Görkemli Palmira harabelerinin, hepimizin ortak görsel hafızasına yerleşme nedeni, Palmira hakkındaki haberlerle, daha öncesinde bu konuda duyduklarımız ve bildiklerimize dayanır. Çok eski bir tarihi olan bu bölge, ne yazık ki son yıllarda bir savaş alanına dönüşmüş ve bölgede yaşayanlar yeri doldurulamayacak kayıplar vermiş, hayatta kalanlar da yerlerinden edilmiştir. IŞİD’in (DAEŞ) bölgeyi acımasızca istilası ve işgali, hem tarihi kalıntılara hem de bölge halkının varlığına en büyük darbeyi vurmuştur. Kültür yok edilmiş, yüzyılların hatırası, antik kalıntılar ve restore edilmiş yapılar dinamitlenerek yerle bir edilmiş, heykeller çekiçlerle parçalanmış, küçük objeler kırılmış, mumyalar imha edilmiştir._x000D_
_x000D_
Bir bölgenin kültürel mirasını korumanın belkemiğini kayıtlar ve belgeler oluşturur. İşte bu anlayışla Minna Silver, Gabriele Fangi ve Ahmet Denker de modern teknoloji ve görüntüleme yöntemleriyle Palmira kentine havadan ve uzaydan ne şekilde yaklaşabileceğimizi saptadı. Eski haritalar, çizimler, tablolar, fotoğraflar ve dijital görüntülerin tümü, bu kültür mirasının kayıt ve belgelenmesine katkıda bulunmustur._x000D_
_x000D_
Yasemin Alptekin’in çevirisiyle Türkçeye kazandırılan bu kitap, Suriye’nin orta yerinde, etrafı çöl kumlarıyla çevrili yeşil bir vahada yer alan antik Palmira kentinin kültür mirasını anlamaya yardımcı olacak ve hatıraları koruyacak görseller sunmaktadır. Son yıllarda uluslararası haberlerin odağı haline gelen bu kentin durumu, Suriye’de 2011 yılında baslayan iç savaş nedeniyle pek çok farklı evrelerden geçti. Hem bu antik kent hem de Palmira‘da yaşayan halk talan ve yıkımlarla karsı karsıya kaldı. Bu kitap, Palmiralılara ve kentin yaralarını sarma sürecine ithaf edilmiştir; bu çalışma Suriyelilerle paylaştğımız Palmira’nın kültür mirasını anlatmaktadır.

Önsöz
Çevirenin Sözü

1 Mekânın Anılardaki Yeri
Hafızalara Kazınacak Bir Resim
Palmira’nın Yeniden Keşfi
Kalıntılar, Palmira Müzesi ve Konuk Evi
Anıları Yok Etmek
Kalıntıların ve Objelerin Dijital Ortamda Rekonstrüksiyonu

2 Palmira’ya Havadan, Uzaydan ve Karadan Bakış
Hava Arkeolojisi ve Uydu Görüntüleri
Göçebe ve Yerleşik Yaşamın İzlerini Sürmek
Çöl, Step ve Kıyılardaki Kervan Yolları
İpek Yolu Üzerindeki Dokumalar ve Renkler

3 Kentlerin Altında Gömülü Kalmış Kentlerin Ortaya Çıkarılması
Yerleşik Yaşam Evrelerinin Toprak Üstüne Çıkarılması
Bronz ve Demir Çağlarında Tadmor
Helenistik Kent
Roma Devrinde Palmira’nın Yerleşim Düzeni
Palmira Bölgesi

4 Kitabe ve Görsellerdeki Aşiretler, Aileler ve Bireyler
Göçebelik, Aşiretler, Boylar ve Aileler
Amoriler, Suteanlar ve Aramiler
Yunan-Roma Dönemi Halkları: Palmira Aramileri, Yahudiler ve Araplar
Antik Portreler Galerisi
Antik Dönemde Palmiralıların Özel Hayatı
İlk Hristiyanlardan İslâm’a, Araplar ve Yahudiler
Köylüler ve Bedevi Toplum

5 Romalılarla Persler Arasında Palmira’nın Kaderi
Odenathus ve Roma-Pers Çatışmaları İ.S. 252-256
Palmira ile Fırat Arasındaki Savunma Boşluğunun Doldurulması
Zenobya ve Palmira - Roma Çatışmaları, İ.S. 268-272
Zenobya-Halabiye-Zalabiye

6 Palmira’nın Kalbi Bel Tapınağı
Yunan-Roma Döneminde Palmira’da Din
Bel Tapınağı’nın Tasarımı ve Yapısının Belgelenmesi
Tapınağın Tahribi ve Transformasyonu
Kitle Kaynaklı Çalışmalar ve Tapınak Harabelerinin 3B Dijital Restorasyonu
Mazinin Modellenmesi, Sanal Geriçatım ve Sarmal Deneyim

7 Zafer Takı ve Büyük Sütunlu Yol
Palmira’nın Sembolü, Zafer Takı
Kente Giriş Noktalarının Görüntülenmesi, Geriçatımı ve Rekonstrüksiyon ve 3B Basımı
Büyük Sütunlu Yol

8 Büyük Sütunlu Yol’daki Kutsal ve Halka Açık Alanlar
Nabu Tapınağı
Baalşamin Tapınağı
Diokletianus Hamamları
Tiyatro
Agora, Gümrük Binası, Palmira Vergi Kanunu

9 Palmiralı Ruhları Ölümsüzleştiren Mezarlar
Nekropolis-Ölüler Kenti
Mezar Yapıları Olarak Kuleler
Saray, Ev Mezarlar ve Mezarlık Tapınakları
Hypogea-Yeraltı Mezarları
Alainê Ailesine ait Grotto
Palmira’da Mumyalar ve Mumyalama

10 Diokletianus Ordugâhı, Hristiyan Bazilikalar ve Arap Kaleleri
Diokletianus Ordugâhı ve İki Tapınak
Hristiyan Bazilikalar
İslâm ve Arap Kaleleri

Sonsöz

EK Suriye’de Dairesel Fotogrametri Yoluyla Mimari Mirasın Belgelenmesi
Gabriele Fangi

Açıklama
Küresel Fotogrametri
Bel Tapınağı
Palmira Zafer Takı
Palmira Tiyatrosu
Elahbel Kule Mezarı
Veri Tabanının Oluşturulması
Teşekkür
Okuma Önerileri

İsim Dizini
Kavram Dizini

_

Ahmet Denker

Dijital modelleme, sanal rekonstrüksiyon ve 3D animasyon alanlarında uzman bir mühendistir. Palmira ve Efes gibi birçok arkeolojik alanda çalışan Denker, sanal olarak bu alanları yeniden yapılandırmıştır. İstanbul Bilgi Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi’nde görev yapmaktadır.


Gabriele Fangi

Fotogrametri, geomatik ve dijital modelleme alanlarında uzman bir mühendis olan Fangi, 2020 yılında hayata gözlerini yummuştur. Başta Palmira olmak üzere özellikle Suriye bölgesinde çalışmalar yürütmüş, Yakın Doğu’daki antik bölgeleri dijital olarak belgelendirmiş ve modellemiştir. Son olarak Universita Politecnica delle Marche’de, Geomatik Mühendisliği Bölümü’nde görev yapmakta olan Fangi, UNESCO’nun Suriye uzmanı kadrosunda da yer almıştır.


Minna Silver

Profesyonel bir arkeolog olan Silver, coğrafi bilgi sistemleri alanında uzmandır. Uzun bir dönem Yakın Doğu’da yaşamış ve Palmira bölgesinde, Palmira Müzesi için on yıldan fazla çalışmalar yürütmüştür. University of Oulu’da Yakın Doğu Arkeolojisi Bölümü’nde görev yapmaktadır. UNESCO’nun Suriye uzmanı kadrosunda yer almaktadır.