Bu çalışmanın amacı, sosyal koruma, güvenlik ve yerel yönetim harcamalarını, konu ile ilgili akademik tartışmaların ışığında ele almak ve bu alanlarda kamunun harcama boyutunu incelemeye katarak tartışma alanını genişletmektir. Sosyal koruma harcamalarının hangi sosyal politika programlarına yöneltildiği ve tekil politika alanlarında nasıl değişimler yaşandığı verilerin mümkün kıldığı tüm alt politika ayrımları için ayrı ayrı incelenmiş ve sosyal politika alanının yapısı harcamalar üzerinden ele alınmıştır. Kitapta ESSPROS yöntemini kullanarak sosyal koruma harcamaları ve SIPRI yöntemi kullanılarak askeri harcamalar hesaplanmıştır. Yoksullara yönelik harcamalar ve engellilere yönelik harcamaların yanı sıra, SGK ve sağlık harcamaları uzun dönemli olarak incelenmiş ve şehir hastanelerinin Sağlık Bakanlığı bütçesine etkisi tartışılmıştır. İç güvenlik harcamaları incelenirken örtülü ödeneğin yer aldığı Başbakanlık ve Cumhurbaşkanlığı’nın harcamalarına da yer verilmiştir. Kitapta yerelleşme tartışmaları ile birlikte İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin harcamaları ve borçları ele alınmaktadır. Bu kitap, 2009 yılından itibaren çeşitli yıllarda İstanbul Bilgi Üniversitesi Sivil Toplum Çalışmaları Merkezi’nin bünyesinde yer alan STK Eğitim ve Araştırma Birimi tarafından yayımlanan kamu harcamalarını izleme kılavuzlarının ve kılavuzlardan sonra kamuoyu ile paylaşılan güncelleme notlarının tümünün birikimi üzerine kaleme alınmıştır.

Tablo ve Çizim Listesi
Önsöz
BİRİNCİ KISIM Sosyal Harcamalar
1 Türkiye’de Sosyal Politika Alanının Dönüşümü
Volkan Yılmaz - Nurhan Yentürk
Giriş
Refah Devleti Tartışmaları: Yeni Dönem, Yeni Devlet
Geçmişten Bugüne Türkiye’de Sosyal Politika Alanı
Türkiye’de Sosyal Politika Uygulamalarının Yeniden Dağıtımdaki Rolü
Emeklilik
Sağlık Hizmetleri
Konut
Çalışma Hayatı ve İşsizlik Sigortası
Sosyal Yardımlar
Türkiye’de Vergi Yapısının ve Dış Borçların Yeniden Dağıtımdaki Rolü
Sonuç Yerine
2 Türkiye’de Sosyal Koruma Harcamaları Kimi Koruyor?
Nurhan Yentürk
Giriş
Sosyal Koruma Harcamalarını İzleme Yöntemi ve Kapsam
Türkiye’de Sosyal Koruma Harcamaları: 2006-2017
Sosyal Koruma Harcamalarının Uluslararası Karşılaştırılması
Sonuç Yerine
3 Yoksullara Yönelik Harcamalarda Ön Plana Çıkanlar
Nurhan Yentürk
Giriş
Yoksullara Yönelik Harcamaların Ayrıştırılması
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve Bakanlığa Bağlı Harcamalar
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Tarafından Yapılan Ödemeler
2022 Sayılı Kanun Çerçevesinde Yapılan Ödemeler
Engellilere Yönelik Evde Bakım Aylığı
Eşi Vefat Etmiş Kadınların Maaşları
Muhtaç Asker Ailelerine Yapılan Ödemeler
Muhtaç Asker Çocuğu Yardımı
Öksüz ve Yetim Yardımı
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu (SYDTF)
Sosyal Hizmet ve Yardım Harcamaları Yapan Diğer İlgili Kurumlar
Mahalli İdarelerin Sosyal Yardım ve Sosyal Hizmet Harcamaları
Fakirlere Kömür Yardımı
Sosyal Destek Programı (SODES)
GAP İdaresi, İnsani ve Sosyal Gelişme Genel Koordinatörlüğü
Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün Sosyal Yardım ve Sosyal Hizmet Harcamaları
Sonuç Yerine
4 Türkiye’de Sosyal Güvenlik Reformu: Sosyal Güvenlik Harcamalarının Uzun Dönemli Analizi
Volkan Yılmaz - Nurhan Yentürk
Giriş
Sosyal Güvenlik Sisteminin Kısa Tarihi
Sosyal Güvenlik Harcamalarının Seyri: 2007 Öncesi
Sosyal Güvenlik Harcamalarının Seyri: 2007 Sonrası
Sağlık ve Emeklilik Sistemlerinde Gelir Gider Dengesi: 2013 Yılı Örneği
Sonuç Yerine
5 Türkiye’de Kamusal Sağlık Harcamalarının Tarihsel Seyri ve Geleceği
Nurhan Yentürk - Volkan Yılmaz
Giriş
Farklı Kurumların Tanımlarıyla Sağlık Harcamaları
Kamusal Sağlık Harcamalarının Tarihsel Seyri: 1988-2017
Kamunun Kişisel Sağlık Harcamaları
Kamunun Kurumsal Sağlık Harcamaları
Kişi Başına Kamu Sağlık Harcamaları ve Uluslararası Karşılaştırmalar
Sağlık Bakanlığı Harcamaları, Yatırımları ve Şehir Hastaneleri
Sonuç Yerine
6 Türkiye’de Engellilere Yönelik Kamu Harcamalarının On Yıllık Seyri: Engellilerin Bir Dezavantajlı Hedef Kitle Olarak İnşası
Volkan Yılmaz - Nurhan Yentürk
Giriş
Türkiye’de Engellilere Yönelik Kamu Harcamalarının Kapsamı
Ulaşılabilen Harcamalar
Ulaşılamayan Harcamalar
Yöntem ve Veri Kaynakları
Türkiye’de Engellilere Yönelik Kamu Harcamaları: 2006-2017
Sonuç Yerine
İKİNCİ KISIM Güvenlik Harcamaları
7 Türkiye’de Askerî Harcamalar: 2006-2017
Nurhan Yentürk
Giriş
SIPRI Metodolojisine Göre Askerî Harcamaları İzleme Yöntemi ve Kapsam
Yayınlardan İzlenebilen Askerî Harcamalar
Milli Savunma Bakanlığı (MSB)
Jandarma Genel Komutanlığı (JGK) ve Sahil Güvenlik Komutanlığı (SGK)
Savunma Sanayi Müsteşarlığı (SSM)
Kısıtlı Olarak İzlenebilen Askerî Harcamalar
Savunma Sanayi Destekleme Fonu (SSDF)
Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu (MKEK)
Köy Korucularının Maaş ve Silahları
Örtülü Ödenek/Gizli Hizmet Giderleri
Barışı Destekleme ve Koruma Harekâtlarına Katılım
TÜBİTAK Bünyesindeki Askerî ARGE Harcamaları
Dış Kredi Faiz Ödemeleri
KKTC’ye Askerî Yardımlar
Verilere Ulaşılamayan Askerî Harcamalar
Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı
Silahlı Kuvvetlerden Emekli Personelin Emeklilik Ödemeleri
Toplam Askerî Harcamaların Gelişimi: 2006-2017
Sonuç Yerine
8 Türkiye’de İç Güvenlik Harcamaları: 2006-2017
Nurhan Yentürk
Giriş
İç Güvenlik Harcamalarını İzleme Yöntemi ve Kapsam
Toplam İç Güvenlik Harcamaları
İç Güvenlik Harcamalarında Artışın Kaynakları
Emniyet Genel Müdürlüğü’nün İç Güvenlik Harcamalarındaki Artış
İçişleri Bakanlığı’nın İç Güvenlik Harcamalarındaki Artış
Milli İstihbarat Teşkilatı’nın İç Güvenlik Harcamalarındaki Artış
Başbakanlık ve Cumhurbaşkanlığı Harcamaları ve Örtülü Ödenek: 2006-2017
Başbakanlık Harcamaları ve Örtülü Ödenek
Cumhurbaşkanlığı Harcamaları ve Örtülü Ödenek
Sonuç Yerine
ÜÇÜNCÜ KISIM Yerel Yönetim Harcamaları
9 Türkiye Nereden Yönetiliyor? Merkezi Yönetim
ve Mahalli İdarelerin Harcamalarının Karşılaştırılması
Nurhan Yentürk - Yakup Kadri Karabacak
Giriş
Uluslararası Karşılaştırmalar
Mahalli İdarelerin Harcamalarının Dağılımı
Mahalli İdarelerin Harcamalarının iller Bazında İncelenmesi
İllerin Vergi Gelirlerine Katkısı
Sonuç Yerine
10 İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), Bağlı Kurulaşları ve Şirketlerinin Harcamaları (2006-2016)
Nurhan Yentürk - Yakup Kadri Karabacak
Giriş
İBB Harcamalarının Gelişimi
İBB Harcamalarında Planlanan ve Gerçekleşen Harcamalar
İBB Harcamalarının Amaçlarına Göre Dağılımı
Bağlı Kuruluşların Gelir ve Giderleri
İETT
İSKİ
İBB İştiraki Olan Şirketlerin Harcamaları
İBB Gelirlerinin Dağılımı
İBB’nin Gelir Gider Dengesi ve Dış Borçları
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Harcamalarının Karşılaştırmalı Bir İncelemesi
Sonuç Yerine
SONSÖZ
Kaynakça
Dizin

Türkiye’nin Kamu Harcamaları, sosyal politika alanında bilgilerimizi, kavrayışımızı zenginleştirmenin ötesine de gidiyor. Kitabın bir bölümü, askerî ve (faşizme geçiş ortamında dört nala artan) iç güvenlik harcamalarını kapsıyor. Bir diğer bölüm de, yerel yönetim harcamalarını İstanbul’a odaklanarak inceliyor.
Korkut Boratav, 2 kasım 2018, Habersol

http://haber.sol.org.tr/yazarlar/korkut-boratav/akp-yillarinda-sosyal-harcamalar-250058

_

Nurhan Yentürk

İTÜ’den 1988’de doktor, 1998’de de profesörlük unvanı alan Yentürk, Türkiye ekonomisi ve ekonomik krizler üzerine yayınlar yaptı. 2003 yılında İstanbul Bilgi Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nde Profesör olarak göreve başlayan Nurhan Yentürk halen aynı üniversitenin Sivil Toplum Çalışmaları Merkezi’nin direktörü olarak çalışmaktadır. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları’ndan Sivil Toplum Kuruluşlarına yönelik yayımlanan STK Çalışmaları –Eğitim Dizisi’nin yayın yönetmenliğini yapmakta, STK Eğitim ve Sertifika programlarında çeşitli dersler vermektedir. Kamu harcamalarını izlemek ve savunuculuk yapmak üzere kurulan ve 60’a yakın hak temelli STK’nın üye olduğu Kamu Harcamaları İzleme Platformu’nun sözcülerindendir.