Yunan felsefesi ve buna dayanarak biçimlenen düşüncenin insanlık tarihine yaptığı en büyük katkı “zihnin keşfedilmesi”dir. Bu “keşfin” sonucunda oluşan düşünceleri, onları temsil eden filozofları, kuramlarını ve bunların arkalarında yatan sistematik yöntemleri bilmeden ilkçağ felsefesinin doğru bir biçimde kavranamayacağı açık bir gerçektir._x000D_
_x000D_
İşte buradan hareketle beş ciltlik bu eserin yazarı Prof. Dr. Ahmet Arslan kitabı yazarken izlemeye çalıştığı yöntemin “filozofların kendi eserlerine, birincil kaynaklara dayanmak” olduğunu ve böylelikle okurun “filozofun metniyle doğrudan karşılaşma” imkânına sahip olacağını dile getiriyor._x000D_
_x000D_
Ege Üniversitesi öğretim üyesi Ahmet Arslan, İlkçağ Felsefe Tarihi’nin Sofistlerden Platon’a adlı ikinci cildinde, önce Sofistleri ele alarak, onların özel öğretileriyle görüşlerinin genel bir değerlendirmesini yapmaktadır. Kitabın ikinci kısmında, Sofistlere tepki olarak ortaya çıkan Sokrates’in hayatı, kişiliği ve ölümüne yer verilmekte, Küçük Sokratesçi okullar hakkında bilgi verilmektedir. Arslan, eserinin üçüncü kısmında ise Farabî’nin ‘Tanrısal Platon’ diye adlandırdığı Platon’u ve Platonculuk diye tanımlanan dünya görüşünü tüm yanlarıyla; varlık, bilgi, doğa, din ve siyaset felsefesine ilişkin temel öğretileriyle birlikte ele almaktadır._x000D_
_x000D_
“Felsefe, varlıkların varlıklar olmaları bakımından bilimidir. Bu iki filozof, Platon ve Aristoteles, felsefeyi yaratmışlar, onun ilkeleri ve temellerini ortaya koymuşlar, esaslarını ve ayrıntılarını tamamlamışlardır. Felsefenin gerek küçük, gerekse büyük meselelerinde onlara dayanmamız gerektiği gibi kolay veya zor konularında da yine onlara başvurmak zorundayız. Onların felsefenin her alanında ortaya koydukları şeyler kusursuz ve lekesiz bir durumdadır.” Farabi, İki Filozofun, Tanrısal Platon’la Aristoteles’in Görüşlerinin Uyuşması

Önsöz

BİRİNCİ KISIM Sofistler
1 Giriş
6 Sofistlerin Ortaya Çıkışında Etkili Olan Felsefe-Dışı Nedenler
Felsefi Nedenler
Kaynaklar
Sofistlerin Genel Özellikleri
2 Erken Dönem Sofistleri
Protagoras
Hayatı ve Eserleri
Bilgi ve Varlık Kuramı
Ahlâk ve Siyaset Kuramı
Tanrı ve Din Kuramı
Gorgias
Hayatı ve Eserleri
Öğretisi
Prodikos
Hippias
3 Geç Dönem Sofistleri
Antiphon
Thrasymakhos
Kallikles
Lycophron
Kritias
4 Sofistlerin Genel Bir De¤erlendirilmesi

İKİNCİ KISIM Sokrates ve Küçük Sokratesçi Okullar
1 Sokrates’in Hayat› ve Kiflili¤i
2 Öğretisi
Bilgeliğin Hareket Noktası Olarak Bilgisizlik
Mekanikçiliğe KarşıErekbilimcilik
Tanrı ve İnsan
Tanım ve Tümel
Sokratesçi Tümevarım
Erdem, Bilgi ve Mutluluk
Erdem Bilgidir ve Kimse Bilerek Kötülük Yapmaz
3 Sokrates’in Duruşması ve Ölümü
4 Küçük Sokratesçi Okullar
Euklides ve Megara Okulu
Antisthenes ve Kinik Okul
Aristippos ve Kirene Okulu
Phaidon ve Elis-Eretria Okulu

ÜÇÜNCÜ KISIM Platon
1 Hayatı ve Kişiliği
Hayatı
Eserleri
2 Platonculuk Nedir?
3 Platon’un Temel Problemi
4 Platon’un Yöntemi
5 Platoncu Büyük Varsayım veya Varlık Felsefesine Giriş
6 İdealar Kuramı veya Platon’un Varlık Felsefesi
Platon’u İdealar Kuramı’nı Ortaya Atmaya Götüren Nedenler
Bilimlerin Varlığından İdeaların Varlığına
Ahlâkî Kavramların Varlığından İdeaların Varlığına
Matematiksel Nesnelerin Varlığından İdeaların Varlığına
İdealar Nelerdir veya Nelerin İdeası Vardır?
Ahlâkî Değerler
Estetik Değerler
Varlığın Genel Cinsleri
Herhangi Bir Çokluğu İfade Eden Doğal veya Yapma Her Şey
Matematiksel Nesneler ve Oranlar
Bireysel Varlıklar ve Olaylar
Kötü, Çirkin, Bayağı Şeyler
İdeaların Özellikleri Nelerdir?
İdeaların Temel Özellikleri
İdealarla Parmenides’in Varlık’ı Arasındaki Farklar
İdealaı›n Yeri: İnsan veya Tanrı Zihni?
İdealarla Duyusal Dünya Arasındaki İlişkiler
Tümel-Tikel İlişkisi
Asıl (Orijinal)-Kopya İlişkisi
Mağara Benzetmesi
Pay Alma (Meteksis), Hazır Bulunma (Parousia) veya Taklit Etme (Mimesis)
Matematiksel Nesneler Ne Tür Bir Varlığa Sahiptirler?
Duyusalda Gerçekleşmiş Olarak Matematiksel Şeyler
Birer İdea Olarak Matematiksel Şeyler
Matematikçinin Asıl Konusunu Oluşturan Şeyler Olarak Matematiksel Şeyler
Matematiksel Şeylerin Ontolojik Statüsü
İdealar Kuramı’nın İlk Şekline Yöneltilen İtirazlar
Bayağı, Çirkin veya Kötü Şeylerin İdeası Var mıdır?
Duyusal Şey, İdeanın Bütününden mi, Bir Parçasından mı Pay Alır?
Üçüncü Adam İtirazı
İdealar Sadece Zihinlerimizde Bulunan Şeyler Değildirler
İdealar Duyusal Şeylerin Asıl Örnekleri (Paradigmalar) de Olamazlar
İdeaların Bilgisinin Bu Dünyadaki Duyusalların Bilgisine Bir Katkısı Yoktur
Bilgi İdeaların Bilgisi ise Tanrı Duyusal Dünyayı Bilemez
İdealar Kuramı’nın İyileştirilmesi veya Kuramın İkinci Şekli
İdealar Dünyası İçine Hayat, Hareket ve Ruhu Sokmak Gerekmektedir
Önermenin İmkânını Oluşturmak Gerekmektedir
İdealarla Duyusal Şeyler ve İdealarla
İdealar Arasında İlişkiler Kurmak Gerekmektedir
Yanlış Nedir ve Nasıl Mümkündür?
Varlık Kuvvettir; O Halde Hayat ve Harekettir
En Yüksek Cinsler Öğretisi
Var Olmayan, Başka Olandır
Birlikli, Organik, Hiyerarşik Bir Bütün Olarak İdealar Dünyası
İdealar Kuramı’nın Son Şekli: Sayılar Olarak İdealar
İdea-Sayılar Kuramı’nın Hareket Noktası
İdea-Sayıların İlkeleri veya Unsurları
İdea-Sayılar Kaç Tanedir?
İdea-Büyüklükler veya İdea-şekiller
İdea-Say›ıarla Matematiksel Sayılar Arasındaki Farklar
İdealar Kuramı’nın Son Şekline Göre Varlıklar Hiyerarşisi
Platoncu ve Pythagorasçı Sayı Metafiziklerinin Karşılaştırılması
7 Bilgi Kuramı veya Felsefesi
Bilgi Duyum veya Algı Değildir
Bilgi Algıysa, Doğru veya Yanlış Yoktur
Bilgi Algıysa, Varlık veya Gerçek Diye Bir şey Yoktur
Bilgi Algıysa, Rüyayla Gerçek Hayat Arasında Bir Fark Yoktur
Bilgi Algıysa, Her Şeyin Ölçütü İnsan Olamaz
Bilgi, Doğruluk ve Yararlılık
Duyum veya Algı Gelecekle İlgili Şeylerde İşe Yaramaz
Duyumcu Bilgi Kuramı Gücünü Herakleitosçu Varlık Kuramından Almaktadır
Bilim, Doğru Sanı veya Kanıta Dayanan Doğru Sanı da Olamaz
Bilgi Hatırlamadır (Amnesis)
İnsan Ne Bildiği, Ne de Bilmediği Bir Şeyi Araştırabilir
Bilgi Bilinen, Ancak Bilincinde Olunmayan Bir Bilginin Hatırlanmasıdır
Hatırlanan Bilginin Daha Önceki Bir Hayatta Kazanılmış Olması Gerekir
Empirik Kanıt
“Bilgi Hatırlamadır” Tezinin Avantajları
Ruh-Beden Ayrımı ve Ruhun Ölümsüzlüğü Görüşünün Öncüleri
Beden ve Duyular Gerçek Bilgi veya Bilim İçin Bir Engeldir
Fikirlerimizin Kaynağı Duyumlarımız Değildir
Tersine Duyumlarımız Ancak Fikirlerimiz Sayesinde Bir Anlam Kazanırlar
Platon ve Kant
Bilimin Doğru Açıklama Modeli
Bölünmüş Çizgi Benzetmesi
Bilgi Hiyerarşisinin Temelinde Varlık Hiyerarşisi Vardır
Temel Varlık Türleri
Temel Bilgi Türleri
Temel Varlık Türlerinin Sayısı Üç mü, Yoksa Dört müdür?
Tahmin (Eikasia)
İnanç (Pistis)
Çıkarsamacı Bilgi (Dianoia)
Saf Akılsal Bilgi veya Sezgi (Noesis)
Matematik, Diyalektik midir?
Platon ve Doğa Bilimleri
Mistik Bilgi
Aşk Nedir?
Aşkın Türleri
Aşkın En Yüksek Türü: Bilgelik Aflk›
Varlık ve Akılsallığın Üstü ve Ötesi Olarak İyi İdeası
Doğrudan Temas, Görü, Keşiş ve Aydınlanma Olarak Bilgi
İkili Bölme Yöntemi
Tanımlamanın İki Ana İşlemi: Bölme ve Toplama
Doğru Bölme, İkili Bölmedir
İkili Bölme Yöntemine Göre Sofistin Tanımlanması
İkili Bölme Yöntemi ve Karışımlar veya Türler Olarak İdealar
8 Doğa Öğretisi veya Kozmolojisi
Platon İçin “Doğa” Bir Gerçekliği İfade Eder mi?
Platon İçin “Doğa Bilimi” Diye Bir Şey Olabilir mi?
Doğa Araştırması, Doğanın Kendisinin Yapısı Gereği Bir Bilim Olamaz
Evren Yaratılmıştır ve Bütün Olarak Güzeldir
Evrenin Meydana Gelmesinin Nedeni, Tanrı’nın Cömertliğidir
Evrenin Temel Özellikleri
Platoncu Astronomi
Platoncu Biyoloji
Madde veya Yer Ö¤retisi
Madde, Zorunluluktur
Evrenin Ezeli mi, Yoksa Zamanda mı Meydana Gelmiş Olduğu Tartışması
9 Ruh Kuramı veya Psikolojisi
Ruh, Kendiliğinden Hareketin İlkesidir
Ruh, Ezeli ve Ebedidir
Ruh, Temel Bir Tözdür
Ruh, Maddeye Düşmüştür
Ruh-Beden İlişkisi
Ruhun Kısımları
Akıl, İrade ve İştah
Gelecek Hayat
10 Tanrı Kuramı veya Teolojisi
Platon’a Göre Dinin Anlamı ve İşlevi
Tanrı veya Tanrılara İlişkin Doğru ve Yanlış İnançlar
Tanrıtanımazlığın Nedenleri
Erekbilimsel Tanrı Kanıtlaması
Tanrı, En Yüksek Ruhtur
Tanrısal İnayet Vardır
Tanrı Savunması
11 Siyaset Felsefesi
Platoncu Siyaset Felsefesinin Temel Varsayımları
Evren, Toplum ve İnsan Benzerliği
Ahlâkî Sorunla Siyaset Sorunu Arasindaki İlişkiler
Platon’da Ahlâk Sorunu Siyaset Sorununa mı Tabidir?
Devlet Diyalogunun Diğer Adı: Adalet Üzerine veya Adil Adam Üzerine
Ahlâkî Bir Kavram Olarak Adalet
Platon, Makyavel ve Hegel
Doğru İnsan İçin Doğru Site
Bir Organizma Olarak Toplum ve Devlet
Devlet
Toplumun Kaynağı
İlk veya İlkel Toplum
Medeni veya Siyasal Toplum
Yönetenler ve Yönetilenler
Kast Toplumu mu, Sınıflı Toplum mu?
Yönetenlerin Eğitimi
İdeal Toplumda Sanat ve Sansür
Mülkiyet ve Aile
Toplumsal Adalet ve Hiyerarşi
İdeal Toplumda Kadının Yeri
İdeal Toplumda Evlilik ve Çocuklar
İdeal Devlet Gerçekleşebilir mi?
İdeal Toplumun Yöneticisi Olarak Filozof; Filozofun Özellikleri ve Eğitimi
Bozuk ve Kusurlu Rejimler, Devletler
Devlet Adamı
Yasa Koyucu ve Yasa
Devletlerin Yeni Bir Sınıflandırılması
Yasasız Rejimlerin En İyi Türü Olarak Demokrasi
Yasalar
Siyaset Felsefesinin Genel Bir De¤erlendirilmesi
Kaynakça
449 Dizin

Felsefe, varlıkların varlıklar olmaları bakımından bilimidir. Bu iki filozof, Platon ve Aristoteles, felsefeyi yaratmışlar, onun ilkeleri ve temellerini ortaya koymuşlar, esaslarını ve ayrıntılarını tamamlamışlardır.Felsefenin gerek küçük, gerekse büyük meselelerinde onlara dayanmamız gerektiği gibi kolay veya zor konularında da yine onlara başvurmak zorundayız. Onların felsefenin her alanında ortaya koydukları şeyler kusursuz ve lekesiz bir durumdadır.
Farabi

_

Ahmet Arslan

Ahmet Arslan 1944 yılında Urfa’da doğdu. Lisans ve lisans üstü öğrenimini Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Felsefe bölümünde yaptı. 1978 yılında doçent, 1988 yılında profesör oldu. 1979 yılında Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde (o zamanki adı Sosyal Bilimler Fakültesi) Felsefe bölümünü kurdu. Yirmi yıl boyunca bu bölümün başkanlığını yürüttü. 1996 yılından bu yana Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nün başkanlığını yürütmekte olan yazar İngilizce, Fransızca, Almanca ve Arapça bilmektedir. Osmanlı Kelam düşüncesi, Ortaçağ İslam Felsefesi, İkçağ Yunan Felsefesi alanlarında kitap ve makaleleri bulunan yazarın ayrıca çeşitli Batı dilleri ve Arapça’dan yaptığı çok sayıda çevirisi vardır. Ahmet Arslan’ın Kemal Paşa-zade’nin Tehafüt Haşiyesi, İstanbul, 1987; Haşiye Ala’t-Tehafüt Tahlili, İstanbul, 1987; İbni Haldun, 3. Baskı, Ankara, 2002; Felsefeye Giriş, 8. Baskı, Ankara, 2005; İslam Felsefesi Üzerine, Ankara, 1999; İslam, Demokrasi ve Türkiye, 2. Baskı, Ankara, 1999; İlkçağ Felsefe Tarihi (Başlangıçlarından Atomculara Kadar), İzmir, 1995 adlı eserlerinin yanı sıra Aristoteles, Metafizik, 2. Baskı, İstanbul, 1996; F. Rosenthal, Erken İslam’da Mizah, İstanbul, 1997; F.A. Lange, Materyalizmin Tarihi ve Günümüzdeki Anlamının Eleştirisi, 2.Baskı, İstanbul, 1998; Farabi, İdeal Devlet (El-Medinetü’l-Fazıla), 2. Baskı, Ankara, 1997; İlimlerin Sayımı (İhsaü’l-Ulum), Ankara, 1999; Mutluluğun Kazanılması (Tahsilüs-Saade), Ankara, 1999; Lenn E. Goodman, İslam Hümanizmi, İstanbul, 2006 adlı çevirileri bulunmaktadır.