Dünya’da ve Türkiye’de Bilim, Teknoloji ve Politika

Kısaltmalar
TÜBİTAK Birimlerine Ait Kısaltmalar
İkinci Baskıya Önsöz
Üvertür ya da Kitaba Başlarken
Bu Kitap Nasıl ve Neden Yazıldı?

BİRİNCİ BÖLÜM Teknoloji, İcat ve Yenilikler
Bilim-Teknoloji, İcat ve Yenilik Üzerine
Bilim Nedir?
Teknoloji Nedir?
Neoklasik (Modern) İktisadi Analizde Teknolojik Değişme
Teknolojik İlerleme ve Teknolojik Değişme Nedir?
İktisat Teorisinde ve Pratiğinde Bilim ve Teknoloji Politikasıyla İlgili Gelişmeler
Modern İktisat Teknolojiyle Tanışıyor
Kalkınma İktisadı Teknik Yardım Alıyor
Büyümenin Kaynakları
Teknoloji İktisat Teorisinde “İçselleşiyor”
‘Yapısalcı-Evrimci’ Yeni Teoriler
İcadın Kökenleri
İcat ve Yenilik Nedir? Türleri ve Aşamaları
İcadın Anonim Dönemi Hakkında
İnsan Yaratıcılığının İçsel ve Dışsal Dinamikleri

İKİNCİ BÖLÜM İcadın Anonim Döneminden Kişisel Mucitler Dönemine
Köleci Toplumlarda Teknolojik İlerleme
İlk İnsan ve İlk Aletin Doğuşu
Neolitik Devrim ve Köleciliğe Geçiş
Tarım Devrimi ve Köleci Sistemin Bazı Özellikleri
Antik Çağın Teknolojileri Hakkında
Metal İşleme Çağı Başlıyor
Ortaçağlar Teknoloji Devrimi
Ortaçağlarda Teknoloji
Şövalye ile Serfin Ortak Noktası Demir
Çan Kulesi, Top ve Saat
Mekanik Saatlerin Doğuşu
Coğrafi Keşifler ve Denizcilik Teknolojisindeki Gelişmeler
Kara Savaşlarında Askerî Devrim Kavramı Üzerine
Hollanda’nın Teknolojik İlerlemeye Katkıları

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Kişisel Mucitler Döneminin Üst Noktası: İngiliz Sanayi Devrimi
İngiliz Sanayi Devrimi’ne Giden Yol
İngiltere’de Sanayi Devrimi’nin Bir Provası Yapıldı mı?
Demir Üretiminde Ölçeklerin Büyümesi, Diğer Metallerin İşlenmesi
Linyit Kömürünün Tuğla ve Diğer Ölçek Sanayilerinde Kullanımı
Değiştirilebilir Parça Üretimine Doğru Adımlar
Matbaanın İcadı
Mekanik Saatler İmalatı
Takım Tezgâhlarının Gelişmesi
Madenler ve Su Tulumbaları (Pompalar)
İngiltere’de Paralı Yollar, Köprüler ve Kanallar
Kişisel Mucitler Dönemi
Kişisel Mucit mi Kişinin İcadı mı?
Mucitlerin Özellikleri ve Uzmanların Konuya Bakışları
Sanayi Devrimi’nde Teknolojik İlerleme
Sanayi Devrimi’nin Teknolojik İskeleti ve İki Yörünge
Buhar Makinesine Giden Yol
Demir ve Kok Kömürü
Savery’nin Buhar Makinesi ya da ‘Madencinin Dostu’
Newcomen Buhar Makinesi
Watt’ın Buhar Makinesi
Pamuklu Dokumada Mekanik İcatlar
Uçan Mekiğin Getirdiği Teknolojik Dengesizlik
İplik Üretiminin Makinalaşması
Dokuma Sürecinin Mekanizasyonu
Buharlı Fabrika Sistemi Doğuyor (Buharla Pamuğun Evlenmesi)
Sanayi Devrimi’nde Bilim ve Teknoloji İlişkileri
Bir Kurum Olarak Bilim ve Bilimsel Topluluk
Sanayi Devrimi’nin Entelektüel ve Bilimsel Ortamı
Girişimciler, Mühendisler

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Sanayi Devrimi’nin Sonucu: İcadın Kollektif-Organize Dönemi
İngiliz Sanayi Devrimi İçin Bir Değerlendirme
Devrim mi, Evrim mi?
Sanayi Devrimi’ne İlişkin Bazı Yorumlar
Yatırım Malları Sektörü ve Tarım Tezgâhlarının Gelişmesiyle Değiştirilebilir Parçalar Üretimi
Yatırım Malları Sektörünün Doğuşu
Doğal Kaynak Bolluğu ve Emek Kıtlığı Hakkında
Ahşap İşlemede İlk Standart (Değiştirilebilir) Yapı Elemanları Üretimi (Amerikan Ağaç İşleme Sanayinin Gelişimi)
Amerikan İmalat Sistemi
Değiştirilebilir Parçalar ve Taylorizm
Fordizm ve Otomobilin Kitle Üretimi
Uzun Dalgalar ve Paradigma Değişimleri
Uzun Dalgalar ve Paradigmalar Hakkında
Uzun Dalgalar ve İcatlar
İcadın Kolektif-Organize Dönemi
Yakın Tarihteki Gelişmeler
Uluslararası Ar-ge Kabulleri ve Bilim ve Teknoloji Sisteminin Anlaşılması (Frascati Sistemi ve Ar-ge Girdilerinin Ölçülmesi)
Ar-ge Faaliyetlerinin Sonuçları (Girdilerle Çıktılar İlişkisi)
Araştırma Sonuçlarının Ölçülmesi Sorunu
Acaba Bilgisayarlar İcat Yapacak mı? İcadın Dördüncü Aşaması mı?

BEŞİNCİ BÖLÜM Dünyada Bilim ve Teknoloji Politikalarının Doğuşu ve Gelişmesi
Bilim ve Teknoloji Politikalarına Giriş
Bilim ve Teknoloji Politikasının Bazı Temel Kavramları
20. Yüzyılda Bilim ve Teknoloji Politikası Teori ve Pratiğinin Gelişimi ve Kurumsallaşması
Bilim ve Teknoloji Politikalarının Tarihsel Aşamaları
Çevreciler
Uygun ya da Ara Teknolojiler
İleri Teknolojiler, Enformasyon ya da İnternet Çağı
Ulusal Yenilik Sistemleri (UYES) ve Bilim ve Teknoloji Politikaları
Ulusal Yenilik Sistemi Nedir? 230 Bilim Politikası Yenilik Politikasına Dönüşüyor
Teknolojinin Yayılması ve Teknoloji Transferine İlişkin Sorunlar
Sınai Haklar ve Patent Sistemleri Hakkında
Patent İstatistiklerinin Dezavantajları
Patent İstatistiklerinin Avantajları
İlişkisel Göstergeler
BEŞİNCİ BÖLÜM’E EK ŞEKİL VE TABLOLAR: OECD Ülkelerine Ait Bazı Bilim ve Teknoloji Verileri

ALTINCI BÖLÜM Bilimlerin Doğuşu, Gelişme Süreç ve Dinamikleri
Bilimsel Devrimden Önce
Bilimin Doğuşu ve Tarihsel Gelişmesi Hakkında
Mezopotamya ve Mısır Bilimi
Eski Yunanda Bilim
İlk Filozof-Bilimciler; İyonya (Batı Anadolu) Okulunun Fizyologları
Yunan Biliminin Klasik ya da Altın Çağı
Helenistik Dönem ve İskenderiye Kütüphanesi
Ortaçağ Potası, Yunan-İslâm-Latin Bilim ve Düşüncesi
Tercümeler
Üniversitelerin Doğuşu
Aristotelesçi Düşünce
Bilimsel Devrim
Başlangıç Nerede?
Astronomi-Fizik Ekseni, Göklerde Dünyayı Sarsan Bir Devrim
Kopernik (1473-1543)
Tycho Brahe (1546-1601) ve Johannes Kepler (1571-1630)
Galileo Galilei (1564-1642)
Isaac Newton (1642-1727)
Deneysel Bilimler Yerleşip Yayılırken Boyle-Hooke İşbirliği
Bilim Devriminin Sosyoekonomik Kökenleri ve Bilimde İçselcilik-Dışsalcılık Tartışması
Bilimsel Devrimden Sonra
Bilim Devrimi Sonraki Yüzyılları Aydınlatıyor
Bilim Bilimi Doğuruyor
Mikroskop, Biyoloji-Jeoloji ve Evrim
Atomlar, Moleküller
Genişleyen Bir Evren, Belirsizlik, Görelilik ve 20. Yüzyıl Fiziği
Matematikçiler Cumhuriyeti
Sosyal Bilimler
Modern Üniversite Sisteminin Yayılması: Kaç Bilim Var?
Bilim ve İdeoloji
Hitler ve Aryan Bilim
Lisenko Olayı ve “Sovyet Bilimi”

YEDİNCİ BÖLÜM Çin, İslâm ve Osmanlı Bilim ve Teknolojisi
Çin’de Bilim ve Teknoloji
Çin Medeniyeti Batı’dan Farklı mıydı?
Eski Çin’de Bilimsel ve Teknolojik Paradigma
İslâm Dünyasında Bilim ve Teknoloji
Arap mı, İslâm mı, Ortaçağ Bilimi mi?
İslâm’ın Bilimde Geri Kalma Sorunu Üzerine
İslâm Dünyasında Müspet (Akli) Bilimler ve Teknoloji
Osmanlı’nın Bilim ve Teknolojiye Yaklaşımı
Türklerin İslâm Bilim ve Teknolojisi İçindeki Yeri ve Katkıları Hakkında
Osmanlılarda 18. Yüzyıla Kadar Müspet Bilimler
Osmanlılarda 16. ve 17. Yüzyılda Coğrafya
Piri Reis’in Dünya Haritası (1513) ve Kitab-ı Bahriye
Katip Çelebi
Denizlerde Osmanlılar
Osmanlı’nın Askerî Teknolojideki Üstünlük Dönemi
Askerî Devrim ve Yükselen Batı Karşısında Osmanlı’nın Durumu

SEKİZİNCİ BÖLÜM 18. ve 19. Yüzyıllarda Osmanlı’da Modernleşme Çabaları
Osmanlı’da İlk Yenileşme Çabaları
Yenileşme Nedeni Olarak Askerî-Siyasi Yenilgiler ve Lale Devri
İlk Sefaretler ve Osmanlı Ülkesinde İlk Matbaalar
İlk Askerî ve Sivil Yenilik Düşünceleri ve Uygulamaları
Humbaracı Ahmet Paşa (Kont de Bonneval) ve Humbaracı Ocağı
Baron de Tott ve Modern Topçuluk
İlk Topçu Mektebi ve Sürat Topçuları Ocağının Kurulması
Mühendishanenin Kurulması
Sultan III. Selim ve “Nizam-ı Cedid Devri”
Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Osmanlılarda Eğitim-Öğretim, Bilim ve Teknoloji, 1839-1923
Tanzimat Dönemi
Yeniçeriliğin İlgasıyla Batılılaşma Süreçleri İvme Kazanıyor
Mısır Tanzimatı
Tanzimat’ın İlanı
Tanzimat’ın İlk Eğitim ve Bilim Kurumları
Mekteb-i Harbiye
Modern Tıbbın Türkiye’ye Girişi ve Gülhane Askerî Tıbbiyesi’nin Kuruluşu
”Milli Eğitim” Yolunda İlk Adımlar: Maarif Nezareti’nin Kuruluşu
Osmanlı’nın İlk Akademik Deneyimi: Encümen-i Daniş
Osmanlı Kendi Üniversitesini Arıyor
İlk Üniversite Denemesi
Galatasaray’ın Kuruluşu
Darülfünun-u Osmani’nin Yeniden Açılışı, 1870
Darülfünun-u Sultani, 1874
Kalıcı Teşebbüs: Darülfünun-u Şahane
İnas Darülfünunu ya da Kadınlar Üniversitesi
İlk Osmanlı Bilim Cemiyetleri
20. Yüzyıl Başında Türkiye’de Bazı Bilimsel Alanların Durumu ve Gelişmeler
Matematik Alanındaki Gelişmeler
Fizik Alanındaki Gelişmeler
Astronomi
Kimya Alanındaki Gelişmeler
Zoolojinin Gelişmesi
Botanikteki Gelişmeler
Jeolojide Gelişmeler
Coğrafyadaki Gelişmeler
Tıbbın Durumu
Türkiye’de Modern Sosyal Bilimlerin Gelişmesi
Osmanlı’da Sosyal Paradigmanın Değişmesi
Mantık, Felsefe ve Psikolojinin Gelişimi
Tarih Yazımının Modern Yöntemleri Benimsemesi
Arkeolojinin Girişi ve Gelişimi
Sosyolojinin Girişi ve Gelişimi
İktisat Biliminin Girişi ve Gelişimi
Osmanlı’nın Eğitim ve Öğretim Mirası
Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Devir Olunan Sivil Yüksek Öğretim Kurumları
Darülfünun-u Osmani’den İstanbul Darülfünunu’na
Yüksek Mühendis Mektebi
Mekteb-i Mülkiye
Baytar Mekteb-i Alisi
Halkalı Ziraat Mekteb-i Alisi
Orman Mekteb-i Alisi
Sanayi-i Nefise Mektebi
İstanbul Yüksek İktisat ve Ticaret Okulu
Meslek Okulları
Tarım Okulları
Telgraf Fen Mektebi
Diğer Meslek Okulları
Osmanlı İmparatorluğu’nda Yabancıların Okulları

DOKUZUNCU BÖLÜM Türkiye’nin 20. Yüzyılın İlk Yarısındaki Tekno-Ekonomik Gelişmesi ve Cumhuriyet’te Yüksek Öğretim
Cumhuriyet’ten Önce Tekno-Ekonomik Durum
Tanzimat Döneminde Sanayi, Ticaret ve Teknoloji
20. Yüzyıl Başında Osmanlı Ticaret ve Sanayii
Gıda Sanayi
Toprak Sanayi
Ağaç İşleme Sanayi
Yünlü Dokuma
Pamuklu Dokuma
İpekli Mamuller
Kırtasiye ve Matbaa Sanayi
Kimya Sanayi
Madeni Eşya Sanayi
Güç Makinaları
Ölçüler
Haberleşmedeki Gelişmeler
Posta İdaresi
Telgraf
Telefon
Ulaştırma Sistemindeki Gelişmeler
Demiryolları
Buharlı Gemicilik
Karayolları
Haritacılığın ve Topoğrafyanın Gelişimi
Osmanlı’nın Buhar Çağı Donanması
Donanmanın İlk Buharlı Gemileri
19. Yüzyıldan Cumhuriyet’e Osmanlı Donanması
Denizaltıcılık
Havacılıktaki Gelişmeler
Balonculuk
Tayyarecilik ve Türk Hava Kuvvetlerinin Kuruluşu
Donanma Havacılığı
19. Yüzyılda Osmanlı Tarım Teknolojisi
“İktisad-ı Milli” Politikası ve Türk Burjuvazisinin Doğuşu
Cumhuriyet’in İlk Yılları ve Devletçilik Dönemi
Devletçilikten Önceki Yıllar
İzmir İktisat Kongresi, 1923
Cumhuriyet’in İlk Döneminde Milli Gelir ve Dış Ticaret
Yeni Şirketler ve Sanayinin Canlanması
Teşvik-i Sanayi Kanunu, 1927
İktisadi Karar Mekanizmasının Yeniden Yapılanması
Devletçilik Düşüncesinin Temelleri ve Birinci Sanayi Planı Hazırlıkları
Birinci Sanayi Planı
İkinci Sanayi Planı, 1936
Sanayi Planlarında Gerçekleşen Sanayi Tesisleri ve Teknoloji Transferleri
Şeker Fabrikaları
Pamuk ve Pamuklu Tekstil
Demir-Çelik Sanayi ve Kömür Üretimi
Bakır Üretimi
Kimya Sanayii
Kâğıt Sanayii
Cam ve Seramik Sanayii
Makine (Metal İşleme) Sanayii
nerji Santralleri ve Etibank’ın Kuruluşu
Türkiye’nin Ulaşımı
Türkiye’de Demiryollarının Yaygınlaşması
Deniz Ulaşımı ve İlgili Sanayiler
Türkiye’de İlk Uçak Sanayii Denemesi
İkinci Dünya Savaşı Sonuna Kadar Tarım Teknolojisi
İkinci Dünya Savaşı Sonrası
İlk Planlar ve Programlar
‘Öz Rapor’
‘İvedili Plan’
1947 Yılı Türkiye Kalkınma Planı (Vaner Planı)
Marshall Planı ve Liberalizm Denemesi
DP’den DPT’ye
Cumhuriyet Döneminde Yüksek Öğretimin Gelişmesi
Ankara’daki İlk Yüksekokullar ve Fakülteler
Cumhuriyet’in İlk Araştırma Enstitüleri
Cumhuriyet Rejiminin İlk Üniversite Reformu, 1933
Cumhuriyet Üniversite Sisteminin Kuruluşu, 1946
Türk Yüksek Öğrenim Sisteminin 1960’tan Sonraki Gelişmesi
Yüksek Öğretimin 1970’lerde Yaygınlaşması
1750 Sayılı Üniversiteler Kanunu, 1973
2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu (YÖK), 1982
Devlet ve Vakıf Üniversitelerinin Hızlı Yaygınlaşma Dönemi
Bilim ve Teknoloji Transferi Açısından Türk Yüksek Öğretim Sistemi
Ek 9.1: İstanbul Darülfünunu’nda 1924 Yılında Okutulan Dersler
Ek 9.2: Ayhan Çilingiroğlu’nun Anılarından: İkinci Dünya Savaşı’ndan Sonra Türk-Alman Ekonomik ve Teknolojik İlişkileri

ONUNCU BÖLÜM Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu’nun Kuruluşu ve Örgütsel Gelişmesi, 1963-2005
TÜBİTAK’ın Kurulmasına Yol Açan Gelişmeler
Birinci Kalkınma Planı’nın Bilim Politikasına Yol Açıcı İşlevi
Araştırmanın Teşkilâtlanması
Türkiye’nin ‘Görünmeyen Koleji’ TÜBİTAK Kuruluş Kanunu’nun Hazırlık Çalışmalarına Başlıyor
TÜBİTAK Kuruluş Kanunu, 1963
Kuruluş Amacı
Kurumun Görevleri
Kurumun Organları
Mali Hükümler 507 Personel Rejimi
Bilim Politikası Kavram ve Kuramlarının Bir OECD Projesi Yoluyla Girişi
Pilot Takımlar Projesi Doğuyor
Türk Pilot Projesi Nihai Raporu
Pilot Proje Paris’te Kendini Yeniden Üretiyor
TÜBİTAK’ın Oluşumu ve Birinci Kanun Değişikliğine Kadar (1987) Kurumun Örgütsel Gelişmesi
İlk Bilim Kurulunun Oluşması
İlk Yönetmelikler
Bilim Ödülleri
Genel Sekreterliğin Oluşması
Genel Sekretler
Genel Sekreter Yardımcılıkları
İlk Araştırma Üniteleri
Kurumun Merkez Binası, Kütüphanesi ve Matbaası
Kurumun İlk Bütçesi ve Murakıplar Kurulunun Teşkili
Yayın Faaliyetleri
Dokümantasyon Hizmetleri ve TÜRDOK’un Kuruluşu
Kurumun İlk Dış İlişkileri Hakkında
Araştırma Gruplarının Oluşması
Danışma Kurulları
TÜBİTAK Araştırma Enstitüleri ve Kolaylık Birimlerinin Kuruluşu ve Gelişmesi
Araştırma Enstitüleri Kurma Fikrinin Gelişmesi
Yapı Araştırma Enstitüsü (YAE)
Marmara Bilimsel ve Endüstriyel Araştırma Enstitüsü’nden Marmara Araştırma Merkezi’ne
Araştırma Enstitüsü Düşüncesinin Geliştirilmesi
Marmara Bilimsel ve Endüstriyel Araştırma Enstitüsü’nün Kuruluşu
TÜBİTAK Araştırma Enstitüleri
TÜBİTAK Ar-ge Kolaylık Birimleri
TÜBİTAK Kuruluş Kanununda İlk Değişiklik ve Sonrasında Kurumun Örgütsel Gelişmesi, 1987-1993
TÜBİTAK’ın Gelişme Evreleri ve Özerklik Sorunu
Kuruluş Kanunundaki Amaç Değişikliği
TÜBİTAK’ın Görevleri
Örgüt Yapısındaki Değişiklikler
Yönetim Kurulu
Başkanlık
Başkanlar ve Yardımcıları
Araştırma Grupları
TÜBİTAK Kuruluş Kanunundaki İkinci Değişiklikten (1993) Sonraki Örgütsel Gelişmeler (TÜBİTAK’ın Olgunlaşması)
İkinci Değişiklikte Kurumun Amaç Tanımlaması
Kurumun Görevleri
İkinci Değişikliğin Getirdiği Örgütsel Yapı
Bilim Kurulu
Başkanlık
Araştırma Grupları
TÜBİTAK Teknoloji İzleme ve Değerlendirme Başkanlığının (TİDEB) Kuruluşu ve Sanayi Destekleri
Kırk Yıl Sonra Gelen Üçüncü Kanun Değişikliği (2003) ve Dördüncü Değişiklik (2005) ile Özerklik Sorunu
“Pak Olayı” ve 2003 Değişikliği
TÜBİTAK Kanunu’nda 2005 Yılı Değişikliği ve Sosyal Bilimler
Amaç
Görevleri
Bilim Kurulu
Başkan
TÜBİTAK Örgüt Yapısında 2005 Yılından Sonraki Bazı Değişiklikler
Ek 10.1: Ord. Prof. Dr. Cahit Arf ile Söyleşi (Temmuz 1986, MAM)

ONBİRİNCİ BÖLÜM TÜBİTAK’ın İşlevsel Gelişmesi ve Bilim Politikası
TÜBİTAK’ın İşlevleri ve Bir Değerlendirme
TÜBİTAK’ın Temel İşlevleri Hakkında
TÜBİTAK’ın Bütçesi ve Gelirleri
İşlevlerin Ayrışması -Bir Sınıflama Sistematiği
TÜBİTAK’ın Bilim ve Teknoloji Üretimine Yönelik Faaliyetleri
TÜBİTAK Araştırma Gruplarının (Akademik) Araştırma Destek Faaliyetleri
TÜBİTAK’ın Sanayide Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerini Desteklemesi
Bilim İnsanları Yetiştirmeye Yönelik Faaliyetler
Bilim Adamı Yetiştirme Grubunun İlk Çalışmaları
TÜBİTAK’ın Bilim Politikasının İşlevi ve Mekanizmaları
TÜBİTAK’ın Kendi (İçsel) Bilim Politikası
Sosyal Bilimlerin Kurumdaki Yeri
Bilim Politikası Ünitesinin Kuruluşu
TÜBİTAK İlk Bilim Politikası Konulu Toplantıyı Düzenliyor
Yöneylem Araştırma Ünitesi ve Bilim Politikası
Bilim Politikası Ünitesi Etrafındaki Tartışmalar ve Diğer Gelişmeler
İki Bilim Politikası ve İki Politika Yaklaşımı
Bir Bilim Politikası Aracı Olarak TÜBİTAK’ın Dış İlişkileri
Bir Bilim Politikası Platformu Olarak TÜBİTAK Danışma Kurulları, 1965-1986
1. Toplantı, 29 Mart 1965
2. Toplantı, 13 Aralık 1965
3. Toplantı, 25 Nisan 1966
4. Toplantı, 28 Kasım 1966
5. Toplantı, 25 Nisan 1967
6. Toplantı, 25 Kasım 1967
7. Toplantı, 27 Nisan 1968
8. Toplantı, 23 Kasım 1968
9. Toplantı, 26 Nisan 1969
10. Toplantı, 29 Kasım 1969
11. Toplantı, 20 Kasım 1970
12. Toplantı, 26 Nisan 1971
13. Toplantı, 4 Aralık 1971
14. Toplantı, 6 Mayıs 1972
15. Toplantı, 2 Aralık 1972
16. Toplantı, 5 Mayıs 1973
17. Toplantı, 12 Kasım 1973
18. Toplantı, 18 Mayıs 1974
19. Toplantı, 6 Aralık 1974
20. Toplantı, 30 Mayıs 1975
21. Toplantı, 19 Aralık 1975
22. Toplantı, 31 Mayıs 1976
23. Toplantı, 11 Kasım 1976
24. Toplantı, 23 Mayıs 1977
25. Toplantı, 2 Aralık 1977
26. Toplantı, 31 Mayıs 1978
27. Toplantı, 1 Aralık 1978
28. Toplantı, 1 Haziran 1979
29. Toplantı, 28 Aralık 1979
30. Toplantı, 27 Haziran 1980
31. Toplantı, 29 Aralık 1980
32. Toplantı, 26 Haziran 1981
33. Toplantı, 21 Aralık 1981
34. Toplantı, 30 Haziran 1982
35. Toplantı, 20 Aralık 1982
36. Toplantı, 28 Haziran 1983
37. Toplantı, 22 Aralık 1983
38. Toplantı, 4 Temmuz 1984
39. Toplantı, 16 Temmuz 1985
40. Toplantı, 29 Aralık 1986

ONİKİNCİ BÖLÜM Türkiye’nin Ulusal Bilim ve Teknoloji Politikaları
Bir Bilim ve Teknoloji Politikası Metni Olarak Beş Yıllık Kalkınma Planları
Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1963-67)
Birinci Plandaki Teknoloji ve Üretim Düzeyi
Birinci Planda Bilim Politikasına İlişkin Yaklaşımlar ve Kararlar
İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1968-72)
İkinci Plandaki Teknoloji ve Üretim Düzeyi
İkinci Planda Bilim Politikasına İlişkin Yaklaşımlar ve Kararlar
Üçüncü Beş Yıllık Plan Dönemi (1973-77)
Üçüncü Plandaki Teknoloji ve Üretim Düzeyi
Toplam Verimlilik Kavramı Plana Giriyor
Üçüncü Plandaki Bilim-Teknoloji Politikasına İlişkin Yaklaşım ve Kararlar
Dördüncü Beş Yıllık Plan (1979-1983)
Dördüncü Plandaki Teknoloji ve Üretim Düzeyi
Dördüncü Planda Bilim Politikasına İlişkin Yaklaşımlar ve Kararlar
Beşinci Beş Yıllık Plan (1985-1989)
Beşinci Plandaki Teknoloji ve Üretim Düzeyi
Beşinci Planda Bilim Politikasına İlişkin Yaklaşımlar ve Kararlar
Altıncı Beş Yıllık Plan (1990-1994)
Altıncı Plandaki Teknoloji ve Üretim Düzeyi
Altıncı Planda Bilim Politikasına İlişkin Yaklaşımlar ve Kararlar
Yedinci Beş Yıllık Plan (1996-2000)
Yedinci Plandaki Teknoloji ve Üretim Düzeyi
Yedinci Planda Bilim Politikasına İlişkin Yaklaşımlar ve Kararlar
Sekizinci Beş Yıllık Plan (2001-2005)
Sekizinci Plandaki Teknoloji ve Üretim Düzeyi
Sekizinci Planda Bilim Politikasına İlişkin Yaklaşımlar ve Kararlar
Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu (BTYK) Dönemi
Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu’nun Birinci Toplantısı, 1989
Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu’nun İkinci Toplantısı, 1993
Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu’nun Üçüncü Toplantısı, 1997
Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu’nun Dördüncü Toplantısı, 1998
Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu’nun Beşinci Toplantısı, 1999
Ulusal Deprem Konseyi
Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu’nun Altıncı Toplantısı, 2000
Ulusal Bilim ve Teknoloji Politikaları Stratejisi Hazırlanması ve İlgili Projeler
Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu’nun Yedinci Toplantısı, 2001
Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu’nun Sekizinci Toplantısı, 2002
Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu’nun Dokuzuncu Toplantısı, 2003
Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu’nun Onuncu Toplantısı, 2004
Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu’nun On Birinci Toplantısı, Mart 2005
Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu’nun On İkinci Toplantısı, Eylül 2005
Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu’nun On Üçüncü Toplantısı, Mart 2006
Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu’nun On Dördüncü Toplantısı, Eylül 2006
Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu’nun On Beşinci Toplantısı, Mart 2007
Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu’nun On Altıncı Toplantısı, Kasım 2007
SONSÖZ Türkiye’de Bir Bilim ve Teknoloji Politikası Kurmak
Kaynakça
Genel Dizin
Kişi Dizini
TÜBİTAK Birimleri Dizini

_

Ergun Türkcan

1940’ta Muğla’da doğdu. İlk ve orta öğreniminden sonra, 1962’de, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden mezun oldu; askerlik hizmetinden sonra yeni kurulan TÜBİTAK’ta Türkiye’nin ilk Bilim Politikası Ünitesi’ne atandı. Bu alandaki ilk profesyonel araştırıcı olan Türkcan, doktorasını İngiltere’de Sussex Üniversitesi, SPRU’da (Science Policy Research Unit) OECD Fellow olarak hazırladı ve 1972’de Ankara Üniversitesi’nden iktisat doktorasını aldı. 1974’te TÜBİTAK’tan ayrılan Ergun Türkcan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nda, Ankara Belediyesi’nde çalıştı. Hacettepe Üniversitesi ve Gazi Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak görev yaptı ve 1979’da doçent oldu. 1978-1979’da Devlet Planlama Teşkilatı’nda, İktisadi Planlama Dairesi Müşaviri sıfatıyla Dördüncü Plan çalışmalarına katıldı. 1982’de üniversiteden ayrıldı ve çeşitli şirketlerde çalıştıktan sonra 1988’de yeniden üniversiteye döndü. Önce Gazi Üniversitesi’nde, sonra Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde profesör olan Türkcan, 2007’de emekliye ayrıldı. Yazar, 1993’ten 2003’e kadar, kısmi zamanlı, TÜBİTAK Başkanı Bilim Politikası Danışmanı olarak çalıştı; bu arada 2000-2002 arasında kurumun Bilim ve Teknoloji Politikaları Daire Başkanlığı’na vekalet etti. ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde Science and Technology Policy Studies (STPS) lisans-üstü programında yer alan Bilim ve Teknoloji Tarihi derslerini veren Türkcan’ın bu alanda birçok makale ve tebliğine ek olarak Teknolojinin Ekonomik Politiği başlıklı başka bir kitabı daha vardır.

---