ülkeleri oldu. “Mucize”leri ve bunalımlarıyla dünyanın ilgi odağı bu ülkeleri ne kadar tanıyoruz?_x000D_
_x000D_
İktisadi gelişme alanında 20. yüzyılın ikinci yarısına damgasını vuranlar, Doğu Asya ülkeleri oldu. Bir dönem yarattıkları “mucize” ve ardından geçirdikleri bunalımlarla dünyanın ilgi odağı olan bu ülkeleri ne kadar tanıyoruz? Bu ülkelerin, tüm dünyada ekonomi uzmanları tarafından ilgiyle izlenen deneyimlerinden Türkiye için ne gibi dersler çıkarılabilir? Devlet Planlama Teşkilatı’nın (DPT) kuruluş yıllarında kurumda görev yapan, uzun yıllar birçok Doğu Asya ülkesinde Dünya Bankası uzmanı olarak bulunan, bu anlamda birinci elden bir deneyime sahip Attila Sönmez bu kitabında, sözkonusu ülkelerde ekonomik sıçrama ya da “mucize” diye tanımlanan modelin dinamiklerini, her ülkenin tarihsel süreç içindeki özgün özelliklerini vurgulayarak irdeliyor. Kalkınmaya yönelik ekonomik gelişmelerin hangi sonuçlara yol açarak, bunalımlara dönüştüğünü farklı yöntemlerle ele alan Sönmez’in istatistiki veriler, çok sayıda tablo ve grafikle desteklediği eserinin en önemli yanı ise, bu deneyimden Türkiye’nin çıkarması gereken dersleri tartışması. Yazar bunu yaparken, Türkiye’nin kalkınma sorununu geniş bir tarihsel ve ekonomik perspektifle gündeme getiriyor.

_

Attila Sönmez

1934’te Elazığ’ın Keban ilçesinde doğdu. Diyarbakır’da Ziya Gökalp Lisesi’ni bitirdikten sonra Fransa’da Grenoble Üniversitesi Hukuk ve İktisat Fakültesi’nden mezun oldu. 1959-61 yılları arsında Paris’te Institut de Sciences Economiques Appliquées’de araştırmacı olarak çalışan Sönmez, Paris Üniversitesi’nde devlet doktorasını tamamladıktan sonra yurda dönerek Devlet Planlama Teşkilatı’nda çalışmaya başladı. DPT’de İktisadi Planlama Dairesi’nde iken Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı’nın hazırlık çalışmalarına katılan Atilla Sönmez, uzman iktisatçı olarak görev yaptığı kurumda önce Uzun Vadeli Planlar şube başkanlığı daha sonra da İktisadi Planlama Dairesi’nin başkanlığında bulundu.

DPT’den ayrıldıktan sonra bir süre Somali hükümetinin Planlama Teşkilatı’nda iktisadi ve sosyal planlama danışmanı olarak çalışan Sönmez, askerlik hizmetinden sonra ODTÜ Ekonomi ve İstatistik Bölümü’nde yardımcı profesör olarak görev yaptı, 1969-71 arasında rektör yardımcısı oldu. 1972’de ODTÜ’den ayrılan Attila Sönmez aynı yıl Dünya Bankası’na girdi. İlk sekiz yıl çeşitli Afrika ülkeleri üzerinde iktisatçı olarak çalıştı. 1980-95 yılları arasında Hindistan, Filipinler, Endonezya ve Çin gibi Asya ülkelerinde yaşadı ve bu ülkelerde Dünya Bankası’nın iktisatçısı ve temsilcisi olarak görev yaptı. Dünya Bankası’nda en son görevi, Pekin’de Dünya Bankası Grubu başkanı (1990-92) ve Çin’den sorumlu dairenin İktisat Müşavirliği (1992-95) oldu. Sönmez’in Doğu Asya”Mucizesi” ve Bunalımı kitabı dışında Türkçe ve yabancı dillerde yazılmış birçok makalesi, rapor vb. çalışması bulunmaktadır.