Erkekler tarafından yazılan tarih, kadınların toplumsal ve kültürel varlıklarını yok saymış, etkinliklerini tek bir role ve dar bir alana sınırlamıştır. Oysaki geçmişten bugüne yaşam, kadınların geleneksel eşlik/analık rollerinin dışında da gerçekleştirdikleri etkinlik ve üretimleriyle süregelmiştir. Günümüzde toplumsal, kültürel, siyasal tarih ve sanat tarihi, kadınların emeklerini ve yaratıcılıklarını görünür kılarak yeniden yazılmaktadır.

Doğu ile Batı uygarlıklarının birleştiği bir konumda yer alan Anadolu tarihinde de kadınların önemli bir yeri olduğunun kanıtı, arkeolojik malzemeler ve sanat eserlerindeki izleridir. Kuşkusuz, tarihsel metinler bize, incelenen toplumu veya insanları anlama yolculuğumuzda çok önemli bilgiler ulaştırmaktadır. Ancak bu metinlerde, toplumun önemli bir kısmını oluşturan kadınların genellikle erkeğin yanında ikinci role sahip olduğu görülmektedir. Bu dönemlerden bize ulaşan arkeolojik veya sanatsal malzemeler farklı bir bakış açısı sunabilmektedir. Bu bağlamda, tarih, özellikle de kadınların tarihi yazılırken tarihsel metinlerin yanında arkeolojik ve sanatsal belgelerin de göz önünde bulundurulması elzemdir.

Bu bakış açısıyla derlenen Anadolu Sanatında Kadın adlı bu eserde; Antik Dönem, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı İmparatorluğu’ndan günümüze ulaşan sanat eserleri incelenerek Anadolu sanatında kadın imgesine ışık tutulması hedeflenmiştir.

 

YAZARLAR: Nuran Şahin, Serap Gür Kalaycıoğulları, Dilek Maktal Canko, Sema Gündüz Küskü, Gönül Öney, Sevinç Gök, Aslıhan Erkmen, Şebnem Parladır, Seda Ağırbaş

Önsöz

1 Antik Dönem ve Anadolu Kadını Nuran Şahin
Tanrı Kadını Yarattı
Dinsel Görevler
Meslekler
Faninin Sonu Ölüm

2 Augustus Dönemi Küçük Asyası’nda Kadın Serap Gür Kalaycıoğulları
Roma’da Kadın
Livia, Iulia Augusta
Iulia Augusta’nın Küçük Asya Kentleri ile Münasebeti

3 Bizans’ta İktidarın Öteki Yarısı: İmparatoriçeler Dilek Maktal Canko
Bir Kül Kedisi Masalı: Gelin Tanıtma Törenleri
İmparatoriçelerin Günlük Yaşamı
Bâni İmparatoriçeler
İktidar İmgesi: İmparatoriçeler

4 Anadolu Selçuklu Devleti’nde Kadınlar ve Mimari: Sultan
Eşleri Sema Gündüz Küskü
El-Arusî min Âl-i Selçuk: Raziye Devlet Hatun
Sultanlar Sultanının Annesi: Büyük Melike Mahperi Hatun
Devletlerin Tacındaki İnci: Melike İsmetü’d-Dünya ve’d-Din
Gölgede Kalmış Bir Kadın: Gömeç Hatun
Sultan Eşleri: Kimlikleri ve Dönem Kaynaklarındaki Varlıkları
Sultan Eşleri: Mimari Tercihleri ve Politik Nüfuzları
Sultan Eşleri: Kitabeleri ve Mesajları

5 Selçuklu’dan Osmanlı’ya Seramiklerde Kadın Gönül Öney, Sevinç Gök
Erken İslam Sanatında Kadının Yeri
Selçuklu Kadınının Toplumsal Statüsü ve Seramiklere Yansıması
Osmanlı Dönemi’nde Kadına Bakış ve Kadının Seramiklerdeki Konumu

6 Tarihi Konulu Osmanlı Resimli Elyazmalarında Hanedan Kadınlarının İmgesi Aslıhan Erkmen-Şebnem Parladır
Padişahların Eşleri
Osman Gazi ile Malhun Hatun
Yıldırım Bayezid ile Olivera (Maria Despina)
II. Murad ve Kastamonu Emiri İsfendiyar Bey'in Kızı
Padişahların Kızları
Padişahların Anneleri
Padişah ile İlişkili Diğer Hanedan Kadınları
Osmanlı Ülkesinde Mağdur Bir Prenses: İsabella
Osmanlı Sarayında Asil bir Esir: Tâclı Hanım
Aydos Kalesi’nde Bir Tekfur Kızı
Osmanlı Hanedan Kadını İmgesinin Sözel ve Görsel Dönüşümü

7 Kadın Seyyahların İzlenimlerinde ve Oryantalist Tablolarda Osmanlı Kadını, Eğitim ve Öğretimi Seda Ağırbaş
19. Yüzyılda Osmanlı Başkenti İstanbul'da Kadın Seyyahlar Osmanlı Sarayı ve Harem-i Hümayun
Osmanlı Kadınının Eğitim ve Öğretimi
Dersaadet Darülmuallimat'ın (Türk Kız Okulu) Açılışı ve Yeni Bir Dönem

Dizin

_