Kimlik türlerini, üzerine kurulu olduğu farklı kimlikleri biraraya getiren ulusal kimlik, doğuştan gelen ve yitiştiriliş biçimiyle pekiştirilen özelliklerden kaynaklanan etnik kimlik ve varlığını ulusal kimlik üzerine inşa eden devlet kimliği olarak ele alan Brenda Shaffer bu çalışmasında, Azerbaycanlı kimliğini tarihten günümüze gelen süreç içinde, köken, kültür, din, dil, siyaset ve nüfus dağılımı çerçevesinde inceliyor. 19. yüzyılın ikinci yarısına kadar Türk, İranlı ve Müslüman kimlikleri arasına kesin çizgiler koymayan Azerbaycan halkının, 19. yüzyılın sonlarına doğru farklı bir ulusal kimlik geliştrmeye başladıklarını hatırlatan yazar, siyasi ve edebi süreli yayınlardan ve radyo ve televizyon yayınlarından da örnekler vererek, İran milliyetçiliği, Azerbaycan milliyetçiliği ve Türkçülük ideolojilerinin destekçileri tarafından sürekli manipüle edilegelen Azerbaycan’ın güncel kimlik sorununu da irdeliyor.

Türkçe Basıma Önsöz
Giriş
Uluslar, Etnik Gruplar, Ortak ve Ulusal Kimlik
Ulusal Kimlik
Etnisite
Devletler
Tarih ve Kimlik Oluşumu

BİRİNCİ BÖLÜM 1920’ye Kadar Azerbaycanlılar
Azerbaycanlıların Kökeni
İran’da Azerbaycan Merkezli Yönetim: İran Halklarına Kişiliğin Kabul Ettirilmesi
Azerbaycan’ın İkiye Bölünmesi
Kuzey’deki Rus Sömürge Yönetiminin Azerbaycan Ulusal Kimliği Üzerindeki Etkisi
Ulusal Kimlik Üzerine Tartışmalar
Devrim Dönemi: 1905-1920
Yükselen Azerbaycanlı Kimliği: Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti’nin Kurulması
İran’da Kimlik
Aras’ın İki Tarafı Arasındaki Balar ve Karşılıklı Etkiler
Sonuç

İKİNCİ BÖLÜM Sovyet ve Pehlevi Rejimleri Yönetiminde Azerbaycanlılar
İran Azerbaycanı’nda Kimlik
Fars Tabanlı İran Kimliğine Asilimasyon
İkinci Dünya Savaşı: İran’da Azerbaycan Özerkliği; Kuzey ve Güney Arasındaki Bağların Yenilenmesi
İran Devrimi Arifesinde
Sovyet Azerbaycanı: Kimliğin Kurumsallaştırılması
Moskova ve Tahran’ın Milliyet Politikaları
Azerbaycanlılar Arasındaki Bağlar
Sonuç

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İslâm Devrimi ve Azerbaycanlılar
Devrimci Tebriz
İslâm Cumhuriyeti
İslâm Devrimi’nin “Prag Baharı”: Azerbaycanlı Kimliğinin Edebi İfadesi
Azerbaycanlı Örgütler
Tebriz’de İsyan
Ayetullah Kazım fieriatmedari: Bir Müslüman, İranlı ve Azerbaycanlı Olarak Özkimlik
Sovyet Azerbaycanı’yla İlişkiler ve Kuzey’in Devrime Tepkisi
Sovyet Azerbaycanı: İran’daki Devrimin Işığında
Sonuç

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM İki Devrim Arasında
Sovyet Azerbaycanı’nda Ulusal Kimliğin Keşfi Süreci
Glasnost’un Etkisi
Kitlesel Hareket Dönemine Geçiş
Türk Kimliği
Bağımsızlığa Doğru
Mücadelenin Şiddetlenmesi
Sınır Olayları ve ‘Kanlı Ocak’
İran’daki Baskılar
İran-Irak Savaşı’nın Azerbaycanlı Kimliği Üzerindeki Etkisi
Azerbaycan Dili ve Edebiyatına İlgi
Azerbaycanlılar Arasında Bağlar
Sonuç

BEŞİNCİ BÖLÜM Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Bağımsızlığı
Bağımsızlığın İlk Yılları: Yoğun İdeolojik Ortam
Tarih Anlatımı
Azerbaycanlı Kimliğinin Yeni Anlamları
Türk Kimliği
Laik Müslüman Kimliği
Dış Politika Yönelimi
Devlet Kimliğine Dönüş
Bağımsızlığın İran Azerbaycanı Üzerindeki Etkisi
İran’da Edebi Canlanma
Türk Televizyonlarının Büyük Etkisi
Eyalet Sınırlarının Değiştirilmesi: Otoritenin Azerbaycanlılara Cevabı
Artık “Eşek Türk” Yok
Siyasi Faaliyet
Tahran ve Azerbaycanlıların Karşı Çıkışları
İranlı Kimliğinin İleri Sürülmesi
İlişkiler: Temastan Etkileşime
Kuzey’in Diğer Yarısı İçin Hasreti
İki Tarafın Birbirine Bakış Açısı
Sonuç

ALTINCI BÖLÜM İran’a ve Kimlik Kuramına Dair Bazı Dersler
Azerbaycanlı Kimliğiyle İlgili Temalar
Diğer Duvarın Çöküşü: Bağların Yenilenmesi
Ortak Kimlik Üzerine Dersler
İran İçin Ne İfade Ediyor?
EK Azerbaycanlı Nüfusu
Kaynakça
Dizin

_

Brenda Shaffer

Brenda Shaffer, Harvard Üniversitesi Kennedy Yönetim Okulu’nda Hazar Çalışmaları Programı’nın araştırma başkanıdır. Shaffer, Orta Asya, Kafkasya, Hazar bölgesinde İran politikası, Rus-İran ilişkileri, İran’da etnik politikalar ve Dağlık Karabağ çatışması üzerine uzmandır. Yazar, Kudüs İbrani Üniversitesi’nde ders vermektedir ve İbrani Üniversitesi’nde Harry S. Truman Barışın İlerletilmesi araştırma enstitüsünün Ortadoğu çalışmalarındaki “Genç Truman Bilim İnsanı” ödülünün sahibidir. Doktora derecesini Tel-Aviv Üniversitesi’nden almıştır.
Shaffer, Partners in Heed:Strategic Relationship of Russia and Iran (Washington Institute for Near East Policy, 2001) kitabının yazarıdır. Bush Yönetimi için Hazar bölgesinde ABD politikası hakkında temel politika tavsiyelerini içeren akademik bir yazısı yayınlanmıştır. The Limits of Culture: Islam and Foreign Policy adlı bir çalışması da bulunmaktadır.