Türkiye Üniversite Tarihi 1: Osmanlı Döneminde Darülfünun (1863-1922)

BİRİNCİ KISIM Darülfünun’a Giden Yol

19. Yüzyılda Darülfunun Kurma Girişimleri

BÖLÜM 1.1 Giriş
Bir Kurum Olarak Üniversitenin Doğuşu
Ortaçağ’da Üniversitelerin Kuruluşu
Üniversiteler ve Bilimsel Devrim
Üniversiteler ve Sanayi Devrimi
Avrupa Bilim ve Teknolojisi Karşısında Osmanlılar
Yüksek Meslek Okullarının Açılması
Mekteb-i Fünûn-ı Harbiye
Mekteb-i Mülkiye
Bilimin Aktarılması
Bilime İlgi ve Bilimsel Topluluklar
19. Yüzyılda Darülfünun Kurma Girişimleri
Darülfünun Kurma Girişimleri
Başarısızlık Nedenleri
Portekiz ile Osmanlı Devleti’nin Karşılaştırılması
Cumhuriyet Döneminde Darülfünun
Cumhuriyet Döneminde İstanbul Darülfünunu
1933 Reform mu Yoksa Devrim mi?
Türkiye’de Üniversite Tarihi Konusunda Yazılanlar
Gazete Yazıları ve Makaleler
Anılar
Yüksek Lisans ve Doktora Tezleri

BÖLÜM 1.2 İlk Darülfünun Girişimi
Darülfünun Kurma Düşüncesinin Doğuşu
Tanzimat Döneminde Eğitimin Örgütlenmesi
Darülfünun Düşüncesinin Doğuşu
Darülfünun Binasının Yapılması
Encümen-i Dâniş
Cemiyet-i İlmiye-i Osmaniye
Cemiyet-i İlmiye-i Osmaniye’nin Kuruluşu
Mehmed Tahir Münif Paşa (1828-1910)
Cemiyetin Faaliyetleri
Mecmua-yı Fünun
Cemiyet’in Faaliyetinin Değerlendirilmesi
Tercüme Cemiyeti
Birinci Darülfünun Girişimi
Darülfünun’da Derslere Başlanması
Derslerin ve Kitaplarının Yayınlanması
Darülfünun’a Yöneltilen Eleştiriler
Darülfünun’un Kapanması

BÖLÜM 1.3 İkinci Darülfünun Girişimi: Darülfünun-ı Osmanî
Maarif-i Umûmiye Nizamnâmesi
Maarif-i Umûmiye Nizamnâmesi’ne Göre Darülfünun
İkinci Girişim: Darülfünun-ı Osmanî
Darülfünun-ı Osmanî’nin Açılış Hazırlıkları
Hoca Hasan Tahsin Efendi (1811-1881)
Ramazan’da Halka Açık Dersler
Darülfünun’un Ders ve Hocalarının Belirlenmesi
Darülfünun’un Önde Gelen Bazı Hocaları
Darülfünun’un Açılış Töreni
Cemaleddin Afganî (1838-1897)
Fizik Laboratuvarının Kurulması
Ramazan Dersleri ve Cemaleddin Afganî Olayı
Darülfünun-ı Osmanî’nin İkinci Yılı
Darülfünun-ı Osmanî’nin Kapanış Nedenleri

BÖLÜM 1.4 Üçüncü Darülfünun Girişimi: Darülfünun-ı Sultanî
Hukuk Öğretimi Konusundaki Girişimler
Darülfünun-ı Osmanî’de Hukuk Dersleri
Kavânîn ve Nizâmât Dershânesi
Mekteb-i Sultanî
Mekteb-i Sultanî’nin Açılışı
Sultanî Mektepleri
Hukuk Mektebi
Hukuk Mektebi’nin Kurulması
Darülfünun-ı Sultanî Nizamnâmesi
Hukuk Mektebi’nin Taşınması Sorunu
Hukuk Mektebi’nin Tatil Olması
Hukuk Mektebi’ndeki Dersler ve Hocalar
Turuk ve Maâbir Mektebi
Turuk ve Maâbir Mektebi’nin Açılışı
Turuk ve Maâbir Mektebi’nde Okutulan Dersler ve Hocalar
Edebiyat Mektebi
Darülfünun-ı Sultanî’nin Yapısı ve Yönetimi
Darülfünun-ı Sultanî’nin Yapısı
Darülfünun-ı Sultanî’nin Yönetimi
Darülfünun-ı Sultanî’nin Malî Yapısı
Öğretim Dili
Darülfünun-ı Sultanî’nin Kapanması
Darülfünun-ı Sultanî’nin Kapanması
Darülfünun-ı Sultanî’nin Özellikleri
Darülfünun-ı Sultanî Yerine Kurulan Okullar
Mekteb-i Hukuk-ı Şâhâne
Hendese-i Mülkiye Mektebi

BÖLÜM 1.5 Tıp Öğretiminin Başlaması
Modern Tıbbın Türkiye’ye Girişi
Modern Tıp ile İlk Temaslar
Şânizâde Ataullah Efendi (1771-1826)
Hekimbaşı Mustafa Behçet Efendi (1774-1834)
Kuruçeşme Rum Darülfünunu
Mısır Tıp Mektebi
Tıphâne-i Âmire
Tıphâne-i Âmire’nin Kuruluşu
Sınıf-ı Evvel’in Açılışı
Cerrahhâne’nin Açılması
Öğretimin Yeniden Düzenlenmesi
Yeni Bina Aranması ve Galatasaray’a Taşınma
Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şâhâne
Avusturyalı Hekimlerin Gelmesi
Mekteb-i Tıbbiye’i Adliye-i Şâhâne
Charles Ambroise Bernard
Yeni Düzenlemeler
Anatomi Ö¤retimi
Öğretim Kadrosu
Tıp Öğretiminin Türkçeye Dönmesi
Mekteb-i Tıbbiye-i Şâhâne’nin Verimi
Cemiyet-i Tıbbiye-i Osmaniye’nin Kurulması
Tıp Öğretiminin Türkçeye Dönmesi
Mekteb-i Tıbbiye-i Şâhâne’nin Etkisi
Gülhane Serîriyât Hastahanesi
Mekteb-i Tıbbiye-i Şâhâne Binası
Mekteb-i T›bbiye-i Mülkiye
Umûr-ı Tıbbiye-i Mülkiye Nezâreti (1906)

KISIM 1 Ekler
EK 1.1 Türkiye’de Yüksek Öğretimin Kronolojisi
EK 1.2 Darülfünun’da Halka Açık Derslerin Açılacapına İlişkin Gazete İlânı
EK 1.3 Darülfünun’da Ders-i Âmm Vuku-ı Küşadı
EK 1.4 Maarif-i Umûmiye Nizamnâmesi’nin Darülfünun ile İlgili Bölümü
EK 1.5 Darülfünun’un Açılacağı ve Öğrenci Olmak İsteyenlerin Başvurması Konusunda Maarif Nezâreti Tarafından Verilen İlân
EK 1.6 Paris’e Gönderilen Hoca Tahsin Efendi ile Selim Sabit Efendi’ye Meclis-i Maarif-i Umûmiye Tarafından Verilen Talimat
EK 1.7 Hukuk Mektebi’nin Nizamnâmesi
EK 1.8 19. Yüzyıldaki Darülfünun Girişimlerinin Kronolojisi

İKİNCİ KISIM Osmanlı Döneminde Darülfünun (1900-1922)

BÖLÜM 2.1 Darülfünun-› fiâhâne (1900-1908)
Darülfünun’un Yeniden Gündeme Gelmesi
Darülfünun-ı Şâhâne (1900-1908)
Darülfünun-ı Şâhâne’nin Açılışı
Darülfünun-ı Şâhâne’nin Teşkilâtı ve Yapısı
Ders Programlarında Yapılan Düzenlemeler
Edebiyat Şubesi’nin Yeniden Düzenlenmesi
Ders Programlarının Yeniden Düzenlenmesi
Diploma Törenleri
Darülfünun-ı Şâhâne’de Eğitim ve Öğretim

BÖLÜM 2.2 II. Meşrutiyet Sonrasındaki Gelişmeler (1908-1914)
İlk Gelişmeler ve Olaylar
İlk Değişiklikler
İttihat ve Terakki’nin Darülfünun’a Bakışı
Maarif Nâzırları
Zeynep Hanım Konağı’nın Darülfünun’a Tahsisi
“Tahlif Senedâtı” Olayı
Hukuk Fakültesi ve Vilâyet Hukuk Mektepleri
Mekteb-i Hukuk Mezunları Cemiyeti
Şam Mekteb-i Tbbiye-i Mülkiyesi
Memurlarn Öğrenciliği
Maarif Nâzırı Emrullah Efendi ve Dönemi
Emrullah Efendi (1858-1914)
İhtiyat Sınıfı
Yabancı Dil Öğretimi
Mekteb-i Hukuk’daki Düzenlemeler
Mekteb-i Mülkiye’deki Düzenlemeler
Öğrencilerin Askerliklerinin Ertelenmesi
Darülfünun Marşı
Yasal Düzenleme Girişimleri
Meclis-i Muallimîn’lerin Oluşturulması
Teflkilât-ı Esasiye ve İdariye Nizamnâmesi
Edebiyat Şubesi’nde Başarısız Reform Girişimi
Yeni Bir Kanun Tasarısı (Haziran 1912)
Tedrisat-ı Âliye Kanun Tasarısı
I. Dünya Savafl› Öncesindeki Düzenlemeler
Darülfünun’un Teşkilât-ı İlmiyesi
Bakalorya Sınavı
Müderris Muavinleri Talimatnamesi
Darülfünun Fahrî Muallimliği
Ulûm-ı Şer’iye Şubesi’nin Kapatılması
Avrupa’ya Öğrenci Gönderilmesi
Darülfünun’un Durumu
Ziya Gökalp ve Darülfünun
Öğrenci Eylemleri ve Örgütleri
İlk Öğrenci Gösterileri
31 Mart Olayı Öncesindeki Gösteriler
Darülfünun Talebe Cemiyeti
Türk Ocağı
Öğrenci Cemiyetleri Nasıl Olmalı?
Balkan Savaşı Öncesindeki Öğrenci Eylemleri
Hukuk ve Mülkiye Öğrencilerinin Edirne Seyahati
İnzibat Nizamnâmesi

BÖLÜM 2.3 Tıp Fakültesi
Tıp Fakültesi’nin Kurulması
II. Meflrutiyet’in Başında Tıp Öğretimindeki Durum
Tıp Fakültesi’nin Kurulması
Mekteb-i Tıbbiye-i Şâhâne’nin Tıp Fakültesi’ne Katılması
Mekteb-i Tıbbiye-i Askeriye
Mekteb-i Tıbbiye-i Askeriye’nin Kurulması
Mekteb-i Tıbbiye-i Askeriye’nin Yapısı
Eczacı Mektebi’nin Kurulması
Dişçi Mektebi’nin Kurulması
Dişçiler Mektebi Kurma Girişimi
Dişçi Mektebi’nin Kurulması
Halid Şazi Bey (1869-1921)
Şefler Hadisesi
Tıp Fakültesi Nizamnâmesi
Çeşitli Olaylar
I. Dünya Savaşı ve Tıp Fakültesi
I. Dünya Savaşı Sırasında Öğretim
Bir “Şehir Efsanesi”nin Doğuşu ve Batışı

BÖLÜM 2.4 I. Dünya Savaşı Sırasında Darülfünun (1914-1918)
İnâs Darülfünunu
Hanımlara Mahsus Serbest Dersler
İnâs Darülfünunu’nun Açılması
İnâs Darülfünunu’nun Sonu
Darülfünun’da Alman Hocalar (1915-1918)
Türk Eğitim Sistemini Almanlaştırma Çabaları
Almanya’dan Öğretim Elemanı Getirme Girişimi
Alman Öğretim Elemanlarının Gelişi
Alman Öğretim Elemanlarının Türkiye’deki Faaliyetleri
Avusturya’nın Alman Öğretim Üyeleri Konusundaki Görüşü
Osmanlı İmparatorluk Üniversitesi
Alman Üniversitesi Kurma Girişimi
Osmanlı İmparatorluk Üniversitesi’nin Yapısı
Almanların Kimya Öğretimindeki Etkisi
Kimya Darülmesaisi’nin Kurulması
Kimyagerlik Öğretiminin Başlaması
Fakülte Dergilerinin Yayınlanması
Yeni Nizamnâme

BÖLÜM 2.5 Mütareke Döneminde Darülfünun (1918-1922)
Mütareke Dönemindeki Olaylar
Mütareke Döneminde Genel Durum
İlk Öğrenci Affı
Hukuk Fakültesi Mezuniyet Çayı
Umûma Açık Dersler (Serbest Dersler) ve Konferanslar
Edebiyat Fakültesi Mezunları Cemiyeti
Necip Asım Bey’e Maarif Nişanı
Muallim Osman Suzî [Bleda] Bey’in Yargılanması
Fransa ile Yakınlaşma Çabaları
Hukuk Fakültesi’nde Yapılan Doktora
Bir Matematik Tezi
İnâs Darülfünunu’nun Sonu
Sadrazam Damat Ferit Paşa’nın Ziyareti
Darülfünun’un İngilizler Tarafından İşgali
Askerî Tıbbiye’nin İşgali
Zeynep Hanım Konağı'nın İşgali
Darülfünun-ı Osmanî Nizamnâmesi
Darülfünun İçin Yeni Nizamnâme
1919 Tasfiyesi
İsmail Hakkı [Baltacıoğlu] Bey’in Darülfünun Hakkındaki Görüşleri
Darülfünun-ı Osmanî (1919-1924)
İlk Emin Seçimi
Darülfünun’a Tüzel Kişilik Verilmesi
Mütareke Döneminde Darülfünun’a Genel Bakış
Mütareke Döneminde Ö¤renci Eylemleri
İzmir’in İşgalini Protesto Mitingleri
Fatih Mitingi
Sultanahmed Mitingleri
Ahmet Selâhattin Bey
Boğazlıyan Kaymakamı Kemâl Bey’in Cenazesi
Tıp Fakültesi’nde Dershane Kavgası
Darülfünun Grevi
Grevin Başlaması
Grevin Yayılması ve Öğrencilerin Örgütlenmesi
Olayın De¤erlendirilmesi ve Sonuç

BÖLÜM 2.6 II. Meşrutiyet Döneminde Darülfünun Bütçeleri
Darülfünun Bütçeleri
II. Meşrutiyet Dönemi Bütçeleri (1909-1918)
Mütareke Dönemi Bütçeleri (1919-1922)
Darülfünun Bütçeleri
KISIM 2 Ekler
EK 2.1 Darülfünun ile İlgili Kanun ve Nizamnâmeler
EK 2.2 Darülfünun-ı Şâhâne Nizamnâmesi
EK 2.3 Maarif Nâzırı Mehmed Celâleddin Bey’in Darülfünun-ı Şâhâne Edebiyat Şubesi’nin Öğretim Süresinin İki Yıla İndirilmesi İçin Mabeyn-i Hümâyûn’a Yazdığı 31 Temmuz 1902 Tarihli Yazı
EK 2.4A Darülfünun-ı Şâhâne’de Okutulan İlm-i Maadin ve Tabakatü’l-arz Dersi için Mineral Örneklerinin Satın Alınması Hakkında Şûrâ-yı Devlet Maliye Dairesi’nin 23 Kasım 1902 Tarihli Kararı
EK 2.4B Darülfünun-ı Şâhâne’de Okutulan İlm-i Maadin ve Tabakatü’l-arz Dersi için Mineral Örneklerinin Satın Alınması Hakkında 24 Aralık 1902 Tarihli İrade
EK 2.5 Darü’l-hayr’ın İlgası ve Teferruatı Hakkında Kanun
EK 2.6 Darülfünun Konferans Salonu’nun Tarihçesi
EK 2.7 Bilumum Memurîn ve Müstahdemîn ile Muallimînin Fırka ve Cemiyet-i Siyasiyeye Memnuiyet-i İntisabı Hakkında İrade-i Seniye
EK 2.8 Maarif Nezâreti’nin Darülfünun ve Diğer Yüksek Okul Muallimlerinden Yalnız Okul İçinde ve Derslerde Parti Propagandası Yapmayacaklarına Dair Senet Alınmasına İlişkin 6 Ekim 1912 Tarihli Yazısı
EK 2.9 Meclis-i Vükelâ’nın Darülfünun ve Diğer Yüksek Okul Muallimlerinden Yalnız Okul İçinde ve Derslerde Parti Propagandası Yapmayacaklarına Dair Senet Alınmasına İlişkin 6 Ekim 1912 Tarihli Kararı
EK 2.10 Darülfünun Marşı
EK 2.11 Meclis-i Muallimînlerin Kurulması ve Görevlerine İlişkin 8 Kânun-ı Evvel 1327 [21 Aralık 1911] Tarihli Talimat
EK 2.12 Darülfünun’un Suret-i Teşkili ve İdaresine Dair Kaleme Alınan Nizamnâmenin Esbab-ı Mucibesi
EK 2.13 Yüksek Öğretim Kanun Tasarısı (1912)
EK 2.14 İstanbul Darülfünunu’nun Teşkilât-ı İlmiyesi
EK 2.15 Mekteb-i İdâdîye Nehârî Talebesile Mekteb-i Âliye Talebesinden Fakr-ü-zarûretleri Mütehakkık Olanların Ücûrâtdan İstisnasına Dair Kanun
EK 2.16 Mülâzemet Rüûsu [Bakalorya] İmtihanları Hakkında Nizâmnâme
EK 2.17 Darülfünun Kürsü Müderrisleri Muavinlerinin Vezâifine Dair Talimatnâme Sûretidir
EK 2.18 Darülfünun Fahrî Muallimliği Unvanının İhdasına Dair Nizamnâme
EK 2.19 Medreselerin Düzenlenmesi ile İlgili Mevzuat
EK 2.20 Darülfünun Talebe Cemiyeti Nizamnâme-i Esasîsi
EK 2.21 Darülfünun Hukuk Şubesi ve Mekteb-i Mülkiye Öğrencilerinin Edirne Seyahati Programı
EK 2.22 Darülfünun ve Şuabâtının İnzibatına Dair Nizamnâme
EK 2.23A Mekteb-i Tıbbiye-i Şâhâne’nin Maarif Nezâreti’ne Bağlı Tıp Fakültesi’ne Katılması Hakkında Sadaret Yazısı
EK 2.23B Mekteb-i Tıbbiye-i Şâhâne’nin Maarif Nezâreti’ne Bağlı Tıp Fakültesi’ne Katılması Hakkında Dahiliye Nezâreti’nin Yazısı
EK 2.24 Mekteb-i Tıbbiye-i Şâhâne’nin Tıp Fakültesi’ne Katılmasının Ardından Bütçe Aktarmasının Yapılması
EK 2.25 Mekteb-i Tıbbiye-i Askeriye ile İlgili Mevzuat
EK 2.26 Dişçi Mektebi Protez Muallimi Yuvanidis Efendi’nin Göreve İadesi
EK 2.27 Dişçi Mektebi Mezunlarına “Diş Tabibi” Unvanının Verilemeyeceği Hakkında Yazışmalar
EK 2.28 Darülfünun Tıp Fakültesi ve Şuabâtı Nizamnâmesi
EK 2.29 İnâs Darülfünunu’na Girişi Düzenleyen Talimatnâme
EK 2.30 İnas Darülfünunu’nun Kız Öğrencileri ile Darülfünun’un Erkek Öğrencilerinin Birbirleri ile Temas Etmediğine İlişkin Maarif Nâzırı’nın 30 Ağustos 1919 Tarihli Yazısı
EK 2.31 Darülfünun ve Alman Müderrisler Konusunda Hilâl Gazetesinde Çıkan Yazılar
EK 2.32A Alman Müderrisler ile Yapılan Türkçe Sözleşme Örneği
EK 2.32B Alman Müderrisler ile Yapılan Almanca Sözleşme Örneği
EK 2.33 1916’da Almanların Hazırladıkları İstanbul Üniversitesi Nizamnâmesi
EK 2.34 Müderris İsmail Hakkı [Baltacooğlu] Bey’in Darülfünun’un Islâhı Konusunda 23 Kânun-ı Evvel [Aralık] 1334 [1918] Tarihinde Edebiyat Fakültesi Meclis-i Müderrisîni’ne Sunduğu Rapor
EK 2.35 Necib Asım [Yazıksız] Bey’e Maarif Nişanı Verilmesine İlişkin 21 Haziran 1921 Tarihli İrade
749 EK 2.36 Kızların Tıp Fakültesi’ne Öğrenci Olarak Alınması Kararını Erteleyen 5 Ekim 1921 Tarihli Meclis-i Vükelâ Kararı
EK 2.37 Müderris İsmail Hakkı [Baltacıoğlu] Bey’in Hazırlanmakta Olan Darülfünun Nizamnâmesi Hakkındaki Raporu
EK 2.38 Darülfünun-ı Osmanî Nizamnâmesi
EK 2.39 15 Muharrem 1337 Tarihli Darülfünun Nizamnâmesi’nin 15’inci Maddesini Muaddel Nizamnâme
EK 2.40 Darülfünun-ı Osmanî Nizamnâmesi’nin 12’nci Maddesine Kaim Madde Hakkında Nizamnâme
EK 2.41 Darülfünun’un Şahsiyet-i Hükmiyesi Hakkında Kararnâme
EK 2.42 Hukuk Fakültesi Reisi Ahmet Salâhattin Bey’in İzmir’in İşgali Üzerine 19 Mayıs 1919’da Yapılan Fatih Mitingi’nde Söylediği Nutuk
EK 2.43 Darülfünun Grevi Sırasında Mayıs 1922 Sonlarında Öğrencilerin Yayınladıkları Bildiri
774 EK 2.44 Müderris Ali Kemâl ve Cenab Şahabeddin Beylerin Azli ve İstifa Etmiş Bulunan Müderris Rıza Tevfik ve Hüseyin Dâniş Beylerden Boşalan Müderrisliklere Atama Yapılmasına İlişkin 3 Eylül 1922 Tarihli Meclis-i Vükelâ Kararı
EK 2.45 Darülfünun ve Şubelerinin Gider Bütçeleri (1909-1918) 779 EK 2.46 1327 [1911] Muvazene-i Umûmiye Kanunu Ahkâmının 1328 [1912] Senesinde Muvakkaten Suret-i Tatbiki Hakkında Kanun-ı Muvakkat
EK 2.47 Maarif Nezâreti’le Edirne Vilâyeti’nce Sipariş Edilen Alât ve Edevat-ı Dersiyenin Gümrük Resminden İstisnası Hakkında Kanun-ı Muvakkat
Kaynakça
Dizin

Emre Dölen’in beş ciltlik “Türkiye Üniversite Tarihi” adlı çalışması; ayrıntılara inen, büyük emek mahsulü, kütüphanelerde demirbaş olacak türden bir müracaat kitabı...
Milliyet

http://www.milliyet.com.tr/turkiye-de-universitenin-150-yili-pembenar-detay-kultursanat-1266168/

_

Emre Dölen

1945’de İstanbul’da doğdu. Orta öğrenimini Pendik Lisesi’nde tamamladıktan sonra 1962’de İ.Ü. Fen Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü’ne girdi ve Kimya Y. Mühendisi olarak mezun oldu. 1969’da İ.Ü. Kimya Fakültesi Anorganik Kimya Kürsüsü’ne asistan olarak girdi, 1972’de doktorasını verdi ve 1979’da doçent oldu. Asistanlığı sırasında asistan temsilcisi olarak iki dönem Fakülte Yönetim Kurulu üyeliği yaptı. 1979’da İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi’ne bağlı Nişantaşı Eczacılık Yüksek Okulu’na (günümüzdeki Marmara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi) Analitik Kimya öğretim üyesi olarak geçti ve 1980 – 1981 döneminde bu okulun yöneticiliğini yaptı. Bu okulun dönüştüğü Marmara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nde 1988’de Analitik Kimya profesörü oldu ve bu görevinden 14 Haziran 2012’de yaş sınırlaması nedeniyle emekli oldu. 1999 – 2002 döneminde Eczacılık Fakültesi Dekanlığı ve 1999 – 2001 döneminde Rektör Yardımcılığı görevlerinde bulundu. Bilim ve kimya tarihine öğrenciliğinden itibaren ilgi duymaya başladı ve 1980’li yılların sonlarında esas olarak bu alana yöneldi. 19. yüzyılda modern bilimin ve kimyanın Türkiye’ye girişi ile eğitim tarihi üzerinde yoğunlaştı. Uzun yıllar İ. Ü. Edebiyat Fakültesi Bilim Tarihi Bölümü’nde ve İstanbul Teknik Üniversitesi’nde çeşitli bilim ve teknoloji tarihi dersleri verdi. Kimya ve analitik kimya alanındaki çok sayıdaki ders kitabı ve bilimsel araştırma makalesinin yanında yoğunlaştığı bilim ve eğitim tarihi alanında yurtiçinde ve yurt dışında yayınlanmış çok sayıda araştırması ve kitabı bulunmaktadır.

---