İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı, Kültürel Miras ve Müzeler Direktörlüğü tarafından yürütülmekte olup İstanbul Kültür Mirası ve Ekonomisi Envanteri adlı proje kapsamında yayınlanmakta olan bu kitapta; öncelikle kültür varlıkları için envanter çalışmasının temelleri, Türkiye’deki tarihi, yöntemleri ve önemi üzerinde duruluyor. Eser, İstanbul’un sit alanlarını, tarihî ve anıtsal yapılarını, kentsel mimarinin öne çıkan öğelerini ve aktörlerini ele alıyor. İstanbul’un UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde bulunan alanlarının durumu hakkında bir değerlendirmeyi, kentsel korumanın uluslararası standartlarının ve İstanbul için öneminin vurgulandığı bir bölümü de barındıran kitap, okuyucuya İstanbul’u tarihî bir kent olarak daha yakından tanıma ve bu kültür mirasının sorunlarını ve özelliklerini daha iyi tanımlama imkanı sağlıyor.

KÜLTÜR ENVANTERİ KAVRAMI VE İSTANBUL’UN MİMARİ MİRASININ ENVANTERİNE GİRİŞ
Envanterin Tanımı, Kullanımı ve Türleri
Envanter Çalışmalarının Geçmişi.
Uluslararası Standartlara Uygun Envanter Fişlerinin Geliştirilmesi
İstanbul’un Kültür Varlıklarının Saptanması ve Tescil
2010 İstanbul/Mimari Miras Envanteri Çalışmasının
Amacı, Kapsamı, Sınırları
Envantere Alınan Binalar İçin Seçim Ölçütleri ve Çalışma Yöntemi

İSTANBUL’UN SİT ALANLARI
Tarihî Yarımada
Eyüp
Galata ve Beyoğlu
Üsküdar
Boğaziçi
Adalar

KÜLTÜR VARLIKLARI: KÜLLİYELER, ANITSAL YAPILAR, SİVİL MİMARİ VE ÇEVREYİ BİÇİMLENDİREN MİMARLAR
Yapı Tipleri
Dinî Yapılar
Kiliseler.
Camiler
Sinagoglar
Tekkeler
Muvakkithaneler
Külliyeler
Kentsel Anıtlar
Dikilitaşlar, Taklar, Büyük Kamusal Yapılar
Hipodrom
Su Yapıları
Sarnıçlar
Çeşmeler
Sebiller
Hamamlar
Mezar Anıtları: Martiriyon ve Türbeler
Ticaret Yapıları – Arasta, Han, Kapalıçarşı, Bedesten
Eğitim Yapıları
Medreseler
Sıbyan Mektepleri
Kütüphaneler
Sağlık Yapıları
İmaretler
Tabhaneler
Sivil Mimari / Konut ve Saraylar
Askerî Mimari
Sanayi Yapıları
Mimarlar

İSTANBUL’UN DÜNYA MİRASI ALANLARI
Arkeolojik Park
Süleymaniye
Zeyrek
Kara Surları

KORUMA AÇISINDAN BİR DEĞERLENDİRME
Kaynakça

_

Zeynep Ahunbay

1970’de İTÜ Mimarlık Fakültesi’nden mezun olduktan sonra, aynı fakültenin Mimarlık Tarihi ve Restorasyon Kürsüsü’ne asistan oldu. Osmanlı Mimarlığında Sultan Ahmet Külliyesi ve Sonrası, 1609-1690 konulu doktora çalışmasını Prof. Doğan Kuban yönetiminde yaptı (1975). Doçentlik çalışması İstanbul Medreseleri – Koruma ve Yeniden Kullanım Açısından Bir Değerlendirme (1980) konusundadır. Mimar Sinan’ın Eğitim Yapıları çalışmasıyla 1988’de profesörlüğe yükseltildi. Halen İTÜ Mimarlık Fakültesi’nin Mimarlık lisans ve Restorasyon yüksek lisans, doktora programlarında ders vermektedir. Korumaya yönelik yayınları arasında Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon (1995), Dünya Mirasında Türkiye (2006) adlı kitabın İstanbul bölümü, Cultural Heritage of Turkey (2009) adlı eserler sayılabilir. Türkiye’de ve yurtdışında birçok proje ve uygulamaya katılmıştır. İstanbul’da Kara Surları (1992-1994), Ayasofya (1994-2000) ve Zeyrek Camii (2001-2004) restorasyonlarıyla kentin Dünya Mirası’nın korunmasına katkıda bulunmuştur. Yurdışında Bosna-Hersek ve Kosova’da savaşta harap olan Osmanlı eserlerinin restorasyonuna yönelik proje ve tezler yürütmüştür.