Prof. Dr. Bilsay Kuruç bu çalışmasında, 1920’li ve 1930’lu yılların iktisat dünyasını ele alırken büyük devletlerin tümünün 20. yüzyıl başındaki ekonomilerini iç içe öykülerle adeta bir roman kıvamında anlatıyor: _x000D_
_x000D_

Patronluğu devretmekte direnen İngiltere, yerini gözüne kestirmiş “temiz” aile çocuğu ABD, mızmız Fransa ve mahallenin kabadayısı Almanya ve iki köylü ülkesinde, iki isyancı çocuk, Sovyetler Birliği ve Türkiye…

_x000D_
_x000D_
_x000D_
Kitap kapitalizmin bugünü ve yarınına da ışık tutuyor. 20. yüzyılın bugünlere nasıl bir yoldan geldiğini kavramamızı sağlıyor. Kuruç, kitabın ikinci kısmında ise bugünden çok farklı olan Cumhuriyet’in kuruluş yıllarını ve Mustafa Kemal dönemini, yeni devletin sanayileşme ve bağımsızlık arzusuyla ülkedeki yeni yetme kapitalizmin ibretlik çekişmelerini mercek altına alıyor.

BİRİNCİ KISIM Büyük Devletler

BİRİNCİ BÖLÜM Eski Fotoğraflar
Ha Altın, Ha Sterlin...
Bir Zamanlar Bir Bismarck Vardı
Kömürle ve Demirle
Karteller
Ve Bankalar...
“Kopenhag’laştırılmalıdır!”

İKİNCİ BÖLÜM “Kıyamet”ten Sonra Ekonomi: 1920’ler
Savaş Büyükse Parayı Bozar
İngiltere Üzerinde Güneş Batıyor (mu?)
Amerikan Rüyası mı, Kâbusu mu?
Carnegie’den Morgan’a Giden Yol
Kapitalizmin Canevi Neresi?
Bir Ara Özet
“İmzalayan Eller Kırılsın!”
“Bir ya da Birkaç Kuşağı Yok Etmek!”
“Küçük Adama Tahammül Edemiyorum!”
Kral Midas’a Ne Oldu?
Sessiz Başkan ve Hızlı Büyüme
Borsaya Birkaç Yudum Viski
Gazap Üzümleri ve Mühendis Başkan
“Okuma Bahtsızlığına Uğradığım Rapor”
“Kapitalizmin Bir Amigosu”
İki Devrim Arasında
“Fransız Devrimi’ni 40-1 Yendik!”
“Köylülük İte Kaka Götürülemez!”
Parti Devletine Doğru
“Das Weltkapital” Ne Yapacak?
Tek Ülkede Sosyalizm mi?
Muhalefetin “Stratejik” Önemi
Tek Ülkede Sosyalizm
Kadrolar, Sanayileşme ve Planlama
Daha Çok Sanayi Yatırımı, Daha İleri Teknoloji
İki İş İçiçe: Strateji ve Plan
Darlıklar ve Zıtlaşmalar
“Üyeler Ağırbaşlı, Sakin Kişilerdir”

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Ağır Yıllar: 1930’larda Dünya
Elveda Dünya, Merhaba İmparatorluk
Yeni Oyun İçin Yeni Mimari
Niçin Denk Bütçe?
Az Pişmiş (Rafadan) Altın
Dünyanın Krizleri Birleşiniz!
Hazarda ve Seferde
İnananlar, İnanmayanlar
Kapitalizm Kapitalistlere Bırakılabilir mi?
“Senin Milyonlarını İstemiyorum, Bayım!”
“Gerici Bir Yönetim, İş Görmeyen Bir Kongre”
Tulumbanın İlk Suyu
Ceplere Para Koyalım
Sermaye Ne Yapıyor?
Her Şeyden Önce “İş”
Siyasette “Özel” Uygulamalar
Dövizler, Paralar, Fiyatlar, Bonolar...
“Büyük Almanya”
Uluslararası Model
“Yüzyıl Gerideyiz; ya On Yılda Kapatırız ya da...”
“Her Şeye Kadrolar Karar Verir!”
Sanayi Karargâhını Kırpıp Yıldız Yapmak
Planlamanın Yükselişi
Köylülük ve Tarım
Âcil Sorun ve Beklenmeyen Hamle
“Başarıdan Serseme Dönmek”
Tarım Modeli
Muhalefet Yok mu, Var mı?
“İtiraf Legalliği Ortaçağlarda Kalmış Bir Şeydir”
İstikrar Eşittir Deflasyon
Dikişler Tutmuyor
“Blum Geleceğine Hitler Gelsin!”
Mutsuz Sona Doğru
Tüm İktidar Kime?
Kesintiler Rejimi Değiştirmiyor
Ekonomiyi Ne Zaman, Kim Yönetir?
Görevler ve Sahipleri

İKİNCİ KISIM Türkiye

BİRİNCİ BÖLÜM “Ateşle, Demirle ve Kanla”
Misak-ı Milli ve Teşkilat-ı Esasiye
Siyaset Bekleyemez
İktisadiyat, Maarif, Nafia...
İktisat Kongresi’nden Fırka Kongresi’ne
İki İzmir Konuşması

İKİNCİ BÖLÜM “1923’te Ankara’da Kalmak Ne Demekti, Bilir misiniz?”
Zor Yıllar
Devleti Kurmak
Barışı ve Kentleri Kurmak
Merkezi Kontrol

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM “Saklanacak ve Güvenilecek Para Yalnız Türk Parasıdır”
Denk Bütçe ve Hazine Birliği
Türk’ün Para ile İmtihanı
“Masum Ruhlar”
Cumhuriyetin Merkez Bankası
Buhran Yıllarının Sıkıntısı
Özveri Ne Demektir?
Denk Bütçe + Sağlam Para

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM “Bir Vakitler Şimendiferler, Bankalar, En İyi Tarlalar, Ecnebilerin Elinde İdi”
İlk Birikim
“Unsur-u Asli”
“İstiklal-i Tam”
İstekler Sağanağı ve “Misak-ı İktisadi”
“İktisat Politikası Bizden Sorulur”
Sermaye Bizimkilerin Elinde Biriksin
İki Yoldan Hangisi?
Devletçilik Ufukta Görününce
“Bizi Çok, Hep Daha Çok Destekleyin”
Milli İktisat Siyasal Formül İster
“Bize Yakın Olmayan, Yönetemez”
Milli İktisadın Yeni Çerçevesine Doğru
Tasarrufları Toplamak ve Kullanmak
Merkezden Kontrol Özel Kesime Güvencedir
Ateşten Gömlek: Emek-Sermaye İlişkileri

BEŞİNCİ BÖLÜM “Bir Karış Fazla Şimendifer”
“Yap-İşlet”le Milli Politika Olur mu?
“Hafif Hafif İnliyordu!”
“Bizimkiler Alman Raylarından Dört Kat Dayanıklı Çıktı”
Veda Töreni

ALTINCI BÖLÜM Mustafa Şeref Bey’in Öyküsü: “İktisadiyatta Esas Olan, Memlekette İstihsal Kuvvetlerini Yaratmak, Arttırmaktır”
İşin Esası: Üretim Güçleri
Buhranın Kökeni: Banka Egemenliğindeki Sanayi
Yeni Bir Sanayi Modeli
“Anarşik Vaziyet” Yerine Toplumsal Barış
Nasıl Bir Devletçilik?
Tepkilerden Bir Demet

YEDİNCİ BÖLÜM “Sanayileşmeyi Hususi Teşebbüslere Bırakırsak En Az İki Asır Daha Bekleriz”
“Bütün Milli Kuvvet Kaynakları”
“Sömürge Ekonomisinden Kurtulmak”
“Bugünkü Medeniyet, Kömüre ve Demire Dayanır”
“Organik ve Planlı Bir Ekonomi Yaratmak”
“Modern ve İleri Bir Millet Endüstrisiz Olamaz”
Sanayi Sitesi mi, “Silikon Vadisi” mi?
Olgunlaşmanın İşareti: Kurumlaşma

SEKİZİNCİ BÖLÜM “Halkımız Yaradılıştan Devletçidir”
Önce Siyasal Model
Devletçiliğin Özü: Sanayi
Adım Adım Geliştirilen Çerçeve
Özel Sermaye, Himaye ve Liberalizm
Ekonomide Devletçilik: Yoktan Varolan Bir Çerçeve
“Fırkamız Devletçidir”
Kamu Kesimi Hukuki Varlık Kazanıyor

DOKUZUNCU BÖLÜM “Bir Memlekette Kim Daha Az Kazanıyorsa, Dış Açığı O Öder”
Dışa Açık Vermek Ne Demektir?
Niçin Korumacılık?
Tüccar O Yanda mı, Bu Yanda mı?
Malımızı Alanın Malını Almak
“Milli Tüccar”

ONUNCU BÖLÜM “Mösyö Müller’in Raporu Ne Oldu Efendiler?”
Millileştirme
“Yabancılar Bizi Beğeniyor mu?”
Bütünleşme mi, Bağımsızlık mı?
İşin Püf Noktası: Yerli Özel Sermaye
Borç Yiğidin Kamçısı mı?
Anadolu’yu Asya’dan Kurtarmak!

ONBİRİNCİ BÖLÜM “Üreten Köylü Milletin Efendisidir”
Köylü mü, Çiftçi mi?
“Makinalaşmak İstiyorum”
“Uzmanlarımız Azdır”
“Köylünün Eline Bir Kuruş Geçiyor”
Dünya Buhranı Gelince
Bilim ve Kombina

ONİKİNCİ BÖLÜM “Toprak İşleyenin”
“Esir Gibi Çalışan Türk Köylüleri”
Görünen Köy Kılavuz İstiyor
“Agrerlerin Istırabı, Büyük ve Milli Istıraptır”
Büyük Topraklılar: “Köyün Düzeniyle Oynamayın!”
Köyü Eğitmenin Yolları
Büyük Topraklılar Direniyor
Son Sözler
Bağdaşmazlıklar
20. Yüzyılın Ön Projesi
İnandırıcılık ve Kontrol: Bir İngiliz Sorunu
Sermayenin Gelişen Dokusu
Küçük ve Yalnız Emperyalist
Büyük, Âciz, Şaşkın, Cüretkâr
Kapitalizm İçinde Reformcu Kavga
Savaştan Sonra Köylüler ve Ekonomi
NEP’in Tükenişi
Yabancı Sermaye İstemek
Yararlanılabilecek Kaynaklar
Dizin

Ben kendi adıma, böyle bir “yeniden öğrenme” sürecini tetikleyen bu dev yapıt için Bilsay’a “eline sağlık” diyorum.
Prof. Dr. Korkut BORATAV

_

Bilsay Kuruç

1935’te İstanbul’da doğdu. İstanbul Erkek Lisesi’ni ve İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’ni bitirdi. 1963’te Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ne asistan olarak girdi. Doktora, doçentlik ve profesörlük derecelerini burada aldı. Yurt dışında Pittsburgh, Sussex üniversitelerinde araştırmalar yaptı. Oslo Üniversitesi’nde Leif Johansen ile büyüme ve planlama üzerine çalıştı. 1975-1977 yıllarında CHP Araştırma Bürosu (Göreme Sokak)’nun sorumluluğunu üstlendi. Öğretim üyeliği yanında 1978-79 yıllarında Devlet Planlama Teşkilâtı Müsteşarı, 1992-2004 yıllarında Merkez Bankası Banka Meclisi üyesi olarak görev yaptı. Evli ve iki çocuk babasıdır.