İlk baskısı 1983’te Belge Yayınları tarafından yapılan Daha Sesimizi Duyurmadık – Avrupa’da Türk İşçi Çocukları adlı kitabın önsözünde Gündüz Vassaf söyle yazıyordu: “Kendilerinden ‘kayıp kuşak’ diye söz edildiğini söylediğim bir Türk işçi çocuğu öfkelenerek ‘kayıp falan olmadıklarını’ ancak ‘seslerini de duyurmadıklarını’ söylemişti.”

12 Eylül’le birlikte öğretim üyeliği yaptığı Boğaziçi Üniversitesi’nden istifa ederek kendi deyimiyle “misafir işçi” olarak Avrupa’nın çeşitli üniversitelerinde öğretim üyeliği yapmış olan Gündüz Vassaf bu eserinde, Avrupa’da yaşayan Türk işçi çocuklarının yarattıkları kültürel değişimleri, kendi yaşam alanları içinde tahlil ediyor. Yazar, kültürel kimliğin evde, sokakta ve içinde yaşanan toplumun her mekân ve boyutunda biçimlendiğini savunurken, dinin ve etnisitenin karşılıklı etkileşim içinde ve bu kimliği belirleyen unsurlar olduğuna dikkat çekiyor. Gündüz Vassaf’a göre bu kimliklerin, ulusal kültürü aşan evrensel bir karaktere sahip olması kadar, geleneksel ve mahalli unsurları da belirlemesi şaşırtıcıdır.

Kitapta, İstanbul Bilgi Üniversitesi AB Enstitüsü Müdürü ve Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi Prof. Ayhan Kaya ile London School of Economics’ten Eva Ostergaard-Nielsen’in birer makalesi de yer alıyor. Kitabın İkinci Kitap olarak düzenlenen bölümünde ise, Gündüz Vassaf’ın “Öteki’nin Araştırılması: Göç Araştırmalarının İdeolojisi ve Eleştirisi” adı altında çeşitli uluslararası toplantılarda sunduğu bildiriler ve akademik dergilerde çıkan yazılarını bulacaksınız.

Modern Kültür Kavramı Işığında Gündüz Vassaf / Ayhan Kaya
İkinci Baskıya Önsöz
İki Arada Gidip Gelmek: Batı Avrupa’daki Türk Gençleri / Eva Óstergaard-Nielsen

BİRİNCİ KİTAP “Daha Sesimizi Duyurmadok”
İlk Baskıya Önsöz
GÖZLEMLER
Evden Ayrılan Çocuklar
Niçin Evden Ayrılıyorlar?
Kalanlar ve Ayrılanlar
Ayrılanlara Devlet Desteği
Kaçış Süreci ve Yardımcı Yetkililer
Batılılaşmanın Etkisi
Ayrıldıktan Sonra
Avrupa Usulü Devşirme
Öztürk Ailesi
Üstün Ailesi
Psikolojik Sorunlar
İşçi Göçü ve Ruh Sağlığı
Avrupa’da Doğanlar ve Sonradan Gelenler
Yanlış Tanılar
Kasım’ın Olayı
Poliste ve Hapisanede
Kiralık Çocuklar ve Çeteler
Yabancı İşçi Çocukları Birbirlerine Karşı
Neden Suç İşliyorlar?
Ceza ve İşkence
Hüsamettin
Hasan
Faruk Adında Bir Baba
Evlenme
Aileler Ne İstiyor?
Evlilik Biçimleri
Bireysel Özgürlükler ve Aile Dayanışması
Boşanma Nedenleri
Ali ve Hollandalı Kız
Esma ve Tacettin: Hollanda’da Kız Kaçırma
Okulda
Başarısızlığın Nedenleri
Hollanda Okulu, Türk Sınıfı ve Kur’an Kursları
Bir Veli Toplantısı
Irkçılık
Irkçılıkta Tutarlılık ve Belirsizlik
Türkiye’nin Kimlik Sorunu
Irkçılığa Karşı İslâm
Çocukların Düşleri ve Babaların Düşüşü
Avrupalı Gibi Olmak
Irkçılığı Algılama Aşamaları
Çocuklar Ne Diyor? Fatma, Mehmet, Saliha
Kısa Gözlemler
Sokakta Bir Türk Çifti
Okula Gitmeyen Kızlar
Türkleri Kısırlaştırma
Sofraya Buyurun
Kabileler Gibi
Babalar ve Oğullar
“Avukat Bey”
Plajda Türk Gençleri
Gelecek İçin Beklentiler
Oyuncak Tabanca
Türk Tarihi
Dersimiz “Yumurta Kırma”
Avrupa’da Türkiye
Atheneum-Gymnasium
Banyo
Hollandalı Kızlar
Türk Kahvesi
“Dost” ve Gelin
Biz Delilik Yapmayız
Babam Nerede Çalışıyor?
Acaba Tehlikeli mi?
Batılı Değil Türk
Irkçı Fıkralar
Evde Hapis
DÜŞÜNCELER
Yeni Sömürge İnsanları
Yeni Tüketiciler, Yeni Meslekler
Kim Gitsin? Kim Kalsın?
Avrupa’n›n Yeni Askerleri
İşçi Çocuklarına Yönelik Politikalar
Asimilasyonist Yaklaşımlar
İşçi Çocuklarında Anadil Sorunu
İşçi Gönderen Ülkeler Açısından Avrupa’ya Göç
Türk Görevlileri Avrupa’da
Avrupa’da Türk Kuruluşları ve Örgütleri
İlerici Kuruluşların Başarısızlığı
Caminin Yeri
Türk Kahveleri
İşçi Çocukları ve Türkiye’de Aydınlar
Avrupa Gençliği ve Yabancı İşçi Çocukları
Uzmanlar Ne Diyor?
Almanlaşmış Türkler, Türkleşmiş Almanlar
Çözüme Doğru: Yanlışlar ve Arayışlar
Beklentiyi Gerçekleştirme: Ne Ekersen Onu Biçersin
Asimilasyonun İflasından Kent İsyanlarına
Amerika’ya Göçün Öğrettikleri: Ne Yapmamalı?
Vize Uygulaması Geri Tepiyor
Onurlu Dönüş Onurlu Kalış
Asimilasyona Karşı Milliyetçilik
Tek Tip İnsana Karşı
Batı Uygarlığında Tehlike Çanları
Üçüncü Dünya Avrupa’da
Yeni Bir Avrupa: Bağımsızlık ve Demokrasi
Yabancı İşçiler ve Demokrasi
Ne Yapılmalı?
Çoğulcu Eğitim Nasıl Olmal›?
Kitle İletişim Araçları ve Yeni Avrupa
Çoğulcu Demokrasi ve Yeni Avrupa
İleride Ne Olabilir?
Türkiye Ne Yapmalı?
Avrupa’daki Türkiye
TABLO 1: Yaş ve Cinsiyetlerine Göre Batı Avrupa’da Yabancılar
TABLO 2: Avrupa Ülkelerinde Yabancılar
TABLO 3: Batı Avrupa’daki Vatandaşlarımızla İlgili Sayısal Bilgiler
TABLO 4: Yurtdışına Gönderilen İşçi Sayıları
TABLO 5: Yabancı Ülke Uyruğuna Geçen Vatandaşlarımızın Ülkelere ve Yıllara Göre Sayıları
Kaynakça

İKİNCİ KİTAP Öteki’nin Araştırılması: Göç Araştırmalarının İdeolojisi ve Eleştirisi
ÇEVİREN Aslı Falay Çalkıvik
Sunuş
Almanya’daki Türk İşçiler Üzerine Çalışma Projesi Raporu
Batı Avrupa’da Göç Araştırmaları ve Yeni Paradigma Arayışları
Kuzey Amerika ve Batı Avrupa’daki Etnik Azınlık Araştırmalarının Temel İlkeleri
Bastırıcı Paradigmalar
Yeni Bir Algılayışla Doğru
Etnik Azınlık Araştırmalarında Ortak Katılım
Yeni Avrupa
Yeni Paradigmalara Doğru: Kuantum Teorisi ve Sosyal Bilimler
Sonuç
Kalitatif Araştırmalara Yönelik Kuramsal ve Metodolojik Öneriler
Benlik Kavramı
Bazı Öneriler
Vassaf Göçmen İşçi Çocukları, Kültürel Kimlik ve Yönelim Ölçeği
Azınlıklar ve Psikolojik Şiddet: Yeni Bir Toplum Arayışı
Problem Değil, İnsan: Sosyal Bilim Araştırmalarında İletişim
Psikoterapi ve Azınlıklar
Psikolojik Testler ve Üçüncü Dünya: Test Moratoryumundan Yeni Bir Dünya Kültürüne
Giriş: Zekâ Testleri ve Etnik Azınlıklar
Üçüncü Dünya’daki Durum
Psikolojik Testlerin Kullanımının Denetlenmesi İçin Önlemler
Yeni Bir Dünya Kültürüne Do¤ru
Son Söz: Amerikalı Türkiye’nin Avrupalı Vatandaşları
Kaynakça
Dizin

_

Gündüz Vassaf

Liseyi Robert Kolej’de tamamladıktan sonra aldığı futbol bursuyla psikoloji eğitimi gördüğü George Washington Üniversitesi’nden mezun oldu. Gençliğinde ABD’de akıl hastanesi gardiyanlığından TRT’de radyo spikerliğine kadar çeşitli işlerde çalıştı. Hacettepe Üniversitesi’nden psikoloji doktorasını aldıktan sonra, uzun süre Ankara Üniversitesi Mediko-Sosyal Merkezi’nde öğrencilere psikolojik danışmanlık yaptı. Sonradan pişman olacağı, Türkiye’nin ilk zekâ testini geliştirdi. Uzun yıllar bu testlerin bir tür zekâ katliamı olduğuna dikkat çekti. Uluslararası Psikologlar Konseyi yönetim kurulu üyeliğine seçildi, Union of Psychological Science Barış Komitesi kurucu üyesi oldu, American Psychological Association’ın toplum psikolojisi bölümünün Avrupa ve Ortadoğu koordinatörlüğünde görev aldı. 12 Eylül askerî darbesinden sonra öğretim üyeliği yaptığı Boğaziçi Üniversitesi’nden istifa etti. Türkiye’de Psikologlar Derneği’nin kurucu üyelerinden olmasının yanı sıra 12 Eylül’e kadar Uluslararası Af Örgütü’nün İstanbul Şubesi başkanlığında, Tüm Öğretim Üyeleri Derneği (TÜMÖD) yönetim kurulunda yer aldı. O tarihten sonra Kassel, Marburg ve Bremen üniversitelerinde öğretim üyesi, Kanada McGill Üniversitesi Center for Developing Area Studies’de “konuk” akademisyen, Amsterdam’da Averroes Stichting’de klinik psikolog, Viyana’da Institute für Höhere Studium ve Avrupa Bilim Vakfı’nda da konuk araştırmacı olarak çalıştı. Kurulduğu günden kapandığı 2016’ya kadar Radikal gazetesinde “Uçmakdere” başlıklı köşe yazılarıyla 20 yıl boyunca yer aldı.
Kitapları: Zekâ ve Zekâ Testleri Nedir? Ne Değildir? (Ankara Üniversitesi Mediko Sosyal Merkezi Yayınları, 1977); Daha Sesimizi Duyurmadık: Avrupa’da Türk İşçi Çocukları (Belge Yayınları 1983; İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2002); Cehenneme Övgü (Ayrıntı, 1992; İletişim, 1999); Cennetin Dibi (Ayrıntı, 1996; İletişim, 1999); Annem Belkıs (İletişim, 2000); 40 Yıl Önce 40 Yıl Sonra Amerika-Rusya (İletişim, 2006); Tarihi Yargılıyorum (İletişim, 2007); Türkiye Sen Kimsin? (İletişim, 2008); Leventnâme (Heyamola, 2009); Kimliğimi Kaybettim Hükümsüzdür (İletişim, 2010); Mostari: Bir Köprü Bekçisinin Günlüğü (YKY, 2013); Medeniyet, Kültür, Sanat (İletişim, 2014); İstanbul’da Kedi (YKY, 2014), Boğaziçi’nde Balık (YKY, 2015), Nâzım (Aylak Adam, 2015), Ne Yapabilirim: Geleceğe Kartpostallar (İletişim, 2016), Sınırsız (İletişim, 2018). Hazırlayan: Özgürleşmenin Sorunları: Mehmet Ali Aybar Sempozyumları (Tarih Vakfı Yayınları, 2003); Belkıs Halim Vassaf’ın defterinden: Dumezil’in Sosyoloji Dersi Notları (Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, 2009). Çeviri: Guantanamo’dan Şiirler (Der. Marc Falkoff, Bilgin Adalı ile birlikte, YKY, 2008). Nehir Söyleşi: Gündüz Feneri (Söyleşi: Kürşad Oğuz, Alfa Yayınları, 2011)